جزوات و مقالات فلسفی

از ديرباز تاکنون، فيلسوفان و عالمان علوم طبيعي به طرح ديدگاه هاي گوناگوني درباره «حرکت» به مثانه يکي از عام ترين پديده هاي طبيعي پرداخته اند. ارسطو و به پيروي از او ابن سينا، در مباحث طبيعيات خويش، از حرکت به ويژه حرکت مکاني و خصوصيات آن سخن به ميان آورده اند؛ اما در فيزيک جديد (فيزک نيوتني)، تصوير کم و بيش متفاوتي از حرکت به دست داده شده است. در مقاله حاضر، پس از مقايسه مباني، مفاهيم اصلي، و قوانين حرکت در طبيعيات ارسطويي و فيزيک نيوتني، نشان داده مي شود که نظريه ارسطو درباره حرکت، در بخش هايي، دستخوش ناسازگاري است و در اکثر موارد، با فيزيک نيوتني اختلاف دارد؛ هر چند در برخي از قضايا و روابط، داراي شباهت هاي کلي با قوانين حرکت نيوتني است. البته، نبايد از اين نکته غفلت کرد که هر يک از اين دو نظريه، بخشي از دو نظام نظري کاملا متفاوت و مبتني بر دو نحوه ناهمسان از استدلال و استنتاج اند. شايان ذکر است که قوانين نيوتن در زمينه حرکت، با تغيير اساسي سنت ارسطويي، به نتيجه رسيده است؛ همچنين، قضايا و روابط ظاهرا مشابه هريک از دو سنت ارسطويي و نيوتني، به سختي در ديگري قابل اندراج است.

 نسخه قابل چاپ