بقعه های استان قزوین

بقعه پیغمبریه

بقعه پیغمبریه در ضلع جنوب غربی باغ چهلستون شهرستان قزوین قرار دارد و بنابر گفته های مختلف ، مدفن چهار تن از پیامبران به نام های " سلام " " سلوم " ، " سهولی " و " القیا " است . علاوه بر این پیامبران ، امامزاده صالح بن حسن ( ع ) نیز در این مكان مدفون است . چون مكان دقیق قبور پیامبران مشخص نیست ، از این رو بقعه براساس مدفن امامزاده شكل گرفته است . بنای بقعه آجری است و شامل ایوان ستوندار با دو جفت ستون چوبی وازاره(1) سنگی و دیواره های گچبری شده است . در پشت ایوان ابتدا فضای پیش ورودی و سپس فضای مربع شكل حرم قرار دارد و بر فراز آن گنبدی با كاربندی قرار گرفته است . در شمالِ بقعه ، مدرسه پیغمبریه قرار دارد . مشخص نیست بانی اولیه این مدرسه چه كسی است ، ولی به احتمال زیاد این شخص كار ساخت بنا را به اتمام نرسانده است . ساخت این بنا در زمان " محمد تقی بن میرزا هدایت الله اصُفـّه انی " وزیر شاه عباس دوم در سال 1054 ه – ق به اتمام رسید و كتیبه سنگ مرمری به خط نستعلیق ممتاز ، بالای سر در ورودی آن نصب گردید .

این مدرسه بدون سردر و حیاط آن تقریبا مربع شكل به طول بیست متر است . حجره ها و مَدرَس ( محل تدریس ) در سه ضلع شرقی ، شمالی و جنوبی حیاط قرار دارند . مدرسه در مجموع دارای یازده حجره به مساحت های مختلف است و برخی دارای ایوانچه هستند . مدرس در ضلع جنوبی مدرسه واقع شده و دارای دو فضا با نقشه مربع و مستطیل است . فضای اول در حكم گنبد خانه و فضای دوم در حكم شبستان است . فضای گنبدخانه با كاربندی بیست و چهار،  تبدیل به دایره شده و بر فراز آن گنبدی قرار گرفته است . مدرسه در گذشته به بقعه پیغمبریه راه داشت ؛ اما بعد از تعمیرات " میزا مسعود شیخ الاسلام " آن راه مسدود شد .

بقعه آمنه خاتون ( س )

بنای آرامگاه آمنه خاتون ، دختر امام جعفر صادق (ع ) ، در شهر قزوین قرار دارد و متعلق به دوره صفویه است . طرح داخلی بقعه ، هشت ضلعی و طرح بیرونی آن گرد است و محرابی با مقرنس دارد . بر فراز بقعه ، گنبد بزرگ دوپوش و كاشیكاری شده قرار دارد . پنجره های زیر این گنبد دارای چهار شباك ( پنجره ) گچی پركار و نفیس است . در دوره قاجار ، اتاقی به بقعه الحاق شد . در این اتاق چاهی مقدس و مورد احترام وجود داشت .

بقعه پیر تاكستان

بنای بقعه به شكل مربع مستطیل است و پوشش گنبدی آن به وسیله چهار سه كنج ، بر روی نقشه مربع مستطیل سوار شده است . این بنا در نهایت سادگی ، شیوه معماری استواری دارد و از استحكام و زیبایی آجر كاری های دوره سلجوقی بهره مند است . این آجر كاری ها ، در نمای ورودی و نیز در قسمت داخلی هشت وجهی زیر گنبد ، به خوبی نمایان است . در این قسمتنگاره ( صورت منقوش ) هایی به شكل صلیب شكسته و تكه های كوچك گچبری مشاهده می شود . ظاهراً ، حدود یك متر به نمای قدیمی اضافه شده و در نتیجهفیل پوش های چهار گوشه ، در پشت این نماسازی الحاقی مخفی شده اند .

با توجه به سفال هایی كه به هنگام حفاری نقشه اصلی بنا از این مكان به دست آمده و نوع معماری و مصالح به كار رفته در آن ، می توان این بنا را متعلق به دوره سلجوقی دانست .

مسجد و مقبره احمدیه

مسجد احمدیه در خیابان سپه شهر قزوین قرار دارد و معماری آن مربوط به دوره قاجار است . احمد غزالی برادر امام محمد غزالی یكی از عرفای بنام ( مشهور ) ایران است . وی در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم ه – ق در قزوین می زیست . پس از فوت او مدفن او به زیارتگاه مریدانش تبدیل شد .

