پاسخ به:زندگی نامه علما
جمعه 1 مهر 1390 11:54 AM
آيت الله ابوالقاسم خزعلى « دام ظله » |
 |
آية الله ابوالقاسم خزعلى، در سال 1304 هجرى شمسى در بروجرد، از توابع استان لرستان چشم به جهان گشود. پدرش مرحوم غلامرضا، به شغل ندافى روزگار مي‌گذراند و بسيار شيفته خاندان پيامبر (ص) بود؛ به گونه‌اى كه شبها فرزند خود را به روضه‌هاى مخفي و منبرهاى استادان با سواد آن روزگار مي‌برد تا بذر عشق و محبت به قرآن و اهل بيت (ع) در دل و جان فرزندش شكوفه بزند.
اوضاع اقتصادى خانوادة آية الله خزعلى نابسامان بود تا آنجا كه مادرش، مرحوم ربابه، مجبور بود محصولات غذايى خانگى، از قبيل ترشى تهيه كند و آن را بفروشد تا كمكى براي مخارج خانواده باشد. آقاى خزعلى ده ساله بود كه به همراه خانواده و برخى از بستگان به مشهد مقدس مهاجرت كرد و در آنجا روزگار گذرانيد. وى در 6 يا 7 سالگى به مكتب خانه محلة «سرسوزني» در بروجرد رفت. معلّم او فردى بود به نام «سيد جعفر شيرازي» كه در مسجد محلّه درس مي‌گفت. با هجرت به مشهد به دبستان رفت و پس از قبولى در امتحان، در كلاس چهارم ابتدايي مشغول به تحصيل شد و همواره از شاگردان نمونة كلاس بود. پس از پايان رساندن كلاس ششم ابتدايى، به دبيرستان رفت. در آن زمان در مدارس، زبان فرانسوى تدريس مي‌شد، وى نيز به فراگيرى زبان فرانسه مشغول بود كه بعدها آن را رها كرد. در سن 17 سالگى هم زمان با سقوط حكومت رضاشاه و اشغال ايران از سوى متفقين به كار نوشتن دخل و خرج مغازه‌اى و توزيع جنسها بين كسبه سرگرم بود تا از اين راه، به امرار معاش خانواده كمك كند كه ناگهان، بارقه‌هاى اشتياق به علوم حوزوي و تحصيل حوزة علمية مشهد دل و جانش را شعله ور ساخت؛ به گونه‌اي كه كار و كسب را وانهاد، به تحصيل علوم دينى روي آورد. مقدمات را در حوزه مشهد فرا گرفت و براى تحصيل سطوح به سراغ استادان ممتاز آن ديار رفت. دو سال قبل از ازدواج راهي قم شد تا از محضر بزرگان آن شهر مقدس نيز بهره گيرد و براي نخستين بار در درس خارج فقه آية‌الله بروجردى (ره) و خارج اصول امام خميني(ره) حاضر شد كه اين مسأله تا سالها ادامه داشت. همچنين وى در زمينه فلسفه و تفسير نيز از استادان بسيارى در حوزه علميه قم بهره برد.
آية الله خزعلى در طول دوران تحصيل خود از محضر استادان ممتاز و وارستة بسيارى بهره برده است. نخستين استاد وى، مرحوم سيد جعفر شيرازى بود كه در مكتب خانه به ايشان قرآن و مسائل مذهبى را آموخت. وى از اينكه نخستين استادش يكى از فرزندان پاك حضرت زهرا (س) بوده اظهار خرسندي مي‌كند و آن را به فال نيك مي‌گيرد.
با شروع به تحصيل در حوزة مشهد، صرف و نحو را نزد شيخ علي اكبر دامغانى فرا گرفت و كتاب مغنى اللبيب را نزد محقق قوچانى خواند. معالم و لمعه و قوانين را نزد سيد احمد يزدي آموخت. رسائل، مكاسب و كفايه را نزد مرحوم شيخ هاشم قزويني و بخشى از كفايه را نزد شيخ مجتبى قزويني فراگرفت. اين دو از استادان ممتاز حوزه علميه مشهد در علم و عمل بودند كه آثار علمى و معنوى ايشان، هنوز در ميان شاگردانشان و در رشد و تعالى حوزه علميه مشهد باقى است.
آية الله خزعلى در قم، در درس خارج فقه آية الله بروجردى (ره) و درس خارج فقه حضرت امام خمينى (ره) شركت كرد. وي همچنين مدتى در درس آية الله بهجت حاضر شد و از محضر اين مرد بزرگ نيز كسب فيض كرد. در بخش فلسفه، اشارات را نزد مرحوم حاج شيخ جواد خندق‌آبادى تهرانى خواند و در درس منظومه و اسفار علامه طباطبايى حاضر شد.
