انتخاب همسر براى پسر و دختر در ميان بختيارىها بهعهده والدين و کسان آنها است. به اين ترتيب که پدر و مادر پسر، دختر را مىبينند و اگر او را مناسب ديدند با کسان خود مشورت مىکنند و چند تن از خويشان و بزرگان ده را به کدخدائى
(
خواستگاري) مىفرستند. در صورت گرفتن پاسخ مثبت از طرف خانواده دختر، در نوبت بعدى همين افراد با يکدست لباس و يک انگشتر و يک کيسه حنا بهعنوان تحفه به خانه عروس مىروند. در ايام نامزدى پسر و دختر حق ندارند يکديگر را ملاقات کنند و چه بسا که فقط در حجله در نخستينبار يکديگر را از نزديک ببينند
.
مراسم شيرينى اشکنون يا عقدکنان، بعد از قبول نامزدى انجام مىشود. اقوام عروس و داماد در اين مراسم شرکت دارند و نوازندگان محلى که سازهاى آنها دهل و کرنا است و به زبان بختيارى توشمال گفته مىشوند، در طول مراسم که گاهى چند روز طول مىکشد، مشغول نواختن هستند. زنها دستمال بازى و مردها چوب بازى مىکنند. طى اين مراسم، شيربهاء نيز تعيين مىگردد. شور در اين مورد گاه منجر به دعوا و زد و خورد ميان اقوام عروس و داماد مىشود. پس از تعيين شيربهاء، حاضران کف مىزنند و هوا را مىکشند و قباله نوشته مىشود و خطبه عقد توسط عاقد خوانده مىشود. براى بله گرفتن از عروس، داماد بايد مبلغى بهعنوان زيززبانى به او بدهد
.
عروسى بختيارىها دو يا سه روز بهطول مىانجامد و مراسم آن کاملاً شبيه عقدکنان است. عشاير براى سهولت کار، مراسم عقدکنان و عروسى را باهم انجام مىدهند. عروسى در بختيارى بسيار باشکوه است. مراسم سواربازى در عروسى بسيار تماشائى است
.
سوارهائى که با داماد به محل جشن عروسى مىآيند بهدو دسته تقسيم مىشوند؛ يک دسته نزد عروس ودسته ديگر نزد داماد مىمانند. عروس که سوار بر ماديان است و پارچه نازکى بر روى او انداختهاند با همراهان خود بهسوى خانه داماد مىآيد. داماد بعد از قدرى تاخت و تاز و حرکت نرمشى و ميدان آرائي، خود را به عروس مىرساند و با حرکتى سريع دستمال او را از صورت او مىربايد و فرار اختيار مىکند و سواران عروس به تعقيب او و سوارن او مىپردازند. سواران داماد راه را بر سواران عروس مىبندند تا داماد را فرار دهند که گرفتار سواران عروس نشود. زيرا در آن صورت دستمال را از او پس مىگيرند و او را پيش ايل و طايفه خود بىاعتبار مىکنند
.
براى پيروزى داماد، بهترين اسب را براى او آماده مىکنند. وقتى عروس را به خانه داماد مىبرند، سواران پيشاپيش او به عمليات تحسينآميز روى اسب، مشغول مىشوند و تيراندازى مىکنند. توشمالها در طول راه به خواندن و نواختن ادامه مىدهند. ساير مراسم عروسى از قبيل داماد سلام، پاگشا و غيره نيز از جمله مراسم بعد از عروسى است
عزاداری
.
همه ساله با آغاز ماه محرم و صفر، استان چهارمحال وبختياري شاهد برپايي مراسم و آيين هاي ويژه اي است که در شهرهاي مختلف برگزار مي شود
.
در اين آيين ها در روزهاي اول ماه محرم مردم با پوشيدن لباس سياه تبرک شده که از عتبات عاليات يا مشهد به عنوان سوغات آورده شده و يا در امامزادگان استان متبرک شده اند اقدام به برپايي هياتها و دسته هاي عزاداري سينه زني، زنجيرزني و پخت و توزيع نذري در محله هاي مختلف اقدام مي کنند
.
تعزيه خواني که از زمان هاي قديم در استان مرسوم بوده هنوز در برخي از نقاط استان بويژه به صورت خاص در شهر"طاقانک" اجرا مي شود
.
