جزوات و مقالات فلسفی

مقالات شمس به عنوان اثري برجسته و مهم در تاريخ عرفان و ادبيات فارسي كه ارتباط تنگاتنگي با مولوي، زندگي و آثارش دارد، نه تنها مورد توجه طيف وسيعي از خوانندگان عادي و غير متخصص قرار نگرفته بلكه حتي كمتر مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. يكي از دلايل كم توجهي به اين كتاب، ساختار جملات از هم گسيخته و عدم انسجام ظاهري متن است که سبب پديد آمدن ابهام شده است. در اين پژوهش، به بررسي منشا ابهام در اين متن پرداخته مي شود. به ديگر سخن، به اين پرسش جواب داده مي شود که چه عواملي سبب پديد آمدن ابهام در متن شده است؟ به اين منظور بيشتر از روش تحليل كلام و بحث انسجام دستوري كه شامل ارجاع و حذف مي شود استفاده مي گردد. با توجه به نتايج به دست آمده مي توان گفت كه بيشترين سهم ابهام در مقالات مربوط به آشنا نبودن خوانندگان با مهم ترين ويژگي سبکي متن، يعني استفاده از «ايجاز» است. اين طرز استفاده از كلام از سوي نويسنده، نمايانگر خلق و خوي اوست. عوامل ديگر عبارت اند از: نحوه استفاده از ضماير شخصي به صورت ارجاع برون متني و درون متني بدون ذکر پيش مرجع، به کاربردن ضمير «او» در معناي عام انسان، ذکر نکردن اسامي خاص به دليل رعايت ايجاز، تبديل يا تغيير شخص فعل از سوم شخص به اول شخص و بالعکس، استفاده از حذف، ابهام در تشخيص گوينده و شنونده در ساختار گفت و گو، آشنا نبودن مخاطبان امروزي با بافت موقعيتي كلام و نبود دانش پيش زمينه اي.

 نسخه قابل چاپ