جزوات و مقالات فلسفی

بحث انتساب صفات به خدا و چگونگي و چرايي آن از دغدغه هاي جدي دو حوزه كلام و فلسفه است. اين مساله در بخش الهيات به معناي اخص، شكل جدي تري به خود مي گيرد؛ زيرا اين بحث از يك سو به موضوع مدل هاي آفرينش ارتباط پيدا مي کند و از سوي ديگر ايده خدا را در نزد معتقدان واضح مي سازد. ابن سينا فيلسوف مسلمان با هر دو دغدغه به اين بحث پرداخته و از اين حيث شبيه افلوطين فيلسوف تاثيرگذار مغرب زمين عمل نموده است. تا آنجا که وقتي سخن از مدل هاي آفرينش نظريه صدور به ميان مي آيد، افلوطين از غرب و ابن سينا از شرق در اذهان تداعي مي شود. اين مقاله در پي آن است تا نشان دهد كه در تبيين نظريه صدور ابن سينا کداميک از صفات خدا به كار مي آيند و در نمونه افلوطيني آن از چه صفاتي تحذير مي شود و ابن سينا در اين مساله و انتساب بعضي از صفات به خدا تا چه اندازه متاثر از مدل افلوطيني است. با بررسي پاره اي از باورها و اعتقادات فارابي، فارابي به عنوان واسطه انتقال برخي از مفاهيم افلوطيني به ابن سينا معلوم مي شود كه با وجود شباهت هاي كلي ميان افلوطين و ابن سينا در مورد بعضي صفات علت اولي و مدل صدور موجودات از او، تفاوت هاي اساسي ميان اين دو فيلسوف وجود دارد كه نمونه آن توجيه ابن سينا از صدور بر اساس انتساب صفات عقل، وجود و حيات به خدا است كه افلوطين در نظريه خود از آنها تحذير مي كرده است.

 نسخه قابل چاپ