جزوات و مقالات فلسفی

بررسي نظرگاه كانت درباره چيستي صدق، به لحاظ تاثيرگذاري اين انديشمند در تحول هاي مربوط به مباحث معرفت شناسي در سه قرن اخير، از اهميتي بسزا برخوردار است. كانت كتاب نقادي عقل محض را در پاسخ به چگونگي نسبت ميان انديشنده و ابژه (متعلق شناخت) به رشته تحرير درآورد.
تنها نظريه رسمي پيش از كانت در مورد ماهيت صدق، «نظريه مطابقت» بوده است و لذا هم عقل گرايان و هم تجربه گرايان، با وجود اختلاف فكري، بر تمايز ميان ذهن و عين تاكيد داشتند. اما در اين ميان، باركلي نحله اي ديگر را پايه گذاري كرد و با طرح وحدت ذهن و عين، از مرز رئاليسم گذشت و به ايده آليسم روي آورد. كانت در مواجهه با اين بحث، موضع روشني نداشته، و در تمهيدات تمايز ميان نومن و فنومن را پذيرفته است. او در نقد عقل محض، نومن را به عنوان ساحتي مستقل از ذهن به رسميت نمي شناسد و از فاصله خود با ايده آليسم مي كاهد. البته، اين اضطراب معرفتي، تفاوتي در نظريه صدق كانت ايجاد نمي كند؛ زيرا در هر صورت، او بر عدم علم به نومن، و تقدم معرفت شناختي سوژه بر ابژه تاكيد دارد. با اين توصيف، كانت معتقد به نظريه مطابقت نبوده و طرفدار و پايه گذار نظريه انسجام گروي محسوب مي شود. در اين مقاله، ابعاد و زواياي ديدگاه كانت را بررسي و مولفه هاي آن را نقد خواهيم كرد.

 نسخه قابل چاپ