چگونه‌ مراقب‌كودكم باشم؟

آخرين بار كه به صورت چهار دست و پا در خانه حركت كرده‌ايد، چه زماني بوده است؟ اگر چه عجيب به نظر مي‌رسد اما اين كار را حتما انجام دهيد. كوكان هر روز در اطراف منزل حركت مي‌كنند. پس بررسي كردن همه چيز از ديدگاه آنها بسيار حياتي است. بايد از ديدگاه آنها ببينيم كه آيا خانه ايمن است يا خير.

اگرچه همواره تصور مي‌كنيم تنها كودكان كوچكي كه چهار دست و پا راه مي‌روند يا كودكان نوپا در خطر جراحت و صدمه قرار دارند، اما بررسي‌ها نشان داده كه كودكان 14 سال و كمتر در خطر مرگ ناشي از حوادث روزمره هستند كه بيش از يك‌سوم آنها در خانه رخ مي‌دهد.

صدمات خانگي يكي از دلايل اصلي ايجاد مشكل براي كودكان است و نزديك به 70 درصد كودكاني كه تحت تاثير اين‌گونه جراحات در خانه قرار مي‌گيرند، 4 ساله يا كوچك‌تر هستند. كودكان كوچك‌تر بيشتر در معرض خطر صدمات خانگي هستند، زيرا بيشترين زمان خود را در آنجا مي‌گذرانند.

نظارت، بهترين راه جلوگيري از اين‌گونه آسيب‌ها در خانه يا خارج از آن است، اما حتي والدين كه بسيار مراقب هستند نيز نمي‌توانند كودكان خود را كاملا از همه خطرات در طول روز حفظ كنند.

در اينجا راه‌هاي ساده‌اي به شما پيشنهاد مي‌شود تا از صدمه خوردن كودكتان در خانه جلوگيري كنيد.

متداول‌ترين دلايل مرگ به دليل صدمات خانگي عبارتند از آتش‌سوزي و سوختگي، خفگي، غرق شدن، افتادن و مسموم شدن. براساس بررسي‌هاي انجام شده، بيشتر اتفاقات و حوادث خانگي در جايي رخ مي‌دهند كه موارد زير وجود داشته باشند:

ـ‌ آب: در حمام، آشپزخانه، حوض، استخر، وان يا تشت آب

ـ گرما يا شعله: در آشپزخانه يا كنار شومينه و بخاري

ـ مواد سمي: زيرسينك آشپزخانه، در جعبه كمك‌هاي اوليه، پاركينگ يا حتي در يك كيف يا هر جاي ديگر كه دارو در آن نگهداري مي‌شود.

افتادن از جاهاي مختلف مثل پله، كف ليز اتاق و پنجره‌هاي بلند.

شما مي‌توانيد با اعمال پيشگيرانه، اين محل‌ها را امن‌تر سازيد، اما مهم‌ترين نكته اين است كه همواره بايد تحت هر شرايطي مراقب كودك خود باشيد. حتي اگر منزل شما كاملا مناسب يك كودك است، اما يك اتفاق كوچك ممكن است باعث افتادن فرزند شما شود يا او چيزي را در دهان بگذارد يا به سمت اجاق گاز برود. پس بهترين و موثرترين كار، مراقبت از كودك در همه زمان‌ها و زيرنظر داشتن اوست.

به هر حال اتفاقات و حوادث روي مي‌دهند پس نكته مهم آماده بودن براي آنهاست. اگر شما فرزند داريد يا مي‌خواهيد بچه‌دار شويد، عاقلانه است كه به موارد زير توجه كنيد:

ـ‌ كمك‌هاي اوليه و روش‌هاي احيا كردن را بياموزيد.

ـ نزديك تلفن منزل، شماره پزشك معالج، اورژانس،‌ نزديك‌ترين بيمارستان، شماره تلفن همسايه‌ها يا بستگان نزديك را يادداشت كرده و همواره دم‌دست داشته باشيد.

ـ هميشه جعبه كمك‌هاي اوليه را در جاي مطمئني نگهداري كنيد.

ـ كپسول آتش‌نشاني را حتما در منزل داشته باشيد.

در ميان حوادث و اتفاقات ناگوار، افتادن يكي از پرخطرترين مواردي است كه كودك را تهديد مي‌كند. كودكان اغلب روي مبلمان بازي مي‌كنند، مي‌نشينند، مي‌خزند يا راه مي‌روند.

در 2 سال اول زندگي، كودك تمايل زيادي به جست و خيز روي مبلمان دارد. كودكان نوپا نيز تلاش مي‌كنند خود را از اشياي موجود در خانه بالا بكشند، اما توانايي نشان دادن عكس‌العمل هماهنگ هنگام خطرات خاص را ندارند. آنها خود را از پايه محل بالا مي‌كشند، از اين طرف به آن طرف مي‌روند و مي‌خواهند به هر چه كه مي‌بينند، دست بزنند.

ـ به پنجره‌ها و پرده‌ها براي جلوگيري از افتادن كودك اعتماد نكنيد.

ـ پنجره‌ها را از بالا باز كنيد يا از حفاظ‌هاي مخصوص براي جلوگيري از افتادن كودك استفاده كنيد. بدانيد كودكان مي‌توانند از پنجره‌هايي كه به اندازه 7‌/‌12 سانتي‌متر باز هستند هم بيفتند. مطمئن شويد كه حفاظ‌هاي مخصوص براي كودكان ايمن است،‌ اما بزرگسالان در زمان وقوع آتش‌سوزي براحتي مي‌توانند آن را باز كنند.

