زندگی نامه علما

آيت الله حاج سيد محمد تقى مدرسى « دام ظله » www.almodarresi.com

ولادت

حضرت آيت الله سيد محمد تقى مدرسى در سال 1945 ميلادى در شهر كربلاى معلا و در سراى علم و فضيلت ديده به جهان گشود. خصوصيات اين سرا از همان ابتدا به شخصيت ايشان ويژگى مذهبى منحصر به فردى داد. پدرشان آيت الله العظمى سيد محمد كاظم مدرسى (رحمة الله عليه) از بزرگان حوزه هاى دينى، از جمله حوزه ى كربلاى مقدس بود. شايان ذكر است پدر بزرگ ايشان آيت الله العظمى سيد محمد باقر مدرسى (رحمة الله عليه) مرجع تقليد زمان خود بوده اند. حضرت آيت الله سيد محمد تقى مدرسى از سوى مادر وابسته به خاندان نامدار شيرازى هستند كه اين خاندان به خاطر نقش سازنده ى خود در حوزه هاى علميه و نيز سابقه ى جهاد در صحنه هاى سياسى معروف گرديده است. مادر گرامى ايشان دختر مرجع بزرگ حضرت آيت الله العظمى سيد مهدى شيرازى (رحمة الله عليه) ، خواهر مرجع معاصر حضرت آيت الله العظمى سيد محمد شيرازى (رحمة الله عليه) و خواهر متفكر بزرگ اسلامى شهيد آيت الله سيد حسن شيرازى (رحمة الله عليه) مى باشند. خلاصه اينكه ايشان از خانواده اى هستند كه بيش از يک قرن لباس مرجعيت را به تن داشته، اين شجره ى طيبه هفت مرجع تقليد و پنجاه عالم مذهبى را تقديم جامعه كرده است كه دوتن از آنها با موفقيت در تاريخ بشريت جاى گرفته اند: ميرزا سيد حسن شيرازى (رحمة الله عليه) مردى نو انديش ورهبر نهضت تنباكو برضد استعمار انگليس در ايران و آيت الله ميرزا محمد تقى شيرازى (رحمة الله عليه) رهبر انقلاب (العشرين) عراق در سال 1920 ميلادى برعليه استعمار انگليس.

 

تحصيلات

ساختار منحصر به فرد منزلى كه درآن بزرگ شدند به تنهايى عامل شكل گيرى شخصيت ايشان نبوده است چرا كه ايشان تحصيل علم را از قبل از هشت سالگى در مؤسسه هاى دينى و در نزد بزرگان علم آغاز كردند ، در سن 20 سالگى به بالاترين مدرک علمى حوزه هاى علميه يعنى به درجه ى اجتهاد رسيدند ، از آن پس توانستند در زمينه ى فقه استدلالى به نويسندگى بپردازند وبدين ترتيب شايستگى شركت در بالاترين بحث هاى فقهى (بحث خارج) را بدست آورند ، شايستگى ايشان به قدرى زياد بود كه حتى توانستند به تدريس اين مباحث بپردازند. ايشان در كنار تحصيلات فقهى، پژوهشهاى بسيارى در زمينه ى قرآن كريم واحاديث رسول اكرم (ص) انجام دادند كه اين پژوهش ها افق هاى گسترده اى را بر ايشان گشوده وقدرت ابداع و نوآورى در اين زمينه را به ايشان داده است. ايشان چهره اى بارز در دنياى جنبش اسلامى مى باشند و به جهاد عليه طغيان و استكبار مشهورند.

