جزوات و مقالات فلسفی

اصل تناقض در فلسفه ارسطو جايگاه بالايي دارد. ارسطو اين اصل را «اول الاوايل» خوانده و در برخي از آثار خود به ويژه در متافيزيک از آن بحث کرده است. او در سرآغاز بحث هاي خود پيرامون اين اصل همواره کوشيده است تا آن را تعريف کند. در اين مقاله، نشان داده ايم که اولا اين تعريف ها مضمون واحدي ندارند؛ ثانيا داراي لوازمي هستند که با برخي ديدگاههاي ديگر ارسطو در زمينه هاي «مساله سلب»، «نظريه تعداد اجزا قضايا» و... ناسازگاري دارند؛ ثالثا تعبير ارسطو از اصل تناقض يا به دليل عدم ذکر تمام وحدت ها و يا به دليل عدم ذکر تمام اختلاف هاي متناقضان، به جاي اين که «گزاره» اي تعريفي باشد «گزاره نما» يي است که تا جاي خالي آن با عبارت معناداري پر نشود نمي توان آن را تعريف لفظي مانعي از اصل تناقض قلمداد کرد.

 نسخه قابل چاپ