آية الله خزعلى در سالهاى تحصيل و مبارزه خدمات فرهنگي و علمى شايانى به جامعه اسلامى ارزانى داشته است. مهم‌ترين خدمت فرهنگى ايشان در دوره طاغوت، تنوير افكار عمومى و آگاه كردن جوانان مستعدّ و انقلابى از خطرهاي موجود، همچون جريانهاى التقاطى و تز اسلام منهاي روحانيت و مبارزه با جريان روشنفكرى غير متعهّد بود. وى در سخنرانيهاى خود همواره بر اسلام ناب و اصيل پاى مي‌فشرد و جوانان را به اُنس با علما روحانيت شيعه و پرهيز از فراگيرى اسلام از دست ديگران دعوت مي‌كرد. در زمينه فعاليتهاى علمى، تنها اثرى كه از وى به چاپ رسيده، تفسير سوره فاتحة الكتاب است. همچنين او بر شعرهاى عينيه ابن ابى الحديد درباره اميرمؤمنان (ع) شرحى نگاشته است و در زمينه‌هاى قرآنى نيز تلاشهايى انجام داده است. بيشتر مطالعات و فعاليتهاي ايشان درباره قرآن و نهج البلاغه است.
بخش زيادى از زندگى آية الله خزعلى به مبارزه با رژيم طاغوت مصروف شده است. او در فاجعه مسجد گوهرشاد مشهد، نوجواني ده ساله بود كه فرداى حادثه با پدرش در محل حاضر شده بود و خود مي‌گويد فجايع رژيم پهلوى چنان بود كه بر من تأثير گذاشت و آن شب، تب كردم! از آغازين حركتهاى ايشان در مبارزه بر ضد رژيم شاه، تبليغ در رفسنجان و افشاى ماهيت شاه بر سر منبر بود كه به دست‌گيرى ايشان و تبعيد به گناباد انجاميد. در ماجراى انجمنهاى ايالتى و ولايتى، آية الله خزعلى همواره در كنار امام (ره) بود و از جمله حامل پيام ايشان براى علماى نجف آباد شد. همچنين وى در هيجدهم فروردين ماه 1343 به ديدار امام رفت. امام (ره) به تازگى آزاد شده بود و روزنامه اطلاعات در آن زمان مطلبى نوشته بود مبنى بر اينكه امام با دستگاه شاه كنار آمده و آزاد شد. اين مطلب باعث تأثر امام شده بود در جلسه‌اى كه چند روز بعد در فيضيه تشكيل شده بود، آية الله خزعلى به دستور امام بر سر منبر رفت و ماهيت كذب مطلب روزنامه اطلاعات را افشا كرد. اين سخنرانى، در آن روزگار، به دليل حماسى و مستحكم بودن، مشهور شد.
آية الله خزعلى در طول دوران رژيم شاه، يك بار در زندان قزل قلعه زندانى شد و سه بار تبعيد شد. تبعيد نخست ايشان به گناوه و دامغان بود كه سه سال به طول انجاميد. تبعيد دوم به زابل بود و در تبعيد سوم پنهان شد و روى نشان نداد. در اين زمان بود كه حضرت آيت الله خامنه‌اى در مخفيگاه به ديدار ايشان رفته و با هم از نزديك آشنا شدند.
آية الله خزعلى در گزارشهاى ساواك، روحانى افراطى، اخلال گر طرفدار خمينى ناميده شده بود. در تبعيد سوم وي پنهان شده بود تا ساواك نتواند او را دستگير كند. در اين هنگام خبر شهادت فرزندش در قم به دست او مي‌رسد. آية الله خزعلي در تشييع جنازة فرزندش شركت مي‌كند. او هرگز اشك نريخت و خدا را در آن مصيبت سپاس مي‌گفت.
از ديگر فعاليتهاى او در پيش از انقلاب اسلامى، حمل پيامهاي امام (ره) به آية الله سيد كاظم شريعتمدارى و همچنين دريافت پاسخ آية الله شريعتمدارى به امام(ره) بوده است.
حضرت آية الله خزعلى پس از پيروزى انقلاب اسلامى نيز فعاليتهاى گسترده‌اى براى پيشبرد انقلاب انجام داده است. وى در اين سالها، همواره يار صديق امام خمينى (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامى، حضرت آية الله خامنه‌اى بوده و همواره مردم را به پيروى از ولايت مطلقة فقيه، و شناخت هوشمندانة توطئه‌هاى دشمن و نيز مبارزه با خط نفاق تشويق مي‌كرده است. در طول دوران جنگ تحميلي بارها در جبهه‌ها حضور يافت و همواره مايه دلگرمى رزمندگان اسلام بوده است.
برخي از مسؤوليتهاى ايشان پس از انقلاب اسلامى به شرح زير است:
1- عضويت در مجلس خبرگان قانون اساسي؛
2- عضويت در مجلس خبرگان رهبرى در سه دوره متوالى به نمايندگي از مردم استان خراسان
3- عضويت در شوراى نگهبان قانون اساسى