 

مهاجرت ها و سفرها

به علت اوج گرفتن فعاليت ها و مأموريت حضرت آيت الله مدرسى در زمينه ى نشر فرهنگ رسالتى و نيز مقاومت در برابر استبداد و ظلم حاكم در عراق، ايشان تحت فشارهاى امنيتى و سياسى قرار گرفتند و بر اين اساس ايشان در اوايل سال 1971 ميلادى از عراق مهاجرت كرده و كشور كويت را به دليل همجوارى با عراق برگزيدند. در كشور كويت حركت جهادى خود را براى مبارزه با نظام هاى ظالمانه خصوصاً حكومت عراق از سرگرفته و بر فعاليت هاى خود افزودند. حضرت آيت الله مدرسى از همان دوران اقامت در عراق، اخبار و وقايع انقلاب اسلامى در ايران را پيگيرى مى كردند، و با چهره هاى تأثير گذار در انقلاب اسلامى روابط نزديكى داشتند و در آن سوى مرزهاى ايران به حمايت و پشتيبانى از انقلاب و انقلابيون مى پرداختند. ايشان پس از گذشت چهار ماه از پيروزى انقلاب اسلامى در سال 1979 ميلادى به ايران مهاجرت كرده و هم اكنون نيز در ايران اقامت دارند. حضرت آيت الله مدرسى ايران را به عنوان مركز جديد تحركات جهادى و رسالتى خود انتخاب كرده اند. از آنجا كه ايشان به امور مسلمين سراسر جهان توجه داشته و سعى در رها كردن آنها از ظلم، ستم و عقب ماندگى دارند، به بسيارى از كشورهاى دنيا جهت اداى رسالت خود سفر كرده اند.

 

انديشه ها وديدگاهها

ايشان در متبلور كردن تفكرات خود اساساً وابسته به قرآن كريم و احاديث معصومين (ع) مى باشند و قرآن را ابزار بصيرت و دستگاه هدايت مى دانند. ايشان قرآن را به خورشيد تشبيه كرده اند كه همه روزه پرتو افشانى مى كند و رونق جديدى به زندگى روزمره انسان ها مى بخشد. از جمله رسالت هاى قرآن اعطاى انديشه بالغ و آگاهى هاى جديد نسبت به وقايع درون انسان و اطرافش مى باشد. در خصوص مشكل عقب ماندگى كه گريبانگير جهان اسلام است نظر ايشان بر اين است كه اگر بخواهيم واقعيت بهترى خلق كنيم تنها راه چاره فعاليت همه جانبه و كار زيربنايى در جهت ايجاد پايه هاى نيرومند است، اين همان امرى كه ما را آماده ى ساختن آينده شكوفاى امت اسلامى خواهد كرد. بدين منظور نيازمند ايجاد حركت هاى جديدى با مأموريت اصلاى پايه هاى فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى وسياسى جامعه مى باشيم . به نظر ايشان ايفاى اين نقش وظيفه ى حوزه هاى دينى و محافل علمى است چرا كه اين حوزه ها و محافل در واقع مراكز، منابع و كانون هاى پرتو افشانى فكر و دين مى باشند. ايشان علماى دين را وسيله اى جهت شناخت خدواند، تزكيه نفس، فراگيرى معارف الهى و تحصيل فقه مى دانند. وجه تمايز حوزه هاى دينى تأسيس شده توسط حضرت آيت الله مدرسى از ساير حوزه هاى دينى بدين شرى است: حسن انتخاب طلاب و دقت در انتخاب صالحان، فشرده سازى برنامه هاى روحى همه جانبه، مرتبط ساختن علوم با رفتار فردى و شيوه ى تركيب دروس با پندها و اندرزهاى نيكو جهت پيوند دادن درس به زندگى. اينها جنبش هاى نوگرايى هستند كه هدفشان ريشه كن كردن باطل و تثبيت پايه هاى حق است. از جمله مزاياى حوزه هاى تحت نظر ايشان درمان ريشه ايى مشكلات موجود مى باشد كه اين حوزه ها را خارق العاده و مواضع شان را اصولى و شكست ناپذير كرده است. در خصوص مسؤوليت، ايشان انسان را مسئول مى شناسند و چنين مى فرمايند: اى انسان تو مسئول زندگى، سرنوشت، هستى و هويت خود مى باشى.

