جزوات و مقالات فلسفی

هگل جوان که وارث دين کانتي و روشن گري است ديدگاه نويني را در خصوص دين ارايه مي کند که از جهات مختلفي نقد دين کانتي است؛ از نظر هگل، دين کانتي برخاسته از کل وجود انسان نيست. هگل دين مورد نظر خود را دين ذهني مي خواند که برخاسته از صميم روح و قلب است، در حالي که نقطه مقابل آن، دين عيني است که دست ساخته مفاهيم عقلي است. دين ذهني هگل، توجهي به جاودانگي شخصي نفس ندارد؛ و کمال نفس در همين دنيا و در تشبه به خدا و وحدت با خدا حاصل مي شود.
به باور هگل، ما در بيان حقايق ديني با فقر زباني مواجه ايم؛ زيرا اولا: وجود خدا از سنخ ساير موجودات نيست و ثانيا: روح را فقط روح درک مي کند و کسي که بخواهد او را فقط با عقل درک کند، از درک الوهيت و از بيان آن عاجز خواهد ماند. براي اين که کسي بتواند حقيقت الوهيت را درک کند، بايد روحش تعالي يابد و از کرانمندي به سوي بي کرانگي حرکت کند.
در بعد سياسي- اجتماعي نيز بايد گفت کارکرد دين، متاثر از دين داري بيشتر افراد اجتماع است؛ اگر اکثريت مومن باشند، افراد دين دار در عشق و وحدت با يکديگر زندگي مي کنند، اما اگر اکثريت بي ايمان باشند، دين داران به انزوا روي مي آورند. عيسي نيز به همين دليل انزوا گزيد. در نهايت، براي اين که وحدت جامعه مومنان که به وسيله عنصر عشق با يکديگر متحد شده اند به وحدتي کامل تبديل شود و با عينيت نيز يگانه شود، به عنصري نياز است که حلقه واصل اين يگانگي شود و آن عبارت است از خيال. خيال که از يک سو با روح در پيوند است و از سوي ديگر، مصداق تام الوهيت را در شخص عيسي مشاهد مي کند، مي تواند پيوند ميان عشق و عين را درک کند و اين وحدت را تکميل کند.

 نسخه قابل چاپ