پاسخ به:زندگی نامه علما
جمعه 1 مهر 1390 11:13 AM
آيت الله حاج سيد حسن طاهرى خرم آبادى « دام ظله » |
 |
حضرت آيت الله سيد حسن طاهرى خرم‌آبادى در روز اول خرداد ماه 1317 هجرى شمسى در خرم‌آباد به دنيا آمد. پدرش مرحوم حاج سيد حيدر طاهرى خرم‌آبادى از شاگردان برجستة مرحوم آيت‌الله حاج شيخ عبدالكريم حائرى يزدى و از دوستان نزديك حضرت امام(ره) و آيت‌الله گلپايگاني(ره) بود كه پس از سالها تحصيل و بهره بردن از محضر عالمان بزرگ حوزه علميه اصفهان، مشهد و قم با درخواست مردم شريف خرم آباد به زادگاه خود بازگشت و تا آخر عمر به رتق و فتق امور مردم همت گماشت. از ويژگيهاى بارز مرحوم حاج سيد حيدر برخوردارى از محبوبيت فراوان بين مردم و علماى شهر، حلم و بردبارى و عدم علاقه به زخارف دنيا و ماديات بود. آية‌الله سيد حسن طاهرى خرم آبادى كه شيفتگى زائدالوصفى به پدر داشت، در سن 9 سالگى مجبور به بردوش كشيدن داغ هجرت پدر شد و اين يتيمى زودهنگام در پرورش و استوارى آيندة او تأثير بسزايى داشت. وى از خاطرات شيرين همراهى با پدر، خاطره سفر به عتبات عاليات را ذكر مي‌كند كه در آن، ضمن باريابى به حرم ملكوتى ائمة هدى، به محضر علماى بزرگ آن ديار نيز شرفياب شدند. مادر او نيز كه زنى پاكدامن و از طائفة اشعريون قم بود، در حدود سال 1360 شمسى دار فانى را وداع گفت. آية‌الله طاهرى خرم آبادى تحصيلات خود را در يكى از دبستانهاى خرم آباد آغاز كرد. وى اصرار داشت كه با لباس روحانيت به مدرسه برود اما بسيارى از معلمان شديداً با اين مسأله مخالف بودند كه پشتيبانيهاى مرحوم حجة‌الاسلام والمسلمين حاج سيد احمد طاهرى، عموى ايشان، آنها را وادار به سكوت مي‌كرد.
وى در همان دوره دبستان، با ديگر شاگردان مدرسه به مناظره در باره مسائلى چون علم و ثروت مي‌پرداخت و گاهى كه نماز جماعت برپا مي‌شد، امامت آن را به عهده مي‌گرفت.با پايان يافتن دوره ابتدايى، به مدرسه علميه كماليه رفت و طى دو سال جامع المقدمات و سيوطى را فرا گرفت. سپس به همراه مادر خود، به قم عزيمت كرد تا تحصيلات حوزوى خود را در آن ديار عالم پرور ادامه دهد.
در نخستين روز سكونت در قم، به حرم مطهر حضرت معصومه(س) آمد و در كنار صحن بزرگ، مشغول وضو گرفتن شد كه ناگاه چهره‌اى ملكوتى، او را به خود جلب نمود كه در حال بازگشت از حرم بود. بى اختيار از يكى از طلاب پرسيد: اين آقا كيست؟ و او پاسخ داد: حاج آقا روح الله خميني! بدين ترتيب از همان آغاز ورود به قم، شيفته امام(ره) شد و بعدها، به سبب رفاقت نزديك امام(ره) با پدرش، مورد تفقد و عنايت ويژه ايشان قرار گرفت.
در همان سال اول ورود به قم، مغنى، حاشيه ملاعبدالله و مقدارى از سيوطى كه باقى مانده بود فرا گرفت. در سال بعد معالم الاصول و شرح شمسيه و در دو سال بعد از آن، لمعه، قوانين و مطول را آموخت و در سال پنجم رسائل و مكاسب شيخ انصارى را آغاز كرد. ظرف سه سال آن كتابها را به همراه جلد اول كفايه به پايان برد و جلد دوم كفايه را هم زمان با رفتن به درس خارج امام(ره) شروع نمود. مقدارى از درس خارج قضا را در محضر آية‌الله العظمى بروجردى فرا گرفت كه به دليل فوت ايشان، از ادامة آن باز ماند. هم زمان در درس بيع امام شركت مي‌جست و پس از تبعيد امام نيز به درس مرحوم آية‌الله داماد و آية‌الله حاج آقا مرتضى حائرى يزدى رفت.