گروه هاي شبيه خوان و تعزيه خوان استان هر روز در دهه اول اين ماه با حضور در تکايا و حسينيه ها و برپايي تعزيه امام حسين(ع)، حر، ابوالفضل عباس، ظهرعاشورا، و اسارت زينب(س) مصيبت اين روزها را براي مردم بازگو مي کنند
.
گردانندگان علم و علامت و کتل در روزهاي هفتم و هشتم در کوچه و محله هاي برخي مناطق شهرستان شهرکرد توام با جمع آوري آرد و نذورات مردم از ديگر ايين هاي اين ديار است
.
در اين روزها مردان با حضور در کنار حسينيه ها و گلزار شهدا به ياد زندگي امام حسين (ع) و قيام عاشورا خيمه هاي سفيد و سبز را برپا و به ياد آنها روزه خواني مي کنند
.
در آيين روز عاشورا عزاداران حسيني به ياد قافله خاندان آل عبا،در صحراي کربلا با راه انداختن کاروان، اقدام به آتش کشيدن نمادين خيمه هاي برافراشته مي کنند
.
همچنين گروهي به صورت نمادين به عنوان اسراي کربلا در کنار اين خيمه هاي در حالت سوختن ، جمع مي شوند عزاداري و شيون و ماتم مي کنند
.
آيين سنتي "چک چکو " نيز در برخي نقاط استان برگزار مي شود که در اين روز مردم با زدن سنگ و چوبهاي صيقل داده شده آيين سنگ زني را برگزار مي کنند
.
شب تاسوعاي حسيني در بين برخي از ساکنان چهارمحال وبختياري به شب" چوب و دهل " معروف است و روز عاشورا را روز " تيغ " مي نامند و آيين هاي ويژه تاسوعا و عاشورا در نقاط مختلف چهارمحال و بختياري در اصل يکي است، ولي تفاوتهاي نيز در اجرا با يکديگر دارد
.
جوانان بيشتر در هياتهاي عزاداري به زنجيرزني مي پردازند و بزرگسالان نيز در اين استان در آيين هاي سينه زني شرکت مي کنند
.
در برخي از روستاها و شهرهاي حاشيه زاينده رود و بيشتر در بين آنهايي که با گويش ترکي صحبت مي کنند، عزاداران زنجير سه ضرب مي زنند
.
مداحان با دو گويش فارسي رايج و ترکي قشقايي مداحي مي کنند و طبالان و سنج زنان نيز ريتم عزايشان سه ضربي است
.
در برخي از اين هياتهاي عزاداري امام حسين (ع) درمناطق ترک نشين استان، نيز زنجيرزني و مداحي به صورت تک زنجير و پنج ضرب و هفت ضرب نيز وجود دارد ، که اين شيوه در بين جوانان کمي کمرنگ تر شده است
.
همچنين در شهرکرد نيز در هياتهاي عزاداري، زنجيرزني به صورت جفت و تک ضربي است و مداحان و طبالان نيز ضربه هاي را هماهنگ با زنجيرزني، سنگين و تک مي زنند
.
در اين دسته هاي عزاداري که در ستون سه و دو ستون موازي در خيابان حرکت مي کنند، نيز بزرگان هياتها در رده نخست ستون ها قرار مي گيرند و به هنگام " دم دادن " و جواب نوحه خوانها ، زنجيرزني تک ضرب خواهد شد
.
عزاداران در شهرکرد ابتدا براي حضور مردم و گرم شدن مجالس عزاداري اقدام به برپايي آيين هاي سينه زني که به صورت جفت و با دودست انجام مي شود، مي کنند و پس ازآن دسته هاي رنجيززن راه مي افتند، که پايان اين عزداري بل به صورت سه ضرب و زن به صورت تک و جفتي انجام مي شود و عزداران دعاي شفا و قبولي سورگوراي را از خداوند طلب مي کنند
.
"
علامت گرداني" يا به لجهه محلي" علومت
"
و بستن حمايل هاي علامت گرداني به رسم ديرين و براساس پاسداشت علمدار دشت کربلا در بين جوانان شهرهاي شهرکرد ، فرخشهر، کيان و ديگر شهرهاي شهرستان شهرکرد جايگاه خاص خود را دارد
.
