جزوات و مقالات فلسفی

در اين جستار پارکينسون با اشاره به رابطه عليت و تبيين و طرح اين پرسش که آيا از اصطلاح «علت» در کاربردهاي مختلف آن معناي واحدي اراده مي شود يا نه، به بافت و زمينه و شيوه طرح علل چهارگانه نزد ارسطو مي پردازد و به تحولي که در فهم اين بحث در اثر ترجمه هاي يوناني به لاتيني اتفاق افتاده است، اشاره مي کند؛ سپس به منظور بررسي شيوه هاي کاربرد واژه «علت» به بيان هيوم از اين مفهوم و سه ملاک وي براي تشخيص رابطه علّي و معلولي توجه مي کند و دو تفاوت عمده بيان هيوم و جان استوارت ميل را برمي شمارد. آن گاه ديدگاه کالينگوود در باب سه معناي مختلف علت به تفصيل بررسي مي کند و با مقايسه علت تاريخي کالينگوود با علت غايي ارسطو، از تبيين غايت شناختي سخن به ميان مي آورد و دو نوع غايت شناسي دروني و بيروني را از هم متمايز مي سازد و آراي راسل، ديويدسن، تايلر، بنت و وودفيلد را بررسي مي كند و به اين نتيجه مي رسد که به منظور ارايه تبيينهاي غايت شناختي بايد افزون بر شناسايي معلول يک علت، از ديدگاهي خاص حکم به خير بودن آن معلول کرد؛ بنابراين، نوع تبيين مستلزم هم مؤلفه اي علّي است و هم مولفه اي ارزشي.

 نسخه قابل چاپ