آیت الله مظاهری: امر به معروف باید متواضعانه و به دور از تندی و پرخاش باشد

حضرت آیت الله مظاهری در دیدار با میهمانان خارجی همایش بین المللی شهروند مسؤول، امر به معروف و نهی از منکر را فضیلتی از فضیلت های فراموش شده دانست و تأکید کرد: امر به معروف و نهی از منکر از اهم واجبات است و قرآن کریم، امّت اسلامی را به جهت برخورداری از این نعمت عظیم، امّت ممتاز و برتر می خواند و این بدان معناست که اگر این فضیلت در بین مسلمانان متروک و مطرود شود، نمی توانند مدّعی شوند که برترین امّت ها هستند.
 
وی اضافه کرد: براساس روایات اهل بیت(ع) ارزش همۀ واجبات و عبادات در برابر امر به معروف و نهی از منکر، نظیر ارزش قطره، در برابر دریاست.
 
آیت الله مظاهری ضمن اشاره به معارف سورۀ عصر خاطرنشان کرد: خداوند متعال در این آیات نورانی، به عصارۀ خلقت قسم یاد می کند که همۀ آدمیان شقاوتمند و ورشکسته هستند، مگر کسانی که اوّلاً با ایمان و عمل صالح، زیر بنا و روبنای دین خویش را محکم کرده اند و ثانیاً امر به معروف و نهی از منکر می کنند.
 
وی برخی از عواقب سوء ناشی از ترک و فراموشی امر به معروف و نهی از منکر برشمرد و تصریح کرد: فقر، سست شدن بنیان نهاد خانواده، خشکسالی، قحطی و بلای طبیعی، در اثر ترک امر به معروف و نهی از منکر به وجود می آید، اما مهم تر از این مصائب، عدم استجابت دعای نیکوکاران و نیز تسلّط افراد شرور بر جامعه است.
 
آیت الله مظاهری در ادامۀ سخنان خود، به بیان مراتب امر به معروف و نهی از منکر پرداخت و اظهار داشت: مرتبۀ اوّل امر به معروف و نهی از منکر، این است که انسان ضمن اینکه خود از روی شناخت و آگاهی به انجام واجبات و ترک معاصی اهمیّت می دهد، نسبت به گناه و ناهنجاری و ناشایست ها، انزجار قلبی داشته باشد و در مواجهه با گناهکاران، برخوردی همراه با ناراحتی و دلگیری از خود نشان دهد.
 
وی مبارزۀ منفی را به عنوان مرتبۀ دوّم از مراتب امر به معروف و نهی از منکر در اصلاح افراد و جامعه مؤثّر دانست و افزود: در جریان جنگ تبوک، سه نفر از مسلمانان تخلّف کردند و از روی سستی و تنبلی، به جنگ نرفتند. پس از بازگشت مسلمانان از جنگ، آن سه نفر به استقبال آمدند ولی پیامبر اکرم«ص» به جهت اصلاح آنان، به مسلمانان دستور مبارزۀ منفی دادند و فرمودند: «هیچ کس با آن سه نفر حرف نزند!» و بدین صورت آن سه نفر تحت یک فشار و تنگنای اجتماعی قرار گرفتند، به گونه ای که پس از گذشت چند روز، طبق تصریح قرآن کریم، شهر و اجتماع برای آنان، غیر قابل حضور شد و چون نجات خود را در توبه یافتند، به بیابان رفتند و توبه کردند و خداوند تعالی نیز توبۀ آنان را پذیرفت و اصلاح شدند.
 
وی اضافه کرد: صرف نظر از این حکایت قرآنی و گواهی تاریخ، واضح است که اگر مردم نسبت به افراد گناهکار، بی اعتنایی کنند و با آنان ارتباط و دوستی و همنیشینی نداشته باشند، قطعاً دست از گناه خود خواهند کشید و به تدریج، گناه و معصیت از جامعه رخت برخواهد بست.
 
آیت الله مظاهری از تذکّر لسانی به عنوان مرتبۀ سوّم امر به معروف و نهی از منکر یاد کرد و تصریح کرد: همۀ اقشار جامعه وظیفه دارند با مهربانی همراه با موعظه و استدلال، گناهان و اشتباهات یکدیگر را به وسیلۀ تذکّر زبانی رفع نمایند. ولی در این خصوص باید توجّه داشته باشند که تذکّر آنان، متواضعانه و توأم با خیرخواهی باشد و با تندی و پرخاش همراه نگردد زیرا چنین برخوردی موجب ایجاد تنش و بحران در جامعه می شود و در جهت اصلاح افراد هم نتیجۀ معکوس خواهد داشت.
 
وی در بخش پایانی سخنان خود، با ابراز نگرانی شدید از ترک و فراموشی دو فریضۀ مهمّ امر به معروف و نهی از منکر در جوامع انسانی و به ویژه در میان امّت اسلامی، دولت ها و ملّت های مسلمان را به احیای امر به معروف و نهی از منکر فراخواند و اظهار داشت: اگر در جوامع اسلامی صرفاً به دو مرتبه از مراتب امر به معروف و نهی از منکر یعنی مبارزۀ منفی با بی اعتنایی و مبارزۀ مثبت با تذکّر زبانی، به درستی عمل شود، مفاسد اخلاقی، اقتصادی و اداری، از آن جوامع برچیده خواهد شد و نیازی به تنبیه، زندان و جرایم نظیر آن برای اصلاح جامعه نخواهد بود.
 
آیت الله مظاهری با ابراز خرسندی از برگزاری همایش شهروند مسئول از مسئولان و شرکت کنندگان در این همایش قدردانی کرد و خاطر نشان کرد: برگزاری همایش امر به معروف و نهی از منکر برای احیای این دو فریضۀ ارزشمند، بسیار مطلوب است، امّا اگر این حرکت ارزشمند، از جنبۀ گفتاری صرف خارج شده و جنبۀ عملی یافته و نتایج سخنرانی ها و مقالات همایش در جامعه، بروز و ظهور عملی پیدا کند، حرکتی ثمربخش و ماندگار خواهد شد.