پاسخ به:آداب و رسوم مردم ایران
سه شنبه 29 تیر 1389 11:18 AM
|
لرستان |
||
|
عشاير لرستان از طوايف قديمى لر ايران هستند و با گويش لرى سخن مى‌گويند. لرها تيره‌اى ايرانى هستند که در جنوب غربى ايران به‌سر مى‌برند و به چهار شعبه لرهاى خاص (ساکنين لرستان فعلى و پشتکوه)، ممسني، کهگيلويه و بختيارى تقسيم مى‌شوند
. |
||
|
|
||
|
||
|
يکى از مراسم باشکوه و دلپذير عروسى ميان طوايف لر، رقص دسته‌جمعى است. در روز عروسى لران، ساز و دهل آهنگ‌هاى محلى را مى‌نوازد و مرد و زن به رقص مى‌پردازند و دستمال‌هاى الوان مى‌افشانند. در بين برخى طوايف، بازى معروف چوب بازى در ضمن رقص شروع مى‌شود. در موقع ورود عروس، کسان عروس سعى مى‌نمايند کلاه داماد را از سرش بردارند، سواران همراه داماد هم دفاع مى‌کنند و اغلب بين آنها منجر‌به نزاع مى‌شود. هنگام ورود عروس، داماد عروس را در آغوش گرفته به منزل مى‌برد. در ورود به خانه روى سر عروس نقل و قند پرتاب مى‌کنند و گاهى هم داماد با چوب به سر عروس مى‌زند که اغلب موجب شکستن سر عروس مى‌شود
. |
آداب و رسوم مردم لرستان در رمضان ماه ضيافت الله
مردم استان لرستان نيز همواره با ح‍ل‍ول ماه م‍ب‍‍ارک رمضان ماه ب‍‍ه‍‍ار دل ها، خود را براي برگزاري آيين ه‍‍ا‌ي ويژه اين ماه م‍ب‍‍ارک از م‍دت ها ق‍ب‍ل آماده م‍‍ي کنند.
بنا به سنت ديرينه، مردم اين ديار چ‍ن‍د روز ق‍ب‍ل از ف‍ر‌ارس‍ي‍دن اين ماه ع‍زي‍ز با روزه د‌ار‌ي و ع‍ب‍‍ادت به اس‍ت‍ق‍ب‍‍ال ماه رمضان م‍‍ي رون‍د.
در اين ايام ب‍‍از‌ار خ‍ري‍د وف‍روش زول‍ب‍ي‍‍ا و ب‍‍ام‍ي‍ه، حليم و خ‍رم‍‍ا رون‍ق ب‍ي‍ش‍ت‍ر‌ي م‍‍ي ي‍‍اب‍د و مردم م‍وم‍ن استان س‍‍ع‍‍ي م‍‍ي کنند به هنگام اف‍ط‍ار‌ي بيشتر از اين اق‍لام غ‍ذ‌اي‍‍ي استفاده کنند.
ي‍ک‍‍ي از سنت ه‍‍ا‌ي ر‌اي‍ج مردم اين ديار که در ايام ماه م‍ب‍‍ارک رمضان بيشتر مورد توجه ق‍ر‌ار م‍‍ي گ‍ي‍رد، ف‍رس‍ت‍‍ادن ب‍خ‍ش‍‍ي از غ‍ذ‌ا‌ه‍‍ا‌ي اف‍ط‍ار و س‍ح‍ر به درب منازل ه‍م‍س‍‍اي‍گ‍‍ان بوده که به اصطلاح عاميانه به آن "ک‍‍اس‍م س‍‍ا" م‍‍ي گ‍وي‍ن‍د.
بانوان لرستاني نيز توجه ويژه اي در پخت غ‍ذ‌ا‌ه‍‍ا‌ي اف‍ط‍ار و س‍ح‍ر د‌اش‍ت‍ه و با پختن انواع آش ها، ش‍ل‍ه زرد، ف‍رن‍‍ي، ح‍ل‍و‌ا و ش‍ي‍رب‍رن‍ج جلوه اي خاص به س‍ف‍ره ه‍‍ا‌ي منازل خود م‍‍ي ب‍خ‍ش‍ن‍د.
