جزوات و مقالات فلسفی

پراگماتيسم پيش از هر چيز، روش است - روشي جهت روي اوردن به تجربه، چه به معناي فرايندي ان و چه به معناي فراورده اي ان. از اين منظر، مفهوم تجربه در انديشه پراگماتيكي جيمز جايگاهي ويژه مي يابد. به گونه اي كه مي توان كل انديشه او را در هر زمينه به ان برگرداند و بر مبناي ان فهميد. اين نكته در مورد نگاه او به "دين" نيز صادق است. جيمز در پي بررسي دين در حدود زندگي ادمي، كنشها و تجارب اوست و براي اين منظور، اصطلاح تجربه ديني را به كار مي گيرد، اما چون منظور جيمز از اين اصطلاح به روشني بيان نگرديده، مي كوشد منظور او را در سه گام متمايز اما به هم پيوسته (خلوت فرد با امر قدسي، احساس حضور ان و واكنش متاثر از ان در برابر جهان و انسان) دريابد. سپس بسترهاي وقوع اين تجربه را، كه در نگاه جيمز منجر به "انواع تجربه ديني" خواهد شد، كاويده و مهمترين بستر ان، يعني بستر رواني - عاطفي را كه منظور نظر جيمز است، شرح خواهد داد. در نهايت مقاله به بررسي كاربردهاي انديشه جيمز و نقدهاي وارد شده بر ان پرداخته و مهمترين نقد را بي توجهي او به مولفه اجتماعي و سنت ديني مي داند.

 نسخه قابل چاپ