در اين برنامه نيز بزرگان دسته هاي عزاداري علامتهاي سيزده فنره را بلند مي کنند و جوانان و تازه کارها نيز اقدام به بلند کردن و گردانند علامتهاي هفت فنره يا پنج فنره مي کنند و کساني که مي خواهند علامت سيزده فنره را بلندکنندگان بايد يکي از بزرگان و پيشکسوتان علامت گردان ، معرف او به سردسته علامت گردانها باشد و يا بزرگ علامت گردانها،حمايل او را بسته باشد
.
همچنين علامتها در پيشاپيش دسته هاي عزاداري حرکت مي کنند و بزرگ علامت گردانهاي هيات، در چهارراه و يا يکي از ميدانهاي شلوغ شهرها،با تعظيم دادن علامت اقدام به " سلام " به ديگر عزاداران مي کند
.
در شهر نافچ شهرستان شهرکرد نيز که به شهر "حسينيه ها
"
چهارمحال و بختياري معروف است ، آيين هاي سينه زني به صورت چرخشي و مدور سه ضربي انجام مي گيرد
.
همچنين در مناطق ديگر استان نظير شهرستان فارسان نيز آيين هاي سينه زني در بين جوانان به صورت "واحد " و يا سينه زني" خرمشهري " برگزار مي شود
.
در اين بين عزاداران شهرستان فارسان با حضور در حسينيه ها و تکايا شبها اقدام به سينه زني تک ضرب به صورت چرخشي و مدور مي کنند و در روز تاسوعا و عاشورا نيز در آيينهاي زنجيرزني که به صورت تک ضرب و تک زنجير است، شرکت مي کنند
.
در برخي از دسته هاي عزاداري نيز نوازندگان" سرنا" و دهل " با نواختن ساز چپ و نواي عزا، پيشاپيش عزداران حرکت مي کنند و برخي از عزاداري ها نيز با حرکت دادن نمادين کاروان اسراي کربلا همراه است
.
شهر " طاقانک " در روز عاشورا و شب تاسوعا نيز شاهد خيمه سوزي است و پس از آتش کشيده شدن خيمه ها، مردم براي تبرک، قسمتي از اين خيمه هاي سوخته را همراه خود مي برند
.
همچنين در اين شهر برهم زدن چوب هاي کوچک "چک چکو" نيز متداول است و اين آيين نيز مانند سنج به صورت پنج ضربي و هفت ضرب صورت مي گيرد
.
در شهر" بن " نيز عزاداران علامتهاي چوبي هياتها را به مدت يک شب در آب گرداب بن مي گذارند و در روز تاسوعا و عاشورا ،به حرکت دادن آنها که به صورت تنه درخت ارتفاع دار و با پارچه هاي سياه پوشانده شده،اقدام مي کنند. همچنين هيات خوزستاني ها مقيم شهرکرد نيز در شبهاي دهه نخست محرم آيين هاي سينه زني واحد و چرخشي را برگزار و در روز تاسوعا و عاشورا دسته هاي سنج و دما زن را راه اندازي مي کند
.
اما آنچه در همه شهرها و روستاها به صورت يکسان انجام مي شود،"حسينيه" و
"
عباسيه " شدن خانه هاي مردم در روز تاسوعا و عاشوراست
.
در اين آيين، بنا بر نذر خانواده ها، اهالي کوچه ها با سياه پوش کردن سر در منازل و اماکن اقدام به برگزاري آيين هاي روضه خواني، مقتل و سلام، تعزيه و برپايي زيارت عاشورا مي کنند
.
همچنين کساني که تمکن مالي بيشتري دارند سفره ابوالفضل " پهن مي کنند و به اطعام عزاداران مي پردازند
.
اين شهروندان با فراخواندن بزرگان فاميل و قوم خود، اقدام به پخت نذري هاي گوناگون و تقسيم آن در بين همسايگان و عزاداران در مساجد، تکايا، امامزده ها و حيسينه ها مي کنند
.
مردم چهارمحال و بختياري در پايان عزاداري خود در روز عاشورا، شب هنگام با حضور در گلزار شهدا و امامزادگان با بر افروختن شمع آيين "شام غربيان" برگزار و با دهه نخست محرم وداع مي کنند