جزوات و مقالات فلسفی

يكي از راه هاي اثبات وجود خدا، اثبات از طريق مفهوم است. در اين روش، تنها از طريق يك مفهوم ذهني مثل مفهوم واجب الوجود، مفهوم كامل ترين و مفهوم بزرگ ترين، وجود واجب تعالي در خارج اثبات مي شود. بدون اين كه به جهان خارج رجوع و از واقعيت هاي عيني و موجودات طبيعت كمك گرفته شود. بر اين اساس،‌ برهان مفهومي يك برهان پيشيني و قبل از تجربه است. اين برهان را در غرب اولين قديس آنسلم (1033-1109) متكلم قرن 11 ميلادي و اسقف كليساي كانتربري مطرح كرد و از زمان كانت، «برهان وجودي» ناميده شد. بر اين برهان، اشكالات متعددي وارد شده كه مهم ترين آنها اشكال خلط بين حمل اولي و حمل شايع است كه انديشمندان اسلامي آن را مطرح كرده اند. در ميان انديشمندان اسلامي اولين بار فارابي اين برهان را ارايه و سپس انديشمندان ديگري آن را مطرح كرده اند كه موجزترين و متقن ترين بيان را مرحوم محمد حسين اصفهاني معروف به كمپاني مطرح كرده است. مقاله حاضر بر آن است كه برهان ايشان را تبيين و با برهان آنسلم مقايسه كند و اشكالاتي را كه بر برهان محقق اصفهاني وارد شده است، پاسخ دهد.

 نسخه قابل چاپ