تجربه باید میزان رشد افراد باشد/ اسلام بنیانگذار تفکر عملگرایی است
جمعه 24 شهریور 1391 4:56 PM
یک پژوهشگر مسائل فرهنگی عنوان کرد: باید تجربه را میزان فعالیتهای فردی و اجتماعی افراد و رشد آنها قرار داد به طوری که رسیدن به مقاصد مهم در عرض یک شب و به کاربردن اصطلاح«یک شبه» به صورت طنزآلود درمیان مردم که گفتاری رایج شده تحقق نیابد.
دکتر محمد بقایی ماکان درمورد اینکه در فرهنگ ما اعتقاد به کار تدریجی کمتر دیده میشود و طی کردن راه صدساله به صورت یک شبه در برخی موارد مورد توجه افراد است، دلایل این گونه تفکر را به خبرنگارمهراینگونه اظهارکرد: تا آنجا که بررسیهای تاریخ اجتماعی نشان میدهد چنین خصلتی در ایرانیان باستان نبوده است. به این معنی که در تمامی متون نظم و نثر فارسی مدام بر ایجاد مبنای شخصیت فردی و اجتماعی بر اساس تجربه و شکیبایی تأکید میشود.
وی افزود: یکی از این متون، آثار سعدی است که در آن بسامد واژه صبوری و شکیبایی بسیار چشمگیر است. در ضربالمثلها و گزینه گوییهای بزرگان ایرانی هم بر این نکته بسیار تأکید میشود. اندیشمندان و صاحبان تجربه هم به دیگران توصیه میکنند که راه صدساله را نمیتوان یک شبه طی کرد.
این محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه ادامه داد: ولی در دهههای اخیر همانطور که بسیاری از الگوهای اخلاقی و رفتاری تغییر یافته و شتاب زدگی و عدم دقت در همه امور امری محسوس شده است این الگوی اخلاقی و رفتاری که تجربه را باید میزان فعالیتهای فردی و اجتماعی قرارداد کمرنگ شده و اعتبار پیشین خود را از دست داده است به طوری که اصطلاح رسیدن به مقاصد مهم در عرض یک شب و به کاربردن اصطلاح«یک شبه رسیده» به صورت طنزآلود درمیان مردم گفتاری رایج شده که ریشه آن را باید در سرمشقهایی دانست که جامعه از مدیریت اجتماعی فرا میگیرد.
بقایی تصریح کرد: بر این اساس است که اعضای جامعهای که اکثر قریب به اتفاق آن را جوانان تشکیل میدهند نه تنها به تجربه گذشتگان اعتنایی ندارند بلکه آنها را ضدارزش تلقی میکنند و معتقد شدهاند به اینکه میتوان بدون آگاهی، بدون تجربه و بدون احساس مسئولیت، به خواستهای خود دست یابند و به مناصب و مراحلی برسند که تصاحب آنها نیاز به داشتن تجربه و خوردن دود چراغ است.
این پژوهشگر مسائل فرهنگی در مورد اینکه چرا با تأکید اسلام بر کار و تلاش این فرهنگ در جامعه اسلامی ما رواج یافته است هم گفت: دین مبین اسلام به بسیاری از ارزشهای نیکو تأکید دارد از جمله پرهیز از دروغ که در جامعه ما شوربختانه مورد توجه قرار نمیگیرد، اجتناب از ریا و نادرستی که آن هم هر روزه بیشتر چهره مینمایاند و بسیاری اعمال نکوهیده که مدام از سوی مدیریتهای کلان مورد تذکر قرار میگیرد.
این نویسنده و مترجم یادآورشد: این بدان معناست که ارزشهای اخلاقی در دفتر جامعه مدام کمرنگتر میشود از جمله نائل آمدن به اهداف والا از طریق سعی و عمل که از جامعه رخت بربسته است. فراموش نکنیم که قرآن تنها کتاب آسمانی است که در آن بر«عمل» بیش از «اندیشه» تأکید میشود و ازاین رو بسیاری از اسلام شناسان را عقیده بر این است که اسلام پایه ریز تفکر عملگرایی است. ولی شوربختانه با نگاهی به تقویم رسمی کشور میتوان دریافت که مهمترین دستورالعمل قرآن که عملگرایی است با پدیدآمدن ایام متعدد بطالتآمیز به طاق نسیان سپرده شده است.