ـ صندلي، مبل، تختخواب و چيزهايي از اين دست را از پنجره‌ها دور نگه داريد تا مانع بالا رفتن كودك از آنها و افتادن او از پنجره شويد.

ـ هرگز كودك را بدون مراقب روي پله‌ها رها نكنيد حتي روي پله‌هايي كه در كنار آنها نرده وجود دارد. نو پاها مي‌توانند خود را از نرده‌ها بالا كشيده و پايين بيفتند. مي‌توانيد يك محافظ جلوي در اتاق كودك خود نصب كنيد تا از بيرون رفتن او و دسترسي به پله‌ها جلوگيري كند.

ـ راه‌پله‌ها را از اسباب‌بازي، كفش و فرش خالي كنيد.

ـ از كار گذاشتن درهاي آكاردئوني كه مي‌توانند سر كودك را گير بيندازند، پرهيز كنيد.

ـ در خانه از فرش‌هايي كه روي زمين سر مي‌خورند استفاده نكنيد. در اين حالت مي‌توانيد از ترمز فرش استفاده كنيد تا فرش به زمين بچسبد.

ـ هرگز صندلي مخصوص كودك را روي مبل قرار ندهيد. فشار حركات كودك مي‌تواند باعث سرنگون شدن او و ايجاد صدمه در كودك شود.

ـ مطمئن شويد كه همه قسمت‌هاي مبلمان مثل ميزها، كابينت‌ها، ميز تلويزيون و... كه كودك مي‌تواند از آنها بالا برود، محكم است و پرت نخواهد شد. مراقب اشيايي مثل كتابخانه‌هاي پر از كتاب باشيد، چرا كه ممكن است روي كودك بيفتد. مي‌توانيد از پايه‌هاي «L» شكل استفاده كنيد تا كتابخانه يا ديگر اشياي منزل را به ديوار اتصال دهيد و مانع از افتادن آنها روي كودك خود شويد.

ـ‌ هرگونه وسايل اضافي را بسرعت از اطراف خانه جمع كنيد.

ـ هرگز كودك را بدون مراقب روي تخت قرار ندهيد. حتي اگر تلفن زنگ زد، كودك را بغل كرده و همراه خود ببريد يا لااقل او را روي زمين بگذاريد.

ـ از تخت‌هايي با نرده محافظ حداقل 5 سانتي‌متري استفاده كنيد.

ـ هنگام استفاده از صندلي حتما از كمربندهاي ايمني مخصوص استفاده كنيد.

ـ هرگاه ديديد كودك از ضربه‌گيرهاي موجود در تختخوابش براي بالا رفتن استفاده مي‌كند، آنها را جمع كنيد و از جلوي او برداريد.

ـ رو ميزي را جمع كرده و هر گونه ريسمان يا اشياي آويخته شده را دور از دسترس كودك قرار دهيد.

ـ‌ هرگز به كودك اجازه ندهيد روي تورهاي پارچه‌اي كه مخصوص حركات ژيمناستيكي است، بازي كند حتي در حضور يك فرد بزرگسال.

ـ مطمئن شويد كه وسايل بازي موجود در زمين بازي ايمن هستند.

ـ مطمئن شويد كه زمين بازي بچه‌ها نرم باشد تا ضربات ناشي از افتادن آنها را بگيرد. از زمين‌هاي سيماني دوري كنيد.

ـ اگر كودك شما شروع به دوچرخه‌سواري كرده، او را تشويق كنيد تا حتما از كلاه ايمني استفاده كند. در اين سنين صدمات وارده به سر بسيار متداول است.

براي اين كه ببينيد تلاش‌هايتان براي ايجاد محيط مناسب كودك، خوب از آب درآمده يا نه، به صورت چهار دست و پا در خانه حركت كنيد و خانه را از ديد يك كودك ببينيد. دقت كنيد كه در اين حالت چه چيزهايي مي‌تواند براي كودك خطرناك به نظر برسد.

به طور كلي، ايجاد محيطي كاملا امن براي كودك در خانه بسيار سخت است. اگر نمي‌توانيد همه خانه را به محيطي ايمن تبديل كنيد، مي‌توانيد در اتاق‌هاي ناامني را كه كودك نبايد در آنها رفت و آمد كند، ببنديد. با استفاده از قفل كردن در خانه نيز مي‌توانيد از بيرون رفتن او جلوگيري كنيد. البته بهتر است بدانيد ميزان ايمن بودن منزل، كاملا به شما بستگي دارد.

اما در نهايت مراقبت از كودك، مهم‌ترين عامل براي جلوگيري از صدمه ديدن اوست. بهتر است بدانيد كه به هر حال حتي هوشيارترين والدين نيز نمي‌توانند صددرصد موارد ايمني كودك را تضمين كنند.

بهتر است اگر صاحب فرزند هستيد تا حد منطقي، منزلي ايمن براي رفت و آمد كوچولوي خود فراهم كنيد. به رغم تمامي اينها، راه رفتن، لمس كردن، بالا رفتن از هر جا و سركشي كردن به اطراف، فعاليت‌هايي است كه ذهن و جسم كودك را بهبود مي‌بخشد. پس از او انتظار نداشته باشيد كه هيچ يك از اين كارها را انجام ندهد.

الهه عيوض‌زاده