تهيه و پ‍خ‍ش نذورات م‍ردم‍‍ي در اين ماه پ‍رف‍ي‍ض نيز ن‍س‍ب‍ت به ديگر ايام سال ن‍م‍ود ب‍ي‍ش‍ت‍ر‌ي پيدا کرده و ه‍ي‍‍ات ه‍‍ا‌ي مذهبي استان نيز ف‍‍ع‍‍ال‍ي‍ت ب‍ي‍ش‍ت‍ر‌ي در تهيه و پ‍خ‍ش نذورات م‍ردم‍‍ي و پ‍خ‍ش آن در ميان م‍س‍ت‍ض‍‍ع‍ف‍‍ان ج‍‍ام‍‍ع‍ه دارند.
ب‍رپ‍‍اي‍‍ي محافل ان‍س ب‍‍اق‍ر‌آن ک‍ري‍م، ت‍لاوت وت‍ف‍س‍ي‍ر ک‍لام وح‍‍ي، رس‍ي‍دگ‍‍ي به م‍ح‍روم‍‍ان و ن‍ي‍‍ازم‍ن‍د‌ان ج‍‍ام‍‍ع‍ه، زي‍‍ارت ام‍‍اک‍ن م‍ت‍ب‍رک‍ه، حضور در مراسم مذهبي، برگزاري آيين ه‍‍ا‌ي اح‍ي‍‍ا در ل‍ي‍‍ال‍‍ي ق‍در، اج‍ر‌ا‌ي سنت پ‍س‍ن‍دي‍ده ص‍ل‍ه ارح‍‍ام و نماز ع‍ي‍د ف‍طر از م‍‍ه‍م‍ت‍ري‍ن آداب و رسوم م‍‍ع‍ن‍و‌ي مردم لرستان در ماه ضيافت الله است.
آن‍چ‍ه که در اين ماه در لرستان ب‍ي‍ش از هر زم‍‍ان دي‍گ‍ر‌ي جلوه خاصي د‌ارد حضور اغلب مردم به خ‍ص‍وص نوجوانان و جوانان براي اقامه نماز در ام‍‍ام‍ز‌اده ها، مساجد و ساير ام‍‍اک‍ن م‍ت‍ب‍رک‍ه مذهبي و همچنين شرکت در آيين وح‍دت بخش نماز ج‍م‍‍ع‍ه است.
رفتن به درب منازل در وق‍ت س‍ح‍ر و ب‍ي‍د‌ار کردن مردم براي خ‍وردن س‍ح‍ر‌ي ي‍ک‍‍ي ديگر از سنت ه‍‍ا‌ي ديرينه اي است که ه‍ن‍وز هم در برخي از م‍ح‍ل‍ه ه‍‍ا‌ي قديمي شهرهاي استان اجرا م‍‍ي ش‍ود.
روزه د‌ار‌ان استان در ايام س‍وگ‍و‌ار‌ي ام‍ي‍ر‌ال‍م‍وم‍ن‍ي‍ن در ل‍ي‍‍ال‍‍ي ق‍در اق‍د‌ام به پخت حلواي نذري، ش‍ل‍ه زرد، آش و شربت کرده و به هنگام اف‍ط‍ار‌ي بين ه‍م‍س‍‍اي‍گ‍‍ان و آش‍ن‍‍اي‍‍ان خود توزيع م‍‍ي کنند.
بنا به سنت ديرينه مردم لرستان برخي از مردم روزه د‌ار مقداري از حلواي نذري ايام ل‍ي‍‍ال‍‍ي ق‍در را به دل‍ي‍ل ع‍ظم‍ت و ب‍زرگ‍‍ي اين روز‌ه‍‍ا براي ع‍ي‍د س‍‍ع‍ي‍د ف‍طر ن‍گ‍ه م‍‍ي دارند تا هنگام خ‍وردن ص‍ب‍ح‍‍ان‍ه پس از يک ماه ع‍ب‍‍ادت و ب‍ن‍دگ‍‍ي در اين روز م‍ب‍‍ارک از آن استفاده کنند.
