چگونه براي اوقات فراغت فرزندانمان برنامه ريزي كنيم؟ (2)

تفريح و گردش و سرگرمي
تحرك جسمي و حفظ ورزيدگي
رسيدن به آرامش
بهداشت رواني

تجديد قوا: فعاليت در قالب برنامه هر قدر هم لذت بخش باشد، باز خستگي هايي به دنبال خود دارد. بخشي از اين خستگي، خستگي جسماني است كه معمولا با استراحت (از جمله خواب) برطرف مي شود. بخش ديگري از اين خستگي، خستگي رواني است كه معمولا به دليل مواجهه مستمر با يك محرك به وجود مي آيد .

كسب ضريب بالاي موفقيت در آموزش

مقيد شدن و اجبار در فعاليت جسمي و روحي، باعث كاهش بازده (راندمان) كار مي شود و شخص هميشه خويش را در حصار احساس مي كند. اكثر قريب به اتفاق دانش آموزان و دانشجويان چنين حالتي را در زمان تحصيل دارند .

وجود انواع و اقسام فعاليت هاي آموزشي در زمينه هاي فرهنگي، هنري، تربيتي، فني و ... در برنامه هاي اوقات فراغت باعث مي شود كه اين اوقات در واقع نقش زمان حضور در كلاس هاي رسمي را ايفا كنند. با اين تفاوت كه شخص در اين زمان با ميل و رضايت خاطر و علاقه خويش در سر كلاس هاي آموزشي حضور مي يابد .

به همين خاطر، چون اين فعاليت ها و زمان استفاده از آنها مطابق سليقه و ذوق او هستند باعث افزايش ضريب يادگيري حرفه و آموزش مي شوند .

تمرين حيات اجتماعي

يكي از مهم ترين ويژگي هاي فعاليت هاي اوقات فراغت، انجام دادن برنامه هاي گروهي و دسته جمعي است كه خود عاملي است براي زندگي اجتماعي و رشد اجتماعي و نيز در اين فعاليت هاست كه انسان با جمع آشنا مي شود و دوستاني تازه پيدا مي كند و از زندگي فردي و تنهايي خويش رهايي مي يابد. همان طور كه مي دانيم زمينه سازي رشد انسان، در شكل گرفتن به موقع بعد اجتماعي وي است .

ارتقاي مهارت هاي شناختي

اوقات فراغت مناسب ترين فرصت ها براي توسعه مهارت هاي شناختي از جمله مطالعه، پژوهش، پرسشگري، سخنراني و گفتگو و... و شكوفايي استعدادها هستند. زيرا هنگامي كه فرد براساس علاقه و انگيزه شخصي (بدون داشتن اجبار و وظيفه رسمي) بخواهد در زمينه هاي متنوع فعاليت داشته باشد، مسلما تلاش او در چنين شرايط مطلوب و خوشايند ذهني و رواني، از يك طرف در تامين بهداشت جسمي و رواني وي موثر خواهد بود و از طرف ديگر، موجب فراگيري هاي پايدار در او خواهد شد .

شكوفايي خلاقيت ها

انجام دادن كارها از روي علاقه و با انگيزه شخصي سبب تمركز بيشتر در انجام آن كار و نهايتا منجر به بروز خلاقيت و ابتكار و نوآوري در انجام آن كار خواهد شد. حال كه مفهوم واقعي اوقات فراغت و اثرات آن را دانستيم، به ذكر راهكارهاي موثر و بهينه براي گذراندن آن مي پردازيم .

تفريحات سالم

اختصاص دادن ساعاتي از روز هرچند اندك به تفريح، موجب كسب نيرو و انرژي لازم براي انجام كارهاي علمي و عملي مي شود. مقصود از تفريح تنها توجه به گردش و قدم زدن در پارك و مسافرت نيست. گرچه اينها هم اگر به صورت سالم و هدفدار برگزار بشوند، علاوه بر اين كه ساعاتي از وقت جوانان را پر مي كنند، موجب تقويت روحيه و ايجاد نشاط و شادابي در او مي شوند .

ورزش

ورزش جز آن كه فعاليت بدني و اجتماعي و گروهي است نوعي بازي به حساب مي آيد و براي مدتي انسان را از نگراني ها و دلواپسي ها به دور نگه مي دارد و فرد را متوجه نقاط مثبت خويش مي كند. بازي ها را معمولا به 3 دسته تقسيم مي كنند :

بازي هايي كه به پرورش جسم كمك مي كند و مهارت هاي جسمي و حركتي را تقويت مي كند مانند: دوچرخه سواري، واليبال، فوتبال و ...

بازي هايي كه قدرت تخيل را پرورش مي دهد. مانند: ماكت سازي، طراحي، نقاشي و ...

بازي هايي كه قدرت تفكر را پرورش مي دهد. مانند: شطرنج و انواع معماها و ...

پركردن اوقات فراغت فرزندان با بازي هايي كه به جسم و پرورش جسم، تخيل و انديشه ختم شود، بسيار مطلوب است .

مطالعه

مطالعه كتاب هاي سودمند، بهترين سرگرمي و تفريح به شمار مي رود. اگر فرزندمان را مجاب كنيم كه اوقات فراغت خويش را البته با ميل و رغبت، با خواندن كتاب بگذراند، علاوه بر بهره برداري علمي و فرهنگي، از ضعف اعصاب و پريشاني در امان بوده و در زندگي از آرامش بيشتري برخوردار خواهد بود .

رهنمودهاي عملي براي والدين

برنامه ريزي والدين براي اين ايام بايد با مشورت و نظرخود فرزندان صورت گيرد نه فقط با اعمال نظر والدين، زيرا در غيراين صورت مهم ترين مشخصه مفهوم اوقات فراغت نبود الزام كمرنگ مي شود و در نتيجه كاركردهاي مطرح شده جايگاه خود را از دست مي دهند. آنچه در اين زمينه اهميت دارد توجه دادن والدين به اين امر است كه آنها بايد همواره نقش راهنما داشته، فرزندان را با توجه به علائقشان در جهت رشد و پرورش استعدادهايشان ياري كنند. از آنجا كه بسياري از خانواده ها توان استفاده از امكانات عرضه شده همچون كلاس ها و اردوهاي مختلف تفريحي و آموزشي را ندارند، راهكارهاي زير مي تواند بهره وري فرزندان آنان را از اين ايام تا حدودي افزايش دهد :

امكان معاشرت فرزندانتان را با دوستان قابل اعتماد آنها فراهم سازيد. براي اطمينان بيشتر توصيه مي شود به نحوي با خانواده آنها ارتباطي هر چند اندك برقرار كنيد .

كتاب هاي متناسب با علائق و سن آنان تهيه كنيد .

امكان استفاده از كتابخانه را براي آنان فراهم نماييد .

وقت بيشتري را به فرزندان تان اختصاص دهيد تا در نتيجه ارتباط متقابل، شناخت متقابل شما از همديگر توسعه يابد .

امكانات تهيه كارهاي دستي ارزان قيمت را در منزل فراهم آوريد و خود نيز راهنمايي آنان را عهده دار شويد و سخن آخر اين كه: اوقات فراغت به معناي بيكاري نيست. چون در اوقات بيكاري فرد كاري براي انجام دادن ندارد ولي در اوقات فراغت كارهاي متعددي مي تواند داشته باشد كه تفاوت آن با اوقات ديگر كه در آنها نيز به انجام كار و فعاليت مشغول است در هدف اين كارها و فعاليت هاست. هدف از فعاليت هاي اوقات فراغت كسب آرامش و لذت است .