پاسخ به:جزوات و مقالات فلسفی
شنبه 23 اردیبهشت 1391 10:22 PM
3 : معرفت فلسفي زمستان 1389; 8(2 (پياپي 30) ):93-71. |
تبيين وجودي و معرفتي حس مشترک در فلسفه اسلامي |
بهشتي احمد (عارف),نجاتي محمد* |
* دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران |
در حيطه علم النفس فلسفه اسلامي، حس مشترک به عنوان قوه اي ادراکي مطرح شده است که مفاهيم حسي، مفاهيم جعلي، و مفاهيم شهودي را ادراک مي کند. اين مقاله، در دو حوزه وجودشناختي و معرفت شناختي، به بررسي حس مشترک پرداخته است. فلاسفه مسلمان از دوره ابن سينا با طرح مساله وحدت نفس و تنزل وجودي قواي نفس به حوزه مفهوم و اسم، به نوعي تقليل گرايي وجودشناختي در باب حس مشترک جهت مي يابند. در بستر معرفت شناختي، در اين مقاله، ابتدا ادراکات حس مشترک به لحاظ حصولي و حضوري بودن بررسي، و سپس با طرح مساله نماي مطابقت در حکمت سينوي، نگاه ويژه ابن سينا به اين مساله تبيين شده است. در نهايت، با طرح نظريه حرکت جوهري از ديد ابن سينا (و اقتران با نگاه معرفتي ويژه اي که ابن سينا به حس مشترک دارد)، چالش فقدان محوريت اطلاقي معرفت از ديدگاه وي تاحدودي مرتفع شده است. حاصل اين اقتران، گونه اي از معرفت شناسي خواهد بود که معرفت شناسي تشکيکي ناميده شده است. |
كليد واژه: حس مشترک، احساس، ادراک، تقليل گرايي، حرکت جوهري، معرفت تشکيکي |