جزوات و مقالات فلسفی

لهجه بخارايي يکي از لهجه هاي زبان فارسي است که در دهه دوم قرن بيستم هم زمان با شروع فعاليت هاي روشنفکران بخارا، جديدان، در آثار سران فکري اين جنبش به کار گرفته شد و در خدمت روشنگري و تعليم درآمد و پس از تقسيم ماوراءالنهر، به نام زبان تاجيکي به زبان رسمي و دولتي جمهوري تاجيکستان، يکي از جمهوري هاي مستقل پنج گانه آسياي مرکزي، ارتقا يافت. نقش فطرت بخارايي (1886-1938م)، که از سران جنبش جديدان در بخارا بود، در تکوين اين زبان نوآيين، منحصر به فرد است. در اين مقاله با استفاده از روش تحليلي توصيفي، رمان بيانات سياح هندي (چاپ 1330ق در استانبول) در سه نظام آوايي، واژگاني و نحوي بررسي شد. نتايج تحليل نشان داد فطرت در اين اثر با استفاده مکرر از ويژگي هاي نظام گفتاري مردم بخارا در اوايل قرن بيستم، تلاش آگاهانه اي را براي پي ريزي زباني نوآيين به کار گرفته است، با اين حال زبان وي به رغم نزديک شدن به گونه گفتاري و تلاش براي انعکاس ظرايف تلفظ اين لهجه در نوشتار، زباني آميخته و ترکيبي است: ترکيبي از گونه ادبي و گونه گفتاري، به گونه اي که اين هماهنگي در استفاده از دو نظام، زمينه را براي ارتقاي اين لهجه به زبان مستقل در سال هاي سپسين آماده کرد.