زبان وادبیات عربی
یک شنبه 23 مرداد 1390 12:53 AM
ديباچه: از همان زمان که ايرانيان دروازه‌هاي خود را بر روي سپاهيان عرب گشودند و با آغوش باز اسلام را پذيرفتند، بدون هيچ تعصبي و با شور و نشاط و علاقه‌اي فوق‌العاده به فراگيري، ضبط و تدوين زبان و ادبيات عرب پرداختند،زيرا ايرانيان مانند همه مسلمانان پاک نهاد ديگر، زبان عربي را زبان قوم عرب نمي‌دانستند بلکه به اين زبان به عنوان زبان قرآن و زبان بين‌المللي اسلام ارج مي‌نهادند تا جايي که به گفته بسياري از مورخان و اديبان، خدمات ايرانيان به زبان عربي بيش از خود اعراب به اين زبان بوده است. مردم کشور ما امروزه بيش از گذشته نياز به آشنايي با زبان و ادبيات عربي دارند چرا که عربي زبان اول جهان اسلام و زبان فرهنگ و تمدن بيشتر کشورهاي مسلمان است و ما براي اتحاد، همدلي و همزباني با جهان اسلام و بهره‌گيري از منابع اصلي اسلامي و تحقيقاتي که در اين زمينه انجام مي‌شود همچنين تسلط بر زبان و ادبيات فارسي که از زبان و ادبيات عربي بسيار تأثير پذيرفته است، بايد به زبان و ادبيات عرب مسلط باشيم. از همين رو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالي کشورمان رشته زبان و ادبيات عربي ارائه مي‌شود.
دانشجوي زبان و ادبيات عربي با تاريخ ادبيات عرب، متون مختلف نظم و نثر دوره‌هاي مختلف، فن ترجمه از عربي به فارسي و بالعکس، علوم بلاغي و عروض و قافيه درزبان و ادبيات عرب آشنا مي‌شود. به همين دليل رشته زبان و ادبيات عربي در دانشگاه‌ها با کتاب عربي که در آموزش و پرورش تدريس مي‌شود تا حدودي متفاوت است چون در مدارس، عربي بيشتر درس قواعد و صرف و نحو است و تا حدودي نيز دانش‌آموزان علوم انساني بلاغت زبان عربي را مطالعه مي‌کنند اما در دانشگاه به زبان و ادبيات عربي به عنوان يک رشته تخصصي نگاه مي‌شود و دانشجويان با دروس متفاوتي از جمله:
تاريخ ادبيات عرب در دوره‌هاي مختلف اعم ازتاريخ ادبيات عصر جاهلي، عصر اموي، عصر عباسي، دوره انحطاط و دوره معاصر، متون نظم ونثر در دوره‌هاي مختلف تاريخي، ادبيات تطبيقي، نامه‌نگاري و خلاصه‌نويسي، مکالمه، انشا و فن ترجمه آشنا مي‌شوند.
توانايي‌هاي لازم :
علاقه و انگيزه در رشته زبان و ادبيات عربي مثل ساير رشته‌ها حرف اول را مي‌زند. همچنين دانشجوي زبان و ادبيات عربي بايد به ادبيات فارسي و زبان عربي تسلط نسبي داشته باشد و در کنار اين توانمندي‌ها اگر به زبان عربي به عنوان زبان وحي نگاه کند، با عشق و علاقه بيشتري رشته تحصيلي خود را ادامه مي‌دهد. زبان و ادبيات عربي تنها رشته زبان‌هاي خارجه است که فقط از داوطلبان گروه علوم انساني دانشجو مي‌پذيرد. زيرا زبان و ادبيات فارسي و عربي وامدار يکديگر هستند و اين دو زبان چنان درهم آميخته‌اند که بسياري از استادان و اديبان ما معتقدند زبان عربي يک زبان بيگانه نيست و از همين رو در اکثر دانشگاه‌ها رشته زبان و ادبيات عربي در کنار رشته زبان و ادبيات فارسي در دپارتمان دانشکده ادبيات قرار دارد. البته به اعتقاد کارشناسان، زبان عربي بايد يک آزمون اختصاصي داشته و داوطلبان تمامي گروه‌هاي آزمايشي اجازه شرکت در اين آزمون را داشته باشند، چون گاهي اوقات يک داوطلب رياضي و فني نيز به رشته زبان و ادبيات عربي علاقه‌مند است و مايل است در کنار رشته‌هاي علوم پايه يا فني، اين رشته را نيز انتخاب کند.
موقعيت شغلي در ايران :
علاوه بر تدريس در آموزش و پرورش و مؤسسات خصوصي يک فارغ‌التحصيل توانمند رشته عربي مي‌تواند به پژوهش و تحقيق در زمينه زبان و ادبيات عربي بپردازد. يکي از مهمترين و اساسي‌ترين مراکز جذب فارغ‌التحصيلان اين رشته نيز وزارت آموزش و پرورش است. همچنين فارغ‌التحصيلاني که زبان عربي را خوب فرا گرفته‌اند، مي‌توانند در آزمون‌هاي اداره فني قوه قضائيه شرکت کرده، در صورت موفقيت به عنوان مترجم رسمي دادگستري مجوز تأسيس دارالترجمه را بگيرند. البته دايره اين کار بسيار محدود است و هر ساله قوه قضائيه به تعداد محدودي از متقاضيان مجوز مي‌دهد. افرادي نيز که مايلند جذب مشاغل آزاد شوند ، مي‌توانند به ترجمه کتاب‌هاي عربي بپردازند. چون بازار کتاب ما نياز مبرمي به مترجماني دارد که به زبان عربي و کار ترجمه مسلط باشند.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس تخصصي :
آزمايشگاه، صرف ، نحو، ترجمه و تجويد قرآن کريم، روش تحقيق و مأخذشناسي، مکالمه ، تمرين صرف و نحو، متون حديث، ادب متعهد اهل‌بيت، روزنامه‌ها و مجلات عربي، ادب سياسي در دوره اسلام، قرائت متون عرفاني ، ادبيات تطبيقي، فن ترجمه، انشاء ، علوم بلاغي ، زبان خارجي تخصصي ، متون نهج‌البلاغه، ترجمه از عربي به فارسي و بالعکس، عروض و قافيه، فقه‌اللغه، قرائت متون تفسيري قرآن کريم ، نامه‌نگاري و خلاصه‌نوسي، نقد ادبي، متون نظم و نثر از سقوط بغداد تا عصر حاضر، تاريخ ادبيات از سقوط بغداد تا عصر حاضر، متون نظم و نثر دوره عباسي اول ، تاريخ ادبيات دوره عباسي اول ، متون نظر و نثر دوره عباسي دوم ، تاريخ ادبيات دوره عباسي دوم، متون نظم و نثر دوره اندلس، متون نظم و نثر دوره معاصر ، تاريخ و ادبيات دوره معاصر ، متون نظم و نثر عربي در ايران از آغاز تا سقوط بغداد، متون نظم و نثر عربي در ايران از سقوط بغداد تا دوره معاصر، تاريخ ادبيات از دوره جاهلي تا پايان دوره اموي ، متون نظم و نثر از جاهلي تا پايان دوره اموي.
پیامبر (ص): صبر اگر به بیقراری رسید دعا مستجاب می شود.
عزیز ما قرنهاست که چشم انتظار به ما دارد!