حضرت آية‌الله طاهرى خرم آبادى در دورة تحصيل خود از محضر استادان و عالمان برجسته‌اى كسب فيض نمود كه حوزه‌هاى علميه خاطرة مبارزات و مجاهدتهاى آنان را هرگز از خاطر نمي‌زدايد. وى با ورود به قم، حاشيه ملاعبدالله را نزد آقاى هاشمى رفسنجانى فرا گرفت. براى تحصيل معالم الاصول و مطول به نزد آقاى شب زنده‌دار رفت و لمعه را نزد مرحوم حاج آقا حسين جزايرى از فضلاى خرم‌آباد، آقايان باقرى كنى و ستوده خواند و رسائل شيخ انصارى را نزد آقايان مكارم شيرازى، شب‌زنده‌دار، مشكينى و سبحانى فرا گرفت و براى آموختن مكاسب محرمه با آقاى حاج سيد على محقق داماد به مباحثه پرداخت كتاب بيع را نيز نزد آية‌الله خزعلى فرا گرفت. كفاية‌الاصول را نيز در محضر مرحوم شيخ عبدالجواد اصفهانى (جبل عاملي) و مرحوم سلطانى (طباطبايي) آموخت. براى تحصيل درس خارج، به درس مرحوم آية‌الله بروجردى و مرحوم امام خمينى رفت. ايشان در باره ويژگى علمى امام(ره) مي‌فرمايد:
«بحث ايشان، شاگرد پرور بود و فكر را به كار مي‌انداخت. تنها نقل عبارت ديگران نبود. درس ايشان تفاوت زيادى داشت با كل درسهايى كه ما تا آن موقع در حوزه ديده بوديم. الان هم معتقدم كه نوشته‌هاى فقهى و اصولى ايشان قابل طرح و استفاده و درخور دقت است. البته نمي‌خواهم بگويم كه نظرى فوق نظرات ايشان نيست. شاگردان ايشان همان موقع به نظرات ايشان اشكال مي‌گرفتند و خود ايشان هم مشوّق بود اما نظرات ايشان در همة ابعاد به قدرى عميق و دقيق است كه هميشه قابل طرح و بحث خواهد بود. از نظر علمى مي‌توان گفت كه حضرت امام در ابعاد مختلف فقهى، اصولى، فلسفى و عرفانى در عصر خويش فقيه و انديشمندى استثنايى بود. حضرت امام از يك نبوغ و استعداد بالايى برخوردار بود. بدون هيچ گونه مبالغه‌اى مي‌توانم بگويم بعد از معصومين(ع) حضرت امام يك انسان استثنايى بود».
آية‌الله طاهرى خرم آبادى، پس از تبعيد امام خميني(ره) در درس آقايان گلپايگانى، شيخ مرتضى حائرى و داماد شركت نمود و از محضر مرحوم حاج آقا حسن فريد اراكى بهره‌هاى فراوان برد.
در بخش فلسفه نيز ايشان منظومه ملاهادى سبزوارى را نزد مرحوم آية‌الله حاج آقا مصطفى خمينى و آية‌الله امينى آموخت. اشارات و الهيات شفا را نزد آية‌الله جوادى آملى و مقدارى از اسفار را نزد مرحوم علامه طباطبايى فرا گرفت. بخشى از اسفار را نيز در محضر آية‌الله شهيد مطهرى خواند.ايشان در دوره سطح با آقايان سيد احمد مرعشى، سيد على محقق، عميد زنجانى به مباحثه مي‌پرداخته است و از هم مباحثه‌ايهاى دورة تحصيل درس خارج، از آقايان مؤمن، حسينى كاشانى، ربانى املشى و حاج حسن تهرانى نام مي‌برد.
زندگى عالمان مجاهد در عصر ما، همواره با مبارزه با رژيم منحوط پهلوى همراه بوده است. آية‌الله طاهرى خرم آبادى نيز، چون ديگر عالمان عصر خويش و مانند پير و مراد و مقتداى خويش، حضرت امام خميني(ره) حكومت ننگين پهلوى و سكوت در مقابل ستمهاى آن را برنمي‌تابيد و روز و شب را به مبارزه با آن مي‌گذراند. سخنرانيها، نامه‌ها و اعلاميه‌ها، به زندان رفتن ها و شكنجه شدنهاى وى نقش مهمى را در پيشبرد انقلاب و پيروزى آن ايفا مي‌كرد كه ذكر نمونه‌ها و شرح آن، در اين مختصر نمي‌گنجد.
در سال 1341، شاه و عوامل آن، لوايح ششگانه‌اى را با ظاهر اصلاحات و ايجاد رفاه براى مردم تدوين كردند و مي‌خواستند آن را به رفراندوم بگذارند. امام(ره) كه به خوبى از حيله‌ها و عوامفريبي‌هاى شاه اطلاع داشت، مخالفت خود را با لوايح اعلام نمود و به آية‌الله طاهرى خرم آبادى نيز دستور داد كه به خرم آباد برود و مسائل مطرح شده را با علما و مردم آن ديار در ميان بگذارد. تلاش آية‌الله طاهرى خرم آبادى در آن روزگار براى رساندن پيام امام(ره) و گرد هم آوردن علماى خرم آباد و تصميم‌گيرى براى مسائل پيش آمده، نقطة عطفى در مبارزات ايشان مي‌باشد. همچنين ايشان پس از مدتى به قم رفت و گزارش مذاكرات علما و جريانهاى پيش آمده در شهر را به اطلاع امام(ره) رساند.
