علوم ارتباطات اجتماعی
یک شنبه 23 مرداد 1390 12:50 AM
ديباچه: انسان قرن بيست و يکم با بشر اوليه تفاوت بسياري دارد و بايد براي برقراري ارتباط با او، بخصوص ارتباطي با نفوذ و پايدار که با حرف‌ها و تجربه‌هاي تازه و ناگفته همراه باشد، به هنر و دانش پيچيده علوم ارتباطات اجتماعي مجهز بود. اين علم امروزه در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي سراسر دنيا تدريس مي‌شود و در کشور ما نيز با دو گرايش روزنامه‌نگاري و روابط عمومي، يکي از رشته‌هاي گروه آزمايشي علوم انساني است. گرايش روزنامه‌نگاري گرايش روزنامه‌نگاري نهال تنومندي است که از چشمه‌هاي هنر و ادبيات، فرهنگ و فلسفه، سياست و اقتصاد، صنعت و تکنولوژي سيراب مي‌شود براي همين دانشجوي اين رشته دروس تئوري و نظري مانند مباني جمعيت‌شناسي، مباني روانشناسي، مباني فلسفه، مباني علم اقتصاد، نظريه‌هاي ارتباطات اجتماعي وانديشه‌هاي سياسي در قرن بيستم را مطالعه مي‌کند همچنين دروسي را که هم جنبه عملي و هم جنبه تئوري دارند مثل اصول و تکنيک‌هاي تهيه خبر، مصاحبه، گزارش، روش تحقيق، عکاسي خبري، صفحه‌آرايي و ويراستاري را آموزش مي‌بيند.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترک در گرايش‌هاي مختلف علوم ارتباطات:
مباني جامعه‌شناسي، مباني جمعيت شناسي، مباني روانشناسي، مباني فلسفه، تاريخ و تفکر اجتماعي در اسلام، مباني تاريخ اجتماعي ايران، آمار مقدماتي ، آمار در علوم اجتماعي ، زبان تخصصي ، اصول علم اقتصاد، روانشناسي اجتماعي، اصول علم سياست، کليات حقوق ، حقوق اساسي، روش تحقيق نظري، روش تحقيق عملي، نظريه‌هاي جامعه‌شناسي، اصول سازمان و مديريت، سمينار مسائل سياسي و استراتژي معاصر، انديشه‌هاي سياسي در قرن بيستم، مباني ارتباطات جمعي، ارتباطات بين‌المللي، ارتباطات سياسي، ارتباطات انساني، روش‌هاي بررسي و تحليل پيام‌هاي ارتباطي، ارتباطات تصويري، نظريه‌هاي ارتباطات اجتماعي، گرافيک و صفحه‌آرايي در مطبوعات، فتوژورناليسم (عکاسي خبري) ، تکنولوژي چاپ و نشر، تجزيه و تحليل برنامه‌هاي راديو و تلويزيون، افکار عمومي و وسايل ارتباط جمعي، ارتباطات در جهان سوم، حقوق ارتباط جمعي، شيوه نگارش فارسي در مطبوعات.
دروس تخصصي گرايش روزنامه‌نگاري:
اصول روزنامه‌نگاري ، روزنامه‌نگاري عملي ، ويراستاري و مديريت اخبار، روزنامه‌نگاري تخصصي، تاريخ روزنامه‌نگاري، نقد، تفسير و مقاله در مطبوعات. گرايش روابط عمومي کارشناس خوب روابط عمومي برخلاف ذهنيت عامه مردم سعي در پنهان ساختن اخبار بد ندارد همچنين وظيفه‌اش در بسط اطلاعاتي که مستقيماً از سطوح بالاتر سازمان مي‌گيرد، خلاصه نمي‌شود. بلکه کارشناس روابط عمومي يک مشاور است که جريان دو طرفه ارتباطي را بين سازماني که براي آن کار مي‌کند و مخاطبانش ميسر مي‌سازد و بر اين اعتقاد است که رمز موفقيت يک برنامه مؤثر روابط عمومي، قابليت انتقال پيام صحيح از راه صحيح، در زمان مطلوب و به فرد صحيح است. در واقع کارشناس روابط عمومي از يک سو وظيفه آگاه کردن، خبر دادن و مطلع کردن مردم از مقاصد مديريت سازمان را بر دوش دارد و از سوي ديگر مسؤوليت ارائه مشورت‌هاي کارشناسانه با مديريت مؤسسه در مورد طرز تفکر مردم و گروه‌هاي مورد توجه آن حوزه و تجزيه و تحليل افکار عمومي و بررسي جامعه‌شناختي گرايش‌ها و طرز تفکرهاي مردم بر عهده او است.
