اخبار حوزه دین و اندیشه

گروه ادب: چهارمين شماره از دوفصلنامه علمی تخصصی «كهن‌نامه ادب پارسی» با ارائه هفت مقاله از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، چهارمين شماره از دوفصلنامه «كهن‌نامه ادب پارسی» با ارائه هفت مقاله در موضوعات مختلف مرتبط با ادب كلاسيك از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شد.

نخستين مقاله اين شماره از «كهن‌نامه ادب پارسی» به موضوع بررسی «اختلاف رويكرد تأويلی نزد صوفيه و اسماعيليه» اختصاص دارد كه به قلم علی‌اصغر باباصفری و سيدحامد موسوی به رشته تحرير درآمده است.

مؤلفان در ابتدا به جايگاه تأويل و برداشت‌های شخصی در رابطه با موضوعات مختلف ميان اين دو گروه اشاره كرده و در ادامه به تفاوت ديدگاه‌های موجود ميان آنها می‌پردازد. در اين مقاله می‌خوانيم: «در حوزه روش تأويل، نگرش صوفيه به جهان پيرامون براساس دل و نگرش شهودی است. به نظر می‌رسد تأويلات آنان متغير است؛ زيرا دل حالات متعددی را تجربه می‌كند؛ در حالی كه اسماعيليه مانند صوفيه، به جهان هستی نمی‌نگرند تا تأويلی بسته به حالات خويش عرضه كنند. همچنين، اسماعيليه با پيش‌فرض‌های خاص خود دست به تأويل می‌زنند؛ از اين رو تأويلات آنان به دانش هرمنوتيك نزديك می‌شود....»

«ريشه‌يابی دگرگونی‌های فكری و رفتاری تصوف مكتبی تا قرن نهم هجری قمری» عنوان يكی ديگر از مقالات موجود در اين شماره از «كهن‌نامه ادب پارسی» است كه به كوشش محمدرضا راشدمحصل، استاديار بازنشسته دانشگاه فردوسی مشهد و فاطمه حسين‌زاده‌هرويان به رشته تحرير درآمده است.

مؤلفان در ابتدای مقاله ضمن بيان اينكه «بيشتر جنبش‌های سياسی و مكتب‌های فكری ايرانی كه پس از شكست ساسانيان شكل گرفته از انديشه‌ها و زمينه‌های اجتماعی خالی نبوده است؛ از جمله آنها گرايش‌های گروهی صوفيان است كه از طريق دعوت به زهد و استغنا، هدف شخصيت‌بخشی و بيدارگری داشته‌اند.»، به بررسی علل تحولات فكری و تغيير انديشه‌های و روش‌های تبليغی در نزد صوفيان پرداخته‌اند كه در اين مسير از بررسی عوامل سياسی ـ اجتماعی به عنوان مهمترين علل بروز چنين تغييراتی ياد كرده‌اند.

بررسی سؤال و جواب در سروده‌های كلاسيك فارسی از ديگر موضوعات مقالات مندرج در اين دوفصلنامه را تشكيل می‌دهد. اين مقاله به قلم مريم شريف‌نسب، استاديار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نوشته شده است.

شريف‌نسب در اين مقاله كه با عنوان «ارتباط كلامی در شعر كهن پارسی» به رشته تحرير درآمده است، ارتباط كلامی را شايع‌ترين راه برقراری ارتباط ميان انسان‌های عنوان می‌كند و درباره تأثير اين روش در شعر پارسی می‌نويسد: «در شعر كهن پارسی، ارتباط كلامی به چندين شيوه مانند سؤال و جواب، مكالمه، مناظره و ديالكتيك صورت می‌گرفت.» وی در ادامه، تمام اين شيوه‌ها را در سروده‌های كهن فارسی مورد بررسی قرار داده است.

«تأثيرپذيری سبكی نظيری از حافظ» عنوان يكی ديگر از مقالات اين شماره از «كهن‌نامه ادب پارسی» است كه به كوشش محمدامير مشهدی نوشته شده است. نويسنده در آغاز اين مقاله به ارائه زندگی‌نامه مختصری از نظيری‌نيشابوری اكتفا كرده و در اين‌باره می‌نويسد: «نظيری‌نيشابوری از شاعران پيشگام سبك هندی است. شعر نظيری نشانه‌هايی از سبك پيشين به ويژه عراقی را در خود دارد. او در ميان شاعران سبك عراقی، به شعر سعدی و حافظ بيشتر از ديگران توجه داشته است.»

وی در ادامه، تأثيرپذيری نظيری را بيش از ديگر شاعران می‌داند و می‌نويسد: «ميزان تأثيرپذيری شعر نظيری از غزل‌های حافظ با هيچ شاعر ديگر قابل مقايسه نيست؛ زيرا نظيری سعی داشته در تمام وجوه شعر خود را به شعر حافظ نزديك كند، از جمله واژگان و تركيبات، موسيقی بيرونی و كناری، صور خيال و زيبايی‌های ادبی، مفاهيم، انديشه‌ها و عواطف شعری.»

يادآور می‌شود، چهارمين شماره از دوفصلنامه علمی تخصصی «كهن‌نامه ادب پارسی» به كوشش پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شده است.