وى در اوايل سال 1342 به منظور تبليغ و در آستانه ماه محرم تصميم به عزيمت به كاشان گرفت و آن را با امام(ره) در ميان گذاشت. امام(ره) موافقت فرمودند و پيامهايى براى علماى كاشان با موضوعيت جريانهاى پيش آمده و ضرورت مبارزه با رژيم شاه، دادند. وى ضمن رساندن اين سخنرانيهاى مهم و افشاگرانه‌اى را در ايام ماه محرم انجام داد كه شور عجيبى در مردم كاشان ايجاد كرد و ساواك و عوامل رژيم پهلوى را هراسناك ساخت. همچنين سخنرانى وى پس از حادثه پانزدهم خرداد در حرم مطهر حضرت معصومه(ع) در حمايت از امام(ره) و محكوم كردن جنايات رژيم، در كارنامه مبارزاتى او مي‌درخشد.
در طول سالهاى مبارزه، آية‌الله طاهرى خرم آبادى، بارها و بارها مورد تعقيب ساواك قرار گرفت و بارها تبعيد يا زندانى شد. اما بينش صحيح وى از انقلاب و همچنين اطاعت محض از امام(ره) و علاقة وافر به ايشان، تبعيد و زندان و... را بر ايشان هموار مي‌ساخت. ايشان هدف امام خميني(ره) از نهضت را اينگونه بيان مي‌كند: «از پاى درآوردن حكومت سلطنتى در حد ساقط كردن آن و يا ضعيف كردن آن، به عنوان هدف ميان مدت براى همه روشن بود. اما هدف نهايى نمي‌خواهم بگويم براى همه، ولى براى بسيارى از مبارزان نيز مجهول بود. به هر حال تا قبل از مطرح شدن مباحث ولايت فقيه حضرت امام، بحثى در مورد نظام جايگزين رژيم شاهنشاهى نشده بود. مباحث امام افق مبارزه را وسيع‌تر كرد و يك هدف مشخص و روشن را براى نهضت ترسيم كرد و آن، حكومت اسلامى و مسأله ولايت فقيه بود».
آية‌الله طاهرى خرم آبادى، در حدود سال 56 به عضويت رسمى جامعه مدرسين حوزه علميه قم درآمد، هر چند پيش از آن نيز در فعاليتهاى مبارزاتى با اعضاى اين مركز همكارى داشت.
فعاليتهاى سياسى آية‌الله طاهرى خرم آبادى به پيش از انقلاب محدود نيست. ايشان پس از پيروزى شكوهمند انقلاب اسلامى نيز در مسؤوليتهاى گوناگون به ايفاى نقش پرداختند و خدمات ارزشمندى را در عرصه‌هاى گوناگون به انجام رساندند. برخى از فعاليتهاى ايشان پس از پيروزى انقلاب بدين شرح است:
1ـ عضويت در مجلس خبرگان قانون اساسى به نمايندگى از مردم لرستان
2ـ عضويت در جامعه مدرسين حوزه علميه قم
3ـ نمايندگى امام در امور حج و زائران بيت‌الله الحرام
4ـ نمايندگى حضرت امام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامى در سال 1360
5ـ نمايندگى امام در پاكستان
6ـ عضويت در مجلس خبرگان رهبرى و عضويت در هيأت رئيسة آن
7ـ امامت جمعه موقت تهران با حكم مقام معظم رهبري.
آية‌الله طاهرى خرم آبادى، در سالهاى متمادى حضور در حوزه علميه قم، خدمات علمى و فرهنگى شايانى را به اين حوزه سترگ تقديم داشته است. در بخش تدريس، ايشان بسيارى از كتب دوره سطح را به نوآموزان حوزه درس داده است . در كنار تدريس، از سالهاى پيش از انقلاب تاكنون، در نشريات گوناگونى، مقاله‌هاى جامع علمى و سياسى خود را به چاپ رسانده است كه برخى از آنها به صورت كتاب منتشر شده است.
برخى از كتابهايى كه ايشان تاكنون به رشته تحرير درآورده، بدين شرح است:
1ـ رسالة فى صله الرحم و قطعيتها
2ـ رسالة فى مقدار المهر
3ـ مسألة ولاية الفقيه فى كلام الشيخ الانصارى
4ـ اسلام و مسائل اجتماعى
5ـ ولايت فقيه و حاكميت ملت
6ـ جهاد در قرآن
7ـ رساله‌اى در عموم حجيت بينه.
برخى از كتب ايشان در دست چاپ است كه از آنها مي‌توان به كتابى در ردّ شبهات وهابية و كتابهايى چون منابع مالى اسلام در حكومت اسلامى و كتاب الخمس و ذبايح اهل كتاب و كتاب ولاية الفقية اشاره كرد.
آية‌الله طاهرى خرم آبادى هم اكنون نيز به تدريس درس خارج فقه و اصول مشغول است و طلاب و فضلاى بسيارى را به جامعه علمى و فقهى ارزانى داشته اند.