دروس تخصصي گرايش روابط عمومي:
اصول روابط عمومي ، مديريت و روابط عمومي، روابط عمومي عملي ، تکنيک‌هاي روابط عمومي، اقناع و تبليغ ، ارتباط با مطبوعات، ارتباطات شفاهي.
توانايي‌هاي لازم :
دانشجوي روزنامه‌نگاري بايد داراي دوازده خصيصه باشد که اين خصايص عبارتند از:
1ـ داشتن ذوق و استعداد نويسندگي 2ـ کنجکاوي، تيزبيني و نکته‌سنجي 3ـ داشتن ضريب هوشي بالاتر از متوسط جامعه 4ـ توانايي جوشش با طبقات مختلف مردم 5ـ صبر و حوصله زياد 6ـ داشتن توانايي جسمي و رواني براي دوندگي‌هاي اضطراري 7ـ قدرت تفکر سريع 8ـ عشق به کار خبري 9ـ مؤمن به رعايت اصول اخلاقي و داشتن تقوا 10ـ نداشتن خودبيني، غرور و تکبر، انزواجويي، ساده‌لوحي، تعصب فکري، فضل فروشي، گزافه گويي و تندخويي 11ـ داشتن توانايي‌هاي ارتباطي 12ـ داشتن حافظه‌اي بيش از حد متوسط جامعه. (براي مصاحبه) البته به ندرت ممکن است فردي از تمامي اين خصايص برخوردار باشد و هدف از تجسم فردي با ويژگي‌هاي دوازده‌گانه فوق، صرفاً ترسيم تصويري ايده‌آل از يک روزنامه‌نگار است. ويژگي‌هايي که هر روزنامه‌نگار بايد کوشش کند تا در حد امکان به آن‌ها دست يابد. دانشجوي روابط عمومي نيز علاوه بر ويژگي‌هاي لازم براي يک روزنامه‌نگار بايد از توان تجزيه و تحليل بالا، قدرت ريسک، توان کارهاي اجرايي و قدرت سخنوري برخوردار باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
براساس آمار ارائه شده در فصلنامه "رسانه" از سال 1351 تا 1373 حدود يک هزار نفر دانشجوي علوم ارتباطات، فارغالتحصيل شده‌اند و از اين تعداد تنها 60 نفر در مطبوعات مشغول به کار هستند و 940 نفر بقيه به مشاغل غيرمطبوعاتي اشتغال دارند. بدون شک عوامل بسياري در اين مسأله نقش داشته‌اند اما يکي از مهمترين دلايل اين است که تعدادي از دانشجويان در طي سال‌هاي فوق، رشته علوم ارتباطات را بدون شناخت لازم و از سرناچاري يا به طوري اتفاقي انتخاب کرده‌اند، در نتيجه آمادگي و توانايي لازم را براي حضور در مطبوعات نداشته‌اند از سوي ديگر وابستگي اکثر مطبوعات آن دوران به ارگان‌هاي دولتي و شرايط دشوار استخدام، عامل مهمي در عدم حضور فارغ‌التحصيلان اين رشته در شغل‌هاي مربوط بوده است. البته در حال حاضر با توجه به تعدد و تنوع مطبوعات و خبرگزاري‌ها، اکثر فارغ‌التحصيلان اين رشته جذب بازار کار مي‌شوند. فرصت‌هاي شغلي فارغ‌التحصيلان روابط عمومي نيز در حال حاضر بهتر شده است چون زماني کار روابط عمومي سازمان‌هاي دولتي مساوي با شيريني دادن در جشن‌ها و پلاکارد زدن و عرض تسليت دادن در زمان سوگواري‌ها بود اما امروزه مردم انتظارات بسياري از روابط عمومي سازمان‌ها دارند و مايلند آن‌ها را در جريان آخرين اطلاعات و اخبار درون سازماني قرار دهند و نظرات و ديدگاه‌هايشان را به گوش مسؤولين سازمان‌ها برسانند؛ کاري تخصصي که از عهده هر فردي برنمي‌آيد و به همين دليل سازمان‌ها ترجيح مي‌دهند که از فارغ‌التحصيلان روابط عمومي براي کار در اين بخش مهم و حياتي بهره ببرند.
پیامبر (ص): صبر اگر به بیقراری رسید دعا مستجاب می شود.
عزیز ما قرنهاست که چشم انتظار به ما دارد!