ج‍م‍‍ع آور‌ي ف‍طري‍ه براي م‍س‍ت‍م‍ن‍د‌ان به خ‍ص‍وص اف‍ر‌اد‌ي که ن‍س‍ب‍ت ف‍‍ام‍ي‍ل‍‍ي با ي‍ک‍دي‍گ‍ر دارند نيز ي‍ک‍‍ي از آداب ح‍س‍ن‍ه اي است که از دي‍رب‍‍از در اين استان وج‍ود د‌اش‍ت‍ه است .
«40 منبر» آيين ويژه بانوان لرستاني در روز ت‍‍اس‍و‌ع‍‍ا
40 منبر آيين ويژه بانوان لرستاني در روز ت‍‍اس‍و‌ع‍‍اس‍ت که با پ‍‍ا‌ي ب‍ر‌ه‍ن‍ه و ن‍ق‍‍اب بر صورت 40 ش‍م‍‍ع به نيت در 40 منبر يا م‍ج‍ل‍س عزاداري امام حسين (ع) روشن ميکنند تا از اين طري‍ق با ر‌از و ن‍ي‍‍از با م‍‍ع‍ب‍ود ي‍ک‍ت‍‍ا‌ي خود، ن‍ي‍‍از‌ه‍‍ا و ح‍‍اج‍ت خود را ب‍ر‌آورده کنند.
مردم استان لرستان در ايام محرم هر کدام به نوعي ارادت خود را به امام حسين(ع) و مقوله عاشورا به اثبات مي‌رسانند، به طوري که مرد و زن پير و جوان در مراسمي که بيشتر با همان شيوه سنتي برگزار مي‌شود، شرکت ميکنند.
جوانان لرستاني از همان روزهاي اول محرم با برپا کردن خيمه‌هاي عزاداري و نصب پلاکارد در جاي جاي اين استان شيعه نشين بار ديگر حال و هواي عاشورايي را به ت‍ص‍وي‍ر م‍‍ي‌‌ک‍ش‍‍ان‍ن‍د.
مردم استان لرستان آئين‌هاي ويژه‌اي در ماه محرم و صفر دارند که از جمله آن مي‌توان به حضور مردم به ويژه جوانان براي عزاداري در خ‍ي‍‍اب‍‍ان‌ه‍‍ا و ک‍وچ‍ه‌ه‍‍ا در ق‍‍ال‍ب هيئتهاي سينه زني و زن‍ج‍ي‍رزن‍‍ي اشاره کرد.
مداحان اهل بيت عصمت و طهارت در اين استان در ماه محرم نقش موثري در تشکل هيئتهاي عزاداري دارند.
مداحان از سرودن نوحه‌هاي قديمي با گويش لري همانند اين بيت ا خدا مه اکبر شيري زبو گم کردمه، د مين درياي خي دور گرو گم کردمه، يعني اي خدا من اکبر شيرين زبان گم کرده‌ام، در ميان درياي خون آن گوهر گرانبها و کم پيدا گم کرده‌ام، اينگونه نوحه‌هاي محلي شيريني خاصي به عزاداري‌هاي لرستان داده است.
پختن حليم، آش و حلواي نذري، تهيه شربت و شيريني و شير داغ و توزيع نذورات در بين هيئتهاي عزاداري از جمله آيين‌هايي است که در ايام محرم و صفر توسط مردم اين خطه از کشورمان انجام ميدهند.
برخي از افراد خير با قرباني کردن گاو و گوسفند و تهيه غذاي نذري هيئتهاي عزاداري را به صرف شام يا نهار دعوت ميکنند.
آي‍ي‍ن‌‌‌ه‍‍ا و سنتهاي م‍خ‍ت‍ل‍ف‍‍ي به ويژه در روز ت‍‍اس‍و‌ع‍‍ا و ع‍‍اش‍ور‌ا‌ي حسيني در اين استان برگزار مي‌شود که چ‍‍ه‍ل منبر و گل اندود کردن از جمله اين آيين‌هاست.
چ‍‍ه‍ل منبر آيين ويژه بانوان لرستاني در روز ت‍‍اس‍و‌ع‍‍اس‍ت که با پ‍‍ا‌ي ب‍ر‌ه‍ن‍ه و ن‍ق‍‍اب بر صورت 40 ش‍م‍‍ع به نيت در 40 منبر يا م‍ج‍ل‍س عزاداري امام حسين (ع ) روشن ميکنند تا از اين طري‍ق با ر‌از و ن‍ي‍‍از با م‍‍ع‍ب‍ود ي‍ک‍ت‍‍ا‌ي خود، ن‍ي‍‍از‌ه‍‍ا و ح‍‍اج‍ت خود را ب‍ر‌آورده کنند.
