جزوات و مقالات فلسفی

گزارش تجربه گونه اميرمومنان علي (ع) از شناخت خدا به سست شدن عزيمت ها و گشوده شدن بسته ها راهي نو در خداشناسي است. مواجهه شارحان نهج البلاغه با اين روايت، مساله تحقيق حاضر است. بررسي تطبيقي شروح نهج البلاغه مواضع اختلافي و اشتراکي آنان در فهم کلام امام علي (ع) را توصيف و تبيين مي کند. آنان با سه رهيافت درون ديني، فلسفي و کلامي به تقرير و تحليل شناخت خداوند به فسخ عزايم پرداخته اند. تفسير روايت به شناخت از طريق معرفت نفس، حاصل رهيافت درون ديني است که بر اساس آن، تجربه حضور تدبير الهي در خويشتن به دست مي آيد. اين رهيافت مبتني بر برخي از آيات قرآن و روايات معصومين (ع) است که عده اي از شارحان بدان استناد جسته اند. رهيافت فلسفي مفاد روايت را به برهان وجوب و امکان تحويل مي دهد و رويکرد کلامي، آن را به برهان حدوث برمي گرداند. شارحان نهج البلاغه در بيان مدلول طريق فسخ عزايم نيز اختلاف دارند. اثبات صانع، اثبات تدبير الهي، قدرت الهي و يکتايي خداوند، نتيجه اين طريق دانسته شده است.