سفر به کردستان

 غار باستانی کرفتوغار کرفتو در ديواندره، در حدود 72 کيلومتری شرق سقز واقع شده است. بر طبق مطالعات انجام شده، در دوران مزوزويک اين غار زير آب بوده و در پايان اين دوره زمين شناسی سر از آب بيرون آورده است. کرفتو غاری طبيعی و کلسيمی است و در دورانهای مختلف، تغييراتی همراه با سازگاری انسان با آن داشته است.
اين غار درون کوه قرار داشته و دارای چهار طبقه می باشد. بسياری از محققان از جمله دمرگان، راولينسون، کارپورتر، خانيکف و فونگال از کرفتو بازديد کرده اند و پيش نقشه های آن را طرح ريزی کرده اند. درازای آن حدود 750 متراست و گذرگاههای زيادی نيز در ميان آن قرار دارد. در خلال زندگی غارنشينی انسان، تغييرات زيادی در آن بوجود آمده است که از مهمترين آنها تغيير ورودی غار و درست کردن چندين اتاق و سالن در داخل آنرا می توان نام برد. از نقطه نظر معماری اين غار دارای چهار بعد معماری است که در عرصه هنر معماری از اهميت زيادی برخوردار است. در اين معماری اتاقها و گذرگاهها به هم متصل هستند، تعدادی پنجره و سوراخ در نمای بيرونی تعبيه شده است. حکّاک های زيادی در موضوع حيوان، انسان و گياهان در روی دیوارهای غار پيدا شده است که دارای مايه های مذهبی نيز می باشند.