جزوات و مقالات فلسفی

در شناسايي معقولات ثاني فلسفي، عبارت سهل و ممتنع «عروض ذهني و اتصاف خارجي» به کار مي رود. اين عبارت، بعد از ملاصدرا، در توضيح وجودشناسانه معقولات ثاني فلسفي در فلسفه اسلامي متداول شد. در دوره معاصر، استادان مطهري و جوادي آملي در تبيين و توضيح مقصود حکما به طور جدي کوشيده اند و نظر نهايي خود را ارائه داده اند. استاد مطهري اين اصطلاح را به معناي «هستي» اين معقولات در ذهن و «استي» آنها در خارج مي داند و آن را راه گشاي مشکل معقول ثاني مي انگارد و در نهايت، نظري جز نظر مشهور ندارد. استاد جوادي ضمن رد آن تفسير و ايراد اشکالات متعدد بر آن، اصطلاح مذکور را به معناي ذهني بودن معقولات ثاني فلسفي و ثبوت يک وجود رابط بين ذهن و خارج مي داند. به نظر وي، وجود معقولات ثاني فلسفي در خارج، وجودي غيرجوهري و غيرانضمامي و غيرربطي است؛ و در عين حال، « موجود به وجود موضوع» و «در محدوده موضوع» و «عين منشا انتزاع» است. در اين مقاله ضمن تحليل مساله، به داوري ميان آن دو تفسير مي پردازيم و در پايان، به تاثير نظريه «اصالت وجودي» در تفسير صحيح از عبارت فوق اشاره مي کنيم.