مقبره حمدالله مستوفی

بنای برج آجری مقبره " حمدالله مستوفی " مورخ شهیر عصر ایلخانی ، در شهر قزوین قرار دارد و متعلق به قرن هشتم ه – ق  است . این برج مربع شكل ، توسط چهار فیل پوش ، به هشت ضلعی تبدیل شده و  روی آن گنبد مخروطی شكلی قرار گرفته است . در داخل بنا كتیبه ای وجود دارد و سوره مبارك " هل اتی " به خط نسخ روی آن گچبری شده است . نمای بنا آجری و مانند سایر بنای سبك ایلخانی ، دارای بندهای مهری است . این بنا دارای سردابی است كه ورودی آن مقابل در مقبره قرار دارد و مزار حمدالله مستوفی در آن است .

مقبره رئیس المجاهدین

بنای مقبره رئیس المجاهدین كه از مبارزین مشروطه است ، در شهرستان آبیك قرار دارد و دارای طرحی مستطیل شكل به طول پانزده و عرض دوازده متر است . این بنا شامل سرداب و یك طبقه است ، و به اندازه 10/1 متر از كف محوطه اطراف ارتفاع دارد . اتاق مقبره به صورت چهار گوش در مركز بنا قرار دارد و طول هر ضلع آن 20/4 متر است . ایوان های شمالی و جنوبی از نظر نما كاملاً شبیه یكدیگرند و در وسط ، طاق های بزرگی دارند كه در دو طرف آنها ، چندین اتاق قرار دارد . كل بنا از آجر شكل گرفته است و تنها یك ردیف سنگ ، همكف ایوان و دورتادور آن به كار رفته است . در روی اتاق مقبره ، گنبدی آجری قرار دارد و روی آن با كاشی های رنگی با طرح هندسی ، تزیین شده است .

مقبره سلطان ویس

بنای مشهور" سلطان ویس " یا " سلطان قیس " در ارتفاعات شمالی شهر قزوین قرار دارد . حمدالله مستوفی این مقبره را متعلق به اویس قرنی صحابه حضرت امیرالمومنین ( ع ) می داند . این بنا از دو قسمت ، مقبره و بنای وابسته به آن ،  شكل گرفته است . بنای مقبره هشت ضلعی و از سنگ لاشه با ملات ماسه آهك ساخته شده است . اضلاع خارجی آن ساده ، و دارای نازك كاری آهكی است . اضلاع داخلی ، طاق نماهایی كم عمق دارد و بالای قوس جناغی آنها ، كاربندی اجرا شده است  و پس از آن گنبد سنگی آغاز می شود . درِ ورودی مقبره در قسمت شرقی بنا قرار دارد . بنای الحاقی به مقبره ، مستطیل شكل و دارای یك راهروی دالان مانند و دو اتاق به هم پیوسته است . داخل بنای الحاقی نیز سفید كاری شده است . احتمالاً این بنا مكان اقامت زائران یا خُـدّام بنا بوده است . بقعه سلطان ویس فاقد تزیینات و دارای گنبدی استوار به سبك دوره سلجوقی است .

مقبره شهید ثالت

" حاج ملا تقی برغانی " معروف به " شهید ثالت " ، از علمای برجسته ای بود كه توسط عوامل فرقه " بابیه " به شهادت رسید . مدفن او محراب مسجد مقبره " خاندان بهشتی " در شهرستان قزوین است و به همین علت ، این مكان به مقبره شهید ثالت معروف است .

بنای مقبره  دارای دو طبقه ی زیرزمین و همكف است . زیرزمین از دو فضای مجزا ، یكی مدفن شهید ثالت و خاندان بهشتی و دیگری سرداب شكل گرفته است . طبقه همكف دارای دو فضای مسجد و مقبره است . مقبره به صورت فضای مربع شكل با اتاق های جنبی است كه گنبدی بر فراز آن قرار دارد . سنگ قبر شهید ثالت – به خط ملك محمد - نیز در همین فضا به چشم می خورد .

1) ازاره : آن قسمت ا ز دیوار اتاق و یا ایوان كه از كف طاقچه تا روی زمین بود.

2 ) فیل پوش : سقف هایی كه دارای ستون هستند.