محمد‌حسین جعفریان در گفت‌وگو با فارس: بومی بودن آثار ادبی=ماندگاری آن
دوشنبه 28 شهریور 1390 9:35 PM
محمد‌حسین جعفریان گفت: «بومی بودن» یكی از عوامل اصلی در ماندگاری آثار ادبی است و یك اثر برای جهانی شدن نیاز به بومی شدن دارد.
«محمد‌حسین جعفریان»، نویسنده، شاعر و مستندساز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس درباره رشد نویسندگان پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: در برخی از حوزه‌ها نویسندگان پس از انقلاب به بلوغ رسیدند، اما این بلوغ تداوم نیافته است.
وی در ادامه با اشاره به اینكه نسل طلایی نویسندگان انقلاب در یك دوره‌ای متوقف شد، ابراز داشت: اكنون یك نسل جدید میانه‌ای در حال ظهور است كه هم ارزش‌های اولیه انقلاب در وجودشان بهینه و درونی شده و هم از فنون ادبی روز دنیا مطلع و آگاه است، این دسته همان نسل ادبی هستند كه در نهایت به بلوغ ادبی می‌رسند.معتقدم این جرقه توسط نسل اول زده و نسل دوم ادامه دهنده راه خواهند بود.
* نسل جدید رمان‌نویسان می‌توانند انتظار مردم را برآورده كنند
جعفریان درباره شرایط جامعه برای روی‌آوردن مردم از رمان ادامه داد: معتقدم از دوره احساسی انقلاب عبور كرده و به دوره ثبات رسیده‌ایم، این دوره نویسندگان را طلب می‌كند، چرا كه شعر در مقایسه با رمان و ادبیات داستانی رشد كرده و محصولات شعری به شدت رشد می‌كند، به این دلیل است كه از اوایل انقلاب در حوزه شعر چهره‌های برجسته‌ای ظهور و بروز كرده و در حال حاضر هم این امر تداوم دارد.
این نویسنده تصریح كرد: اما جامعه باید به ثباتی برسد تا ماحصل اندیشه یك ملت از نگاه اجتماعی، فلسفی و اتفاقات رخداد تاریخی در یك رمان نیز ظهور كند؛ نسل جدید رمان‌نویسان می‌توانند انتظار مردم را برآورده كنند كه از انقلابی با این عظمت، انتظار قلم‌هایی را داشتند كه رمانی با آرمان‌های انقلاب را متبلور كند.
* در بخش ترجمه در حق ما جفا شده
به گفته جعفریان، دنیا كم‌كم با رمان‌هایی روبه‌رو خواهد شد كه بیشتر از اكنون انسان را متحیر می‌كند، امثال احمدزاده و امیرخانی‌ها كه آثار آنها در فرامرزها نظرات صاحبنظران را متوجه خود كرده، این گونه افراد به عنوان نسل دوم انقلاب ظهور می‌كنند و در آینده شاهد نام‌های فراوانی خواهیم بود.
وی در ادامه به مقایسه میان رمان‌های ایرانی و خارجی پرداخت و افزود: عقیده دارم در بخش ترجمه در حق رمان‌نویس‌های ما جفا شده، بسیاری از رمان‌نویس‌های كشور به دلیل هجوم رمان‌های ترجمه شده فرصت بروز كمتری داشتند، اگر به این بحث توجه شود و خواننده داخلی متوجه شود، رمان داخلی صرفا عقب‌تر از رمان خارجی نیست و نمره كمتری از رمان ترجمه نمی‌گیرد در این صورت ما با رمان‌هایی مواجه می‌شویم كه نه تنها از رمان‌های خارجی چیزی كم ندارند بلكه یك سر و گردن هم بیشتر از آنها هستند.
این نویسنده اضافه كرد: نویسندگان ما تكنیك رمان‌نویسی را آموخته و توانسته‌اند در كنار كیفیت و درونمایه مناسب، آرمان‌هایی را كه به آن مفتخر و جزء داشته‌های انقلاب است در رمان‌های خود تزریق كنند، بنابراین نتیجه این كه خواننده متوجه این تفاوت می‌شود و در این صورت رمان‌های داخلی می‌تواند در سطح جهانی مطرح شود.
* رمان داخلی ظرفیت لازم برای توجه را داراست
وی با اشاره به آثار پیش از انقلاب ادامه داد: پیش از انقلاب بسیاری از نویسندگان برای خوانده شدن مطالب و آثارشان نام نویسنده گمنام خارجی را به عنوان ترجمه استفاده می‌كردند.
این نویسنده در ادامه با اشاره به رمان‌های ایرانی اظهار داشت: باید نگاه به رمان‌های ایرانی جدی‌تر پیگیری شود، چرا كه معتقدم رمان داخلی ظرفیت لازم برای توجه را دارد.
جعفریان در ادامه با بیان اینكه رمان‌های جنگ به نقطه مطلوب نرسیده‌اند، خاطرنشان كرد: علت این امر آن است كه بخشی از ادارات متولی این امر به سوی تولیدات سفارشی روی آورده‌‌اند، لزوما كارهای سفارشی مورد انتقادی نیستند. البته باید یادآور شد كه برخی از آثار سفارشی درخور توجه هستند و از آن میان می‌توان به شاهنامه فردوسی اشاره كرد.
وی در ادامه با اشاره به سفارشی‌نویسی افزود: افرادی كه با توجه به تراوشات درونی و با تكیه بر اندیشه خود آغاز به تولید اثر می‌كنند، توانسته‌اند آثاری درخور توجه ارائه دهند از آن دسته می‌توان به آثار حبیب احمدزاده و احمد دهقان اشاره كرد كه برخی از آنها در آمریكا هم ترجمه شد.
* قلم مسئولیتی خطیر در دست نویسنده است
وی در ادامه بیان داشت: اگر رمان جنگ به جایی برسد كه اشاره شد، در این صورت پررنگ‌ترین خط رمان در موضوعات رمان‌های پس از انقلاب خواهد شد كه قطعا گستره جهانی یافته و آثاری معروف می شوند.
وی در ادامه با اشاره به این مطلب كه لزوما یك كتاب سرگرم كننده نیست بیان كرد: بعضی از رمان‌نویسان بدون نوشتن حتی یك خط فلسفی، فیلسوف هستند، چرا كه با رمان‌هایشان مطالبی را بیان كرده‌اند.
وی در ادامه ابراز داشت: «بومی بودن» یكی از عوامل اصلی ماندگاری آثار است. یك اثر برای جهانی شدن احتیاج به بومی شدن دارد. اگر خیام بومی نبود با 80 رباعی جهان را تسخیر نمی‌كرد.
جعفریان در خاتمه درباره وظایف قلم گفت: قلم ابزاری است كه بسیاری از افراد كه در خانه‌های خود برای انعكاس باورها و مشكلات خود چشم به قلم نویسندگان دوخته‌اند و این نویسندگان هستند كه می‌توانند آرزوهای آنها را بیدار و معرفی كنند، به این لحاظ نویسندگان مسئولیتی بزرگ بر دوش دارند و اهمیت قلم به حدی است كه خداوند در قرآن به آن سوگند یاد می‌كند.
اللّهمّ عرّفنی نفسک فانّک إن لم تعرّفنی نفسک لم أعرف رسولک اللّهمّ عرّفنی رسولک فانّک ان لم تعرّفنی رسولک لم اعرف حجّتک
حافظ از دست مده دولت این کشتی نوح / ور نه طوفان حوادث ببرد بنیادت
