پاسخ به:جزوات و مقالات فلسفی
یک شنبه 3 اردیبهشت 1391 4:12 PM
4 : پژوهش هاي فلسفي - كلامي زمستان 1384; 7(2 (26)):87-118. |
استنتاج علي و باورهاي ديني بحثي در فلسفه دين ديويد هيوم |
فتح علي خاني محمد* |
* گروه فلسفه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
ديويد هيوم براي آن كه درباره عقايد ديني به شيوه اي قابل تفاهم داوري كند، كوشيده است تا از حساب احتمالات بهره گيرد. وي در استفاده از حساب احتمالات بر آراي ويژه اي در خصوص عليت و استنتاج علي تكيه دارد. از نظر او، روابط علي خاص ميان پديده ها، از طريق تكرار مشاهده تقارن يا توالي آن پديده ها بر ما آشكار مي شوند. حاصل اين تكرار، تداعي طبيعي و غير قابل اجتنابي ميان پديده هاي مقارن است. همه تداعي هاي از اين قبيل قوت و شدت يكساني ندارند. در مواردي كه مشاهدات قبلي بدون استثنا و يكنواخت باشد تداعي قوي است و اگر يكنواخت نباشد، قوت اين تداعي به نسبت، تقليل مي يابد. حساب احتمالات كمك مي كند تا با مشاهده هر يك از پديده هاي متداعي بتوانيم احتمال وجود پديده ديگر را محاسبه كنيم. در انجام اين محاسبه، هيوم به احتمالات شرطي، احتمال پيشين و احتمال پسين توجه ويژه دارد و نحوه محاسبه خود را بر شكل ابتدايي قانون يا فرمول مبتني كرده كه امروزه به فرمول بيز شهرت يافته است. نتيجه اعمال فرمول بيز بر سنجش برهان نظم و مبحث معجزه از نظر هيوم نشان دهنده غير منتج بودن برهان نظم و غير قابل پذيرش بودن اخبار معجزه است. در اين مقاله نشان داده شده كه هيوم در اين قضاوت خود دچار مغالطه و مصادره به مطلوب است. |
كليد واژه: |
نسخه قابل چاپ |