جزوات و مقالات فلسفی

حكايت پردازي يكي از سنت هاي بسيار مهم در ميان صوفيان بوده است. نويسندگان صوفي، همواره از حکايت به عنوان ابزاري براي گسترش انديشه هاي خود استفاده مي کرده اند. هجويري يكي از كساني است كه در پروردن اين حكايت ها و غنا بخشيدن به آن ها، نسبت به بسياري از نويسندگان ديگر موفق تر عمل كرده است؛ تا جايي که برخي بر اين باورند که هجويري را مي توان بهترين عارفانه نويس ايران دانست. حكايت ها و شبه حكايت هاي صوفيانه بخش مهمي از كتاب كشف المحجوب را به خود اختصاص داده اند. اين حكايت ها از استحكام زيادي برخوردارند و هم از نظر ساختار و هم معنا، قابل تحليل و بررسي هستند. هجويري اين حكايت ها و شبه حكايت ها را در بخش هاي گوناگون كتاب براي تاکيد بر گفته هاي خود به كار برده است.
حکايت هاي کشف المحجوب را مي توان بر اساس نظريه هاي جديد ادبي از جمله «روايت شناسي ساختارگرا» نيز بررسي کرد. از ميان الگوهاي گوناگون روايت شناسي، الگوي روايت شناسي گرماس براي بررسي حکايت هاي کشف المحجوب - که بسيار کوتاه و فشرده اند - مناسب تر به نظر مي رسد. اين الگو به طرز چشمگيري با طرح بسياري از قصه هاي عاميانه سازگار است.
آژيرداس ژولين گرماس، پس از بررسي نظريه پراپ در ريخت شناسي قصه، تلاش مي کرد به يک دستور زبان جهاني براي روايت دست يابد. وي در کتاب «معناشناسي ساختاري»، نظريه نشانه شناسي روايت را بنا نهاد و به اين ترتيب اين برداشت که ساختار يک داستان با ساختار يک جمله همانند است، به يکي از فرضيات معيار در رايت شناسي تبديل شد. در مقاله حاضر، ساختار روايي حکايت هاي کشف المحبوب هجويري بر اساس الگويي نشانه شناسي روايي گرماس و نيز چرخش ها و انعطاف پذيري اين الگو در حکايت هاي صوفيانه بررسي شده است.