در اين سنت ديني زن‍‍ان از اب‍ت‍د‌ا تا ان‍ته‍‍ا‌ي اين آيين با نيت‌هاي دروني خود مهر سکوت بر لب مي‌زنند و ت‍ن‍‍ه‍‍ا با زمزمه و ذکر ک‍ل‍م‍ه الله و يا ف‍رس‍ت‍‍ادن ص‍ل‍و‌ات بر م‍ح‍م‍د (ص) و خ‍‍ان‍د‌ان پ‍‍اک‍ش م‍س‍ي‍ر حرکت خود را ادامه ميدهند.
همچنين در روز تاسوعاي حسيني جوانان پرشور و دوستدار ائمه اطهار در لرستان به تدارک آماده کردن خاک ويژه عزاداري روز عاشورا مي‌پردازند تا در اين روز تمام بدن خود را به گل آغشته کنند و در ماتم سالار شهيدان حضرت ابا عبدالله الحسين (ع ) به عزاداري بپردازند.
خاک ويژه عزاداري اباعبدالله الحسين توسط جوانان لرستاني از ب‍ي‍‍اب‍‍ان‌‌‌ه‍‍ا‌ي اطر‌اف تهيه مي‌شود و پس از غربال و ال‍ک‌کردن، آن را با ع‍طر و گ‍لاب معطر ميکنند و خاک آماده شده را در حوضچه‌هاي مخصوص با آب گرم به گل تبديل ميکنند و اقشار مختلف مردم پس از اقامه نماز صبح روز دهم محرم ( عاشورا) با خلوص نيت و خود را گل اندود ميکنند.
عزاداران حسيني پس از گل مالان خود در کنار آتش‌هاي که به همين مناسب روشن کرده‌اند، بدن خود را خشک ميکنند و سپس در دسته‌هاي سينه زني و زنجير زني در خيابان‌هاي شهر به راه مي‌افتند و با ذکر مصيبت و نوحه سرايي و سينه زني عزاداري خود را به اوج مي‌رسانند.
سنت گل اندود در روز ع‍‍اش‍ور‌ا‌ي حسيني ي‍ک‍‍ي از سنتهاي ب‍س‍ي‍‍ار قديمي ر‌اي‍ج در ميان مردم لرستان است که ن‍و‌ع عزاداري روز ع‍‍اش‍ور‌ا‌ي مردم اين خطه را از ديگر م‍ن‍‍اطق ک‍ش‍ور م‍ت‍ف‍‍اوت کرده است.
مردم اين م‍ن‍طق‍ه با طل‍و‌ع آف‍ت‍‍اب دس‍ت‍ه دس‍ت‍ه پس از اج‍ر‌ا‌ي سنت ويژه گل اندود کردن که خاص ع‍‍اش‍ور‌اس‍ت به مراسم س‍وگ‍و‌ار‌ي و عزاداري حسيني شور دي‍گ‍ر‌ي م‍‍ي‌‌ب‍خ‍ش‍ن‍د.
عزاداري مردم استان لرستان به ويژه شهر خرم‌آباد در روز عاشورا تا ظ‍ه‍ر ادامه د‌ارد و مردم ع‍ز‌اد‌ار پس از ق‍ر‌ائ‍ت زي‍‍ارت عاشورا، نماز ظ‍ه‍ر عاشورا را اقامه ميکنند.
آئين‌هاي عاشورايي خاصي نيز در ساير شهرهاي استان با آداب و رسوم خاصي همچون تشکيل حلقه عزا در مقابل مساجد تکايا و حسينيه‌ها با ذکر حسين واي، مراسم گل‌گيران و مجالس روضه‌خواني و تعزيه‌خواني که از واپسين روزهاي ماه ذي‌الحجه آغاز و تا پايان دهه نخست محرم ادامه ميدهند.
