جزوات و مقالات فلسفی

در اين مقاله مقايسه اي ميان نگرش کلي ارسطو ـ البته مطابق با يکي از تفاسير معتبر از انديشه او ـ و نگرش کلي ابن سينا به دانش برين يا فلسفه اولي و موضوع محوري آن صورت مي گيرد. که بر اساس برخي آموزه هاي مسلم و معروف ارسطويي، به  ويژه نظريه او درباره هم نام هاي منسوب به امري واحد، موضوع حقيقي و محوري اين علم از نظر او، موجودات مفارق ازلي و در نهايت محرک اول است. بر اين اساس بحث از ساير موجودات در فلسفه اولي بحثي ثانوي، و به لحاظ آن انتسابي خواهد بود که آنها در ناميده شدن به نام «موجود» وامدار آن هستند. روشن است که اين نگرش برخلاف سنت رايج فيلسوفان مسلمان در مواجهه با فلسفه اولي و موضوع آن است؛ زيرا ايشان، و نيز مدرسيان متاثر از ابن سينا موضوع اين دانش را با دايره اي وسيع تر در نظر مي گيرند و اثبات واجب الوجود را در زمره مسايل اين دانش به حساب مي آورند. از اين رو تفکيک اين دانش به دو بخش الهيات بالمعني الاعم (امور عامه) و الهيات بالمعني الاخص (ربوبيات) صورت بندي مي شود، تفکيکي که در ارسطو يافت نمي شود، بلکه فلسفه اولي براي او در کل يک خداشناسي تمام عيار است.

 نسخه قابل چاپ