 

فعاليت ها

حضرت آيت الله مدرسى سال هاست كه با پشتكار تمام ، چهار شنبه شب هر هفته يک سخنرانى مذهبى ايراد مى كنند كه تعداد كثيرى از مردم جامعه اسلامى درآن شركت مى نمايند. ايشان هر بار به بررسى ديد و بينش جديدى كه از قرآن كريم الهام گرفته شده پرداخته و آن را با آخرين تحولات جهان اسلام مرتبط مى سازند. تعداد سخنرانى هاى ايشان تاكنون به بيش از يک هزار سخنرانى رسيده است. هر روز صبى كلاس درس خارج خود را (كه بالاترين سطى درسى حوزه هاى علميه مى باشد) برگزار مى كنند كه در آن تعدادى از طلاب علوم دينى شركت مى نمايند . در اين كلاس دقيقترين مسائل فقهى وامور دينى را مورد بحث قرار مى دهند . ايشان راهنمائيهاى لازم را در مسايل تبليغ وارشاد به طلاب خود ارائه داده آنها را در پشت سر گذاردن مشكلات مختلف يارى مى كنند . تعداد زيادى مبلّغ ، دعوتگر ومصلى به كشورهاى گوناگون مى فرستند كه اين حركت اصلاحى واين آگاهى دينى محدود به جهان اسلام نبوده وشامل جهان غرب، استراليا وبسيارى از كشورهاى خاور دورهم مى شود. در بسيارى از كنفرانسهاى سياسى و فرهنگى جنبش هاى اسلامى مختلف در سرتاسر جهان شركت نموده ، ديدگاههاى خود را در مورد قضايا ومسايل مطرى شده عرضه مى دارند .

 

پروژه ها

حضرت آيت الله مدرسى با راهنمائيها وارشادات خود در بسيارى از جنبش هاى اسلامى مشاركت دارند . حوزهاى دينى بسيارى در كشورهاى گوناگون تأسيس كرده اند ، برجسته ترين اين حوزه ها ، حوزه قائم (عج) بود كه طلاب آن از بيش از 35 كشور جهان گرد آمده بودند و حدود 1200 عالم دينى از آن فارغ التحصيل و در سرتاسر دنيا جهت انجام وظايف و رسالت خود پراكنده شده اند . با راهنمايى و همكارى ايشان روزنامه ها ومجله هايى صادر شده است كه مى توان از آن جمله به هفته نامه (الشهيد) كه محبوبيت ومقبوليت بسيارى در جهان اسلام پيدا كرده واثر بزرگى در اشاعه فرهنگ اسلامى در مجامع عربى واسلامى داشته است اشاره كرد ، همچنين مى توان از نشريه ى (عاشورا) كه به مناسبت حماسه عاشوراء و سالگرد شهادت امام حسين (ع) صادر مى شود و متذكر پيروزى انقلاب خون بر شمشير مى باشد، فصلنامه (البصائر) كه به بررسى امور امت اسلامى و مسائل فكرى ، فرهنگى و سياسى آن مى پردازد ياد كرد . ايشان اقدام به تأسيس چند مركز اسلامى با مأموريت نشر فرهنگ وتعاليم اسلامى در كشورهاى مختلف اسلامى وغير اسلامى نموده اند . در ضمن ايشان چندين انتشارات تأسيس كرده اند كه علاوه بر كتابهايشان اقدام به چاپ ونشر ديگر كتب اسلامى نيز مى نمايند ، كه مى توان در اين زمينه به انتشارات (المدرسى) ، (البقيع) و(محبان الحسين (ع)) اشاره كرد .