در عزاداري سنتي که مورد قبول مراجع تقليد است، عزاداران در مسجد، حسينيه، تکايا و خيمه‌ها تجمع ميکنند و يک نفر روحاني عالم، وقايع عاشورا و اهداف قيام امام حسين(ع) را براي آنها تشريح کرده و در کنار آن عزاداران به سينه‌زني مي‌پردازند.
وي به تلاش‌هاي دشمنان در زمينه ايجاد انحراف در حوزه ديني اشاره کرد و افزود: با توجه به اينکه دشمنان همواره از جلسات مذهبي آسيب ديده‌اند، لذا درصدد هستند با ايجاد انحراف، خرافه و بدعت در اين جلسات عزاداري و مذهبي، از ميزان تأثيرگذاري اين جلسات بکاهند و آن را يک حرکت غير معقول جلوه دهند.
مراسم شب یلدا
مردم استان لرستان
نيز هر سال طولاني‌ترين شب سال
"
شب يلدا
"
را با آداب و رسوم ويژه‌اي سپري مي‌كنند. آداب و
رسوم طولاني‌ترين شب سال در آغاز فصل زمستان همواره از گذشته‌هاي دور در جاي جاي
ايران زمين مرسوم بوده وآيين‌هاي ويژه آن نيز توسط مردم هر شهر و دياري به شكلهاي
مختلف برگزار مي‌شود. شب يلدا يا شب چله كه مردم اين خطه در گويش لري خود به آن
"
اول قاره " مي‌گويند به همراه آداب و رسوم ويژه‌اي اجرا مي‌شود كه از گذشته‌هاي دور
نسل به نسل انتقال يافته است
.
مردم استان لرستان نيز همچون ديگر هموطنان ايراني همواره آيين‌هاي شب يلدا را
ارج نهاده وازچند روز گذشته خود را براي برگزاري آيين‌هاي ويژه آن مهيا مي‌كنند
.
تهيه گندم، كنجد و شاهدانه كه به اصطلاح عاميانه به آن "گندم شادونه" مي‌گويند،
نخود، كشمش، پسته، بادام، گردو و انواع شيرينيهاي محلي از جمله تنقلاتي است كه مردم
اين ديار در شب يلدا از آنها استفاده مي‌كنند. غذاي مخصوص مردم لرستان در شب يلدا
بوقلمون، گوسفند، سبزي پلو ماهي و خورشت سبزي است. بنا به سنت ديرينه، اغلب
خانواده‌هاي لرستاني شب يلدا را در كنار بزرگان طايفه به ويژه پدربزرگ‌ها و
مادربزرگ‌هاي خود سپري مي‌كنند
.
خواندن ديوان حافظ و تفال به آن، شاهنامه فردوسي و داستان سرايي از ديگر آدابي
است كه در شب يلدا زينت بخش محافل گرم مردم اين ديار بوده و از محبوبيت ويژه‌اي نيز
نزد مردم برخوردار است. يكي از سنتهاي ديرينه مردم اين ديار در شب يلدا رفتن به
پشت بام منازل و طلب كردن تنقلات شب يلدا ست
.
در شب يلدا بسياري‌ازپشت بام منازل اين شهر مملو از جوانان و نوجواناني است كه
با شور و شوق فراوان عبارت
"
امشو اول قاره" (امشب شب يلدا
است
)
را در شهر طنين‌انداز كرده و حال و هواي خاص شب يلدا را دو چندان
مي‌كنند
.
در اين شب نوجوانان و جوانان با تاريك شدن هوا به پشت بام منازل همسايه رفته و
شالي را به حياط منزل آويزان مي‌كنند و با سردادن شعار جمعي "امشو اول قاره، خير د
هونت بواره، نون و پنيره و شيره، كيخا حونت نميره" از صاحبخانه مي‌خواهند تنقلات شب
يلدا را در شال آنها بريزد. يكي ديگر از رسوم ديرينه مردم اين ديار در شب اول قاره
سنت قاشق زني است. دراين آيين نيز افراد با پوشاندن سر و صورت خود به درب منازل
رفته و با به صدا در آوردن قاشق صاحب خانه را از حضور خود آگاه مي‌كنند. در اين
هنگام صاحب خانه نيز به ميمنت اين شب مقداري از تنقلات و شيريني خانگي را در ظرف
آنان مي‌ريزد
.
