جزوات و مقالات فلسفی

يكي از دغدغه هاي مهم دين مداران و دين پژوهان، كشف معاني مقصود در متون ديني است. در مورد قرآن كريم و كتاب مقدس، دو كتابي كه مورد توجه ميلياردها نفر در گذشته و حال بوده و هست، بيشترين نظريه پردازي در ارتباط با شيوه هاي كشف معنا و مباحث زبان شناختي صورت گرفته است. اعتقاد به و حياني بودن قرآن و كتاب مقدس سبب شده كه بسياري از مفسران در معناشناسي واژه ها، گزاره ها و حكايات، به معانيي فراتر از معاني متداول در كاربردهاي بشري بيانديشند. وجود بيش از يك معنا براي واژه ها يا گزاره هاي متن، از مباحثي است كه در مورد اين متون مطرح شده است. در برخي از علوم زبان شناختي همچون علوم ادبي، منطق و اصول فقه نيز درباره معنا و كيفيت استخراج معنا ازمتن و سايه هاي معناي متن و همچنين كاربرد لفظ در بيش از يك معنا مباحثي مطرح شده است.
در جوامع يهودي و مسيحي از زمانهاي بسيار دور و بويژه در دوران موسوم به قرون وسطي، مدلهاي گوناگون چندمعنايي در تفسير كتاب مقدس به كار گرفته مي شده است. در تفسير قرآن كريم نيز از ديرباز در روايات منسوب به پيامبر، صحابه و اهل بيت موضوع چندمعنايي به گونه هاي مختلفي، مانند «تفسير و تاويل»، «ظاهر، باطن، حد و مطلع»، و «عبارات، اشارات، لطايف و حقايق» آمده است.
در اين مقاله ضمن اشاره به انواع مدل هاي چندمعنايي در حوزه هاي مختلف از جمله منطق، اصول فقه، ادبيات، روايات و متون تفسيري، مدلهاي چندمعنايي به كار برده شده را در تفسير قرآن و كتاب مقدس يهودي - مسيحي مورد بررسي و مقايسه قرار داده و به ارزيابي آنها پرداخته ايم.

 نسخه قابل چاپ