جزوات و مقالات فلسفی

شيخ مفيد دانشمند بلند آواز جهان تشيع نه تنها در مباحث كلامي و اعتقادي - كه بالطبع رويكردي عقلي دارد - از عقل و استدلال هاي عقلي بهره برده بلكه در مباحث نقلي بويژه در نقد و فهم متون حديثي نيز از عقل، فراوان سود جسته و بهره گيري از آن تاكيد كرده است.
در عرصه نقد، وي عقل را يكي از معيارهاي نقد حديث و بر اين باور است كه در پرتو عقل مي توان به صحت و شقم شماري از احاديث پي برد.
از نظر وي مطابقت مفاد حديث با عقل، نشان دهنده صحت حديث و مخالفت مفاد آن با عقل، دليل بر ضعف و عدم صحت آن است و اين بدان معناست كه همواره بين نقل صحيح و عقل سليم سازگاري وجود دارد و وحي هرگز گزاره اي برخلاف گزاره عقل ندارد.
در زمينه فهم حديث، مهم ترين نقش عقل، نقش اسكتشافي است. عقل در اين عرصه هم به عنوان يك منبع و هم به عنوان يك ابزار يا مشعل، نقض ايفا مي كند و شيخ مفيد از آن در فهم مفاد واژگان، رفع يد از ظاهر، تاويل متن، تخصيص عمومات قرآن و روايات و درك استلزامات كلام، بهره جسته است كه اين مقال به بررسي آن مي پردازد.

 نسخه قابل چاپ