جزوات و مقالات فلسفی

عارفان با الهام از قرآن جهان را از يک سو وجه خدا شمرده اند و از ديگر سو، تجلي اسما و صفات او. اسما و صفات را نيز از يک ديدگاه به دو گونه جمالي و جلالي بخش کرده اند: اسم هايي را که با لطف، رحمت، کرم و ... پيوند دارند، اسم هاي جمال ناميده اند و اسم هايي را که با قهر، غضب، کيفر و ... سر و کار دارند، اسم هاي جلال خوانده اند. از سوي ديگر، چون صفات خدا هستي يگانه اي دارند، هر جلال را داراي جمالي و هر جمال را داراي جلالي شمرده اند و از اينجا به جمع پارادوکسيکال جلال و جمال رسيده اند. در اين گفتار پس از بازنمايي نکات يادشده از ديدگاه قرآني و عرفاني، از جايگاه جلال و جمال در هستي شناسي، معرفت شناسي و روان شناسي عرفاني سخن گفته ايم و سپس به گستردگي، جايگاه جلال و جمال را در نمادشناسي عرفاني بازنموده ايم و نشان داده ايم که پارادوکس جمال و جلال در عرفان عاشقانه «ناز» خوانده مي شود که آميزه اي از راندن و خواندن و خواستن و نخواستن است. نکته اي که در شعر عاشقانه عارفانه با بهره گيري از نمادهاي روي و موي، و بيشتر با نمادهاي چشم و لب و وابسته هاي آن ها نشان داده مي شود. بازتاب اين کاربرد نمادين در شعر فارسي، پايان بخش اين پژوهش است.

 نسخه قابل چاپ