 

آثار مكتوب

حضرت آيت الله مدرسى با تقديم مجموعه ى بزرگى از كتابهاى ارزشمند در زمينه هاى گوناگون و سرنوشت ساز با ديدى نوين والهام گرفته شده از قرآن كريم واحاديث پيامبر واهل بيت (ع) به غناى كتابخانه اسلامى افزوده اند. ايشان اقدام به تفسير قرآن كريم به شيوه اى نوين در 18 جلد (تفسير هدايت) كرده اند ودر اين تفسير ارتباطى زيبا و عميق ميان كلام خداوند سبحان و واقعيت موجود در جهان به وجود آورده اند . اين كتاب دركنار ديگر كتبى است كه ايشان در آنها به پژوهش درباره مفاهيم قرآن كريم وكشف بينشى هدايتگر جهت يارى و راهنمايى جنبش هاى اسلامى پرداخته اند. دليل توجه بسيار حضرت آيت الله مدرسى به قرآن كريم ، برداشتهاى ايشان از اين كتاب بى همتا و تفكرات ايشان راجع به اين پيغام الهى است ، تفكراتى از اين قبيل : قرآن كتابى معمولى نيست كه انسان آن را به شيوه ى كتابهاى داستان بخواند، بلكه كتاب يک دين، پيام يک تمدن، دعوتى به يک زندگى شرافتمندانه، عصاره دين و پايه ى اصلى پيام ورسالت خداوند پاک و بلند مرتبه به بشريت مىباشد. ايشان در زمينه ى فلسفه پژوهشهايى انجام داده وتحقيقاتى تطبيقى ميان فلسفه يونان باستان، فلسفه روز جهان غرب وفلسفه اسلام كه نماينده آن قرآن كريم واحاديث پيامبر واهل بيت (ع) مى باشد به انجام رسانده اند كه نتايج اين تحقيقات را در كتب ذيل ذكر فرموده اند : الفكر الاسلامى مواجهه حضاريه (نگرشى نو بر انديشه اسلامى) ، المنطق الاسلامى اصوله ومناهجه (منطق اسلامى) ، العرفان الاسلامى (عرفان اسلامى) ومبادى الحكمة (اصول حكمت).... ايشان نزديک به 30 جلد كتاب درباره تاريخ اسلام نوشته اند كه دربيش از 20 جلد آن به بررسى سيره ى رسول اعظم (ص) و اهل بيت (ع) پرداخته اند، به علاوه در كتاب التاريخ الاسلامى (امامان شيعه و جنبشهاى مكتبى) به بررسى جنبش هاى اصلاحى صدراسلام پرداخته اند ، ايشان معتقد اند كه خواندن تاريخ نبايد تنها براى اطلاع در مورد حوادث گذشته باشد بلكه مى بايد به گونه اى باشد كه برحال وآينده ى انسان تأثير گذارد . ايشان كتابهاى بسيارى در زمينه هاى گوناگون تأليف كرده اند كه از مهمترين آنها مى توان به موارد ذيل اشاره كرد : التشريع الاسلامى (قانونگذارى در اسلام) كه تاكنون 7 جزء آن به چاپ رسيده است ، الفقه الاسلامى ، الوجيز فى الفقه الاسلامى (خلاصه فقه اسلامى)، التمدن الاسلامى (تمدن اسلامى)، العمل الاسلامى ، الوعى الاسلامى. ايشان كتابهاى بسيارى درباره ى جنبش اسلامى ونقش حقيقى آن درجهان اسلام نوشته اند: النهج الاسلامى ، تأملات فى مسيرة الحركة الإسلامية (انديشه اى در خط سير جنبش اسلامى)، التحدى الاسلامى (مبارزه طلبى اسلامى)، البعث الاسلامى (رستاخيز اسلامى) و آفاق الحركة الإسلامية و المجتمع الاسلامى (جامعه اسلامى) . كما اينكه كتابهاى ديگرى در زمينه ى مسائل مختلف فكرى، فرهنگى، اجتماعى وتربيتى تأليف كرده اند ودر پاره اى از آنها به بررسى اوضاع سياسى جهان اسلام پرداخته اند.