جزوات و مقالات فلسفی

غزالي از عالمان استثنايي در تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي است. طي مراحل زندگي احوال گونه گون را از سر گذرانده، ولي سرانجام در تصوف توقف کرده است. آثاري که غزالي در قالب موضوعات عرفاني از خود به يادگار گذاشته هر يک جلوه هايي از سير و سلوک باطني انسان است که در تحليل آن از آيات و احاديث فراوان استفاده کرده است. تبلور اين بهره گيري در دو تفسير مستقل او به نام هاي مشکوه الانوار درباره آيه «اله نور السماوات والارض» (نور/ 35) و جواهر القرآن و درره به خوبي آشکار است. او در ساير آثار خويش نيز، کم و بيش همين راه را طي کرده و در آن ها علاوه بر تفسير ظاهري و متعارف، براي شناختن نصوص ديني از روش تفسير تاويلي بهره گرفته است. غزالي در منشا صدور قرآن، به وحياني بودن اين کتاب آسماني معتقد است و در مباني دلالي نيز بر آن است که معرفت قرآني مراتب و سطوح گونه گوني دارد. براين اساس، اسرار قرآن براي کساني که اهليت آن را داشته و مقدمات فهم اين معرفت را در خود به هم رسانده باشند، دست يافتني است. اين افراد همان کساني اند که توانسته اند بين عالم معقول و عالم محسوس توازني برقرار کنند، ساز و کار اين موازنه نيز تاويل کشفي است. به بيان ديگر، برآيند تاويل گرايي در نظر اين متفکر، التزام به تاويل عرفاني مبتني بر کشف و شهود است.

 نسخه قابل چاپ