جزوات و مقالات فلسفی

بر اساس پذيرش حرکت جوهري که سراسر عالم ماده و طبيعت را يکپارچه حرکت مي داند اين پرسش پيش مي آيد که در اين صورت آيا مي توان به هيچ موجود مادي، معرفت پيدا کرد؟ به اين معنا که اگر جوهر اشيا مادي و به تبع آن، همه اعراض آن، يکپارچه حرکت باشد، به محض اينکه برخوردي ميان شيء خارجي با قوا و اندام هاي شخص مدرک روي دهد، آن شيء خارجي محو و ناپديد، بلکه نابود مي شود و شيء ديگري موجود مي گردد. بنابراين، آنچه که در مرتبه دوم با قوا و اندام هاي مدرک برخورد مي کند، همان چيزي نيست که بار اول با آنها برخورد کرده است و بر اين اساس، معرفتي که از اشياء مادي به ظاهر ثابت و پايدار، از حيوان گرفته تا نبات و جماد حتي صخره و پولاد، به دست مي آيد، به واقع معرفت به يک واقعيت نيست، بلکه معرفت به واقعيت هاي فراوان و حتي قسمت ناپذير است. بنابراين، خود معرفت هم، شناخت واحدي نيست بلکه در حقيقت، معرفتي گسسته و تغييرپذير و ناپايدار است.
براي پاسخ به اين پرسش بايد ديد که بر اساس نگرش ملاصدرا در خصوص حرکت، حرکت جوهري، حقيقت علم و معرفت، و به طور کلي هستي، پاسخ پرسش هاي مزبور چيست و در اين زمينه چه ديدگاه هايي مطرح شده است، تا بتوان بر اساس آن ثبات معرفت را در عين حرکت جوهري معلوم استنتاج کرد.

 نسخه قابل چاپ