جزوات و مقالات فلسفی

در اين مقاله ابتدا رجعت با ادله نقلي اثبات شده و سپس در بحث تناسخ، مهم ترين ادله استحاله آن با تحليل نقادانه بررسي شده است. اين ادله با دقت در مقدمات و لوازم آن ها، به وسيله اشكال هايي ابتكاري مورد نقد قرار گرفته و اين نتايج به دست آمده است كه اولا: هيچ يك از اين ادله با نظريه رجعت تنافي ندارد؛ ثانيا: از پنج دليل استحاله تمام اقسام تناسخ. دليل اول (بر اساس نظريه حركت جوهري يا اتحاد عاقل و معقول) استحاله تمام اقسام تناسخ را اثبات مي كند، ولي دليل دوم تنها تناسخ مطلق را ابطال مي نمايد و دليل پنجم (بر اساس نظريه اتحاد عاقل و معقول) تنها قادر به ابطال برخي از اقسام تناسخ است. دو دليل ديگر باطل است. دليل اول از دو دليل استحاله تناسخ نزولي تنها برخي از آراي قائلان به اين نوع تناسخ را ابطال مي كند. دليل دوم استحاله تناسخ نزولي و دليل استحاله تناسخ صعودي، هر دو، باطل اند.

 نسخه قابل چاپ