زندگی نامه علما

آيت الله سيد محمد حسين شهرستانى (ره)

ولادت‏

سيد ميرزا ضياء الدين، محمد حسين شهرستانى مرعشى حائرى، فرزند سيد محمد على شهرستانى وى در 15 شوال سال 1255 هجرى قمرى در شهر كرمانشاه ديده به جهان گشود. او دوران كودكى را در همان شهر سپرى كرد و پس از آن، شروع به فراگيرى علوم مقدماتى نمود.

 خاندان

خاندان شهرستانى از خاندانهاى بزرگ اهل علم و از سادات جليل شهر مقدس كربلا به شمار مى‏آيند. آنها از سلسله نسبى شريف و از چهره‏هايى برجسته در علم و دانش برخوردارند و داراى مقام و منزلتى بس عالى مى‏باشند. شخصيتهاى فراوانى از علماى بزرگ در اين خاندان درخشيده‏اند. بزرگ اين خاندان ميرزا سيد محمد مهدى شهرستانى موسوى، از شاگردان بزرگ  وحيد بهبهانى  است. وى در سال 1130 هجرى قمرى در شهر اصفهان متولد شده و در سال 1216 در كربلا در گذشته است. وى از نسل سيد فضل اللّه شهرستانى، وزير اعظم شاه طهماسب اول صفوى است كه صاحب اوقاف بزرگى در بسيارى از شهرهاى ايران براى حرم ائمه اطهار عليهم‏السلام مى‏باشد. آيت اللّه سيد محمد حسين شهرستانى، خود از افتخارات اين خاندان به شمار مى‏آيد و فرزندش آيت اللّه ميرزا على شهرستانى، مؤلف كتاب التبيان فى تفسير غريب القرآن و التحفة العلوية از علماى بزرگ شيعه و صاحب كتابخانه‏اى بزرگ بوده كه آقا بزرگ تهرانى برخى از كتابهاى الذريعة را از آن نقل مى‏كند. او به سال 1344 هجرى قمرى در گذشته است. عمويش سيد محمد تقى و پدرش سيد محمد على و جدش سيد محمد حسين و جد بزرگش سيد محمد مهدى شهرستانى نيز، هر يك از علماى بزرگ اين خاندان به شمار مى‏آيند.

 تحصيلات

آيت اللّه سيد محمد حسين شهرستانى تحصيلات را از همان زادگاه خود آغاز نمود. وى پس از اتمام مقدمات عازم كربلاى معلا شد و دروس سطح را در آن حوزه به اتمام رساند. وى پس از آن، از محضر درس پدرش آيت الله سيد محمد على شهرستانى و فاضل اردكانى بهره برد. او تقريرات درس استاد خود، فاضل اردكانى را در كتابى به نام : غاية المسئول و نهاية المأمول فى علم الأصول نگاشته است. اين كتاب بسيار مورد توجه استاد ايشان قرار گرفته و از آن تقدير فراوانى به عمل آورد.

مقام علمى و اجتماعى

آيت الله سيد محمد حسين شهرستانى از فقها و اصوليان بزرگ است. وى علاوه بر فقه و اصول، از رياضيات، علم هيئت، ستاره شناسى، تاريخ، ادبيات، تفسير، فلسفه، حديث، كلام و علوم ديگر نيز بهره وافى داشت. او از ائمه علم و رجال دين به شمار مى‏آمد و طلاب و فضلاى فراوانى از محضر ايشان بهره بردند. در سال 1282 هجرى قمرى در 27 سالگى، پدرش آيت اللّه سيد محمد على شهرستانى به وى اجازه اجتهاد داده و استادش فاضل اردكانى نيز در سال 1287 به او اجازه اجتهاد داده است. وى در ميان علما و طلاب از شهرت فراوانى برخوردار است و بعد از استادش رياست حوزه و تدريس و مرجعيت تقليد و زعامت عامه به او محول گشت.

سفر به خراسان

آيت الله سيد محمد حسين شهرستانى در اوج شهرت علمى و اجتماعى خود تصميم به زيارت حرم امام رضا عليه‏السلام در مشهد مقدس مى‏گيرد. آن زمان مصادف با حكومت ناصر الدين شاه قاجار و در زمان حيات علامه ملا على كنى بود. علامه ملا على كنى در مسجد مروى تهران اقامه جماعت مى‏كرد. او از آيت اللّه شهرستانى احترام فراوانى به عمل آورد و براى نماز در مسجد مدرسه وى را بر خود مقدم داشت و جمعيت فراوانى از وى استقبال به عمل آوردند و رجال حكومتى و رؤسا و وزراى دولتى نيز به ديدار ايشان شتافتند.

 شاگردان

1 - فرزندش آيت الله حاج ميرزا على شهرستانى 2 - دامادش سيد حسن بن اسماعيل حسينى حائرى قمي 3 - شيخ موسى بن جعفر كرمانشاهى 4 - شيخ محمد حسن بن حماد بن محسن جناجى قاطعى كربلايى 5 - شيخ جعفر بن شيخ صادق بن احمد حائرى 6 - شيخ كاظم بن شيخ صادق بن شيخ احمد حائرى 7 - سيد محمد باقر رضوى كشميرى 8 - سيد آقا حسن 9 - سيد حشمت على بن حاج جماعت على 10- سبط الحسين جائسى بن رمضان على

 تأليفات

از آيت اللّه سيد محمد حسين شهرستانى بيش از هشتاد اثر گران‏بهاء بر جاى مانده است كه از جمله مى‏توان به اين عناوين اشاره كرد: 1 - ديوان محمد حسين شهرستانى 2 - شرح الفوائد الحكمية 3 - هداية المسترشد فى شرح كفاية المقتصد 4 - غاية المسئول و نهاية المأمول فى علم الأصول- اين كتاب تقريرات درس خارج استاد خود مرحوم فاضل اردكانى مى‏باشد. 5 - التوحيد 6 - شوارع الأعلام فى شرح شرائع الإسلام 7 - رسالة فى حفظ الكتاب الشريف عن شبهة القول بالتحريف 8 - سبيل الرشاد فى شرح نجاة العباد 9 - النور المبين فى أصول الدين 10 - سفينة النجاة، اين كتاب رساله عمليّه ايشان است.

سخن بزرگان

مرحوم حاج شيخ عباس قمى در كتاب ارزشمند الفوائد الرضوية درباره ايشان مى‏فرمايد: محمد حسين الشهرستانى الحائرى الحسيني، عالم فاضل جليل و محقق مدقق بى‏بديل، سيد سند و ركن معتمد، فقيه محدث ماهر و سحاب ماطر و بحر زاخر، صاحب مؤلفات رائقه و تصنيفات فائقه.

 وفات

اين عالم انديشمند و اين محقق بزرگ، پس از عمرى خدمت به اسلام و مسلمين و تأليف و نگارش آثار علمى فراوان و تربيت شاگردان ممتاز، در سوم شوال سال 1315 هجرى قمرى در شهر مقدس كربلا ديده از جهان فرو بست و روح پاكش به ملكوت اعلى پيوست.پيکر مطهرش را در ايوان حرم مطهر ابا عبد اللّه الحسين عليه‏السلام، پشت ضريح شهداى كربلا به خاك سپردند.