علوم حدیث
یک شنبه 23 مرداد 1390 12:13 AM
ديباچه: "... از رسول خدا(ص) سخني صادر مي‌شد که داراي دو معني بود. سخني که به چيز و وقت معيني اختصاص داشته و سخني که همه چيز و همه وقت را شامل بود پس کسي که نمي‌دانست خدا و رسول او از آن سخن چه خواسته‌اند، آن را مي‌شنيد و از روي جهل، بر خلاف واقع و بر ضد آنچه قصد شده معني و توجيه مي‌نمود. پس اين سبب‌ها باعث اختلاف مردم و پريشان ماندن آنان در روايتشان است.""خلاصه خطبه 201 نهج‌البلاغه"
خطبه 201 نهج‌البلاغه بيانگر آن است که هرچند حديث در کنار قرآن يکي از دو مصدر دين‌شناسي است اما چون همانند قرآن از تغيير و تحريف مصون نيست،براي ورود به آن بايد به دانشي تخصصي به نام علم‌الحديث مجهز بود. دانش مهم و ارزشمندي که امروزه در رشته علوم حديث آموزش داده مي‌شود.
رشته علوم حديث از سه منظر کلي به حديث مي‌پردازد که اين سه منظر عبارتند از:
1ـ تاريخ و مصطلحات که در آن تاريخ تطور، تحول و پيدايش علم‌الحديث از ديدگاه اهل تشيع و اهل تسنن بررسي مي‌شود. همچنين معنا و مفهوم و اصطلاحات علم حديث، آموخته مي‌شود.2ـ علم‌الرجال، که به بررسي زندگي راويان حديث مي‌پردازد.براي مثال اگر يک حديث پنج راوي داشته است، زندگي هر يک از راويان بررسي مي‌شود که آيا راويان فوق ويژگي‌هاي لازم را براي نقل حديث داشته‌اند؟ آيا راستگو و ضابط بوده‌اند يا اينکه فراموشکار بوده و در حفظ و نقل حديث با تساهل و تسامح برخورد مي‌کرده‌اند؟3 ـ فقه‌الحديث که به فهم محتواي احاديث مي‌پردازد.
توانايي‌هاي لازم :
عربي و علوم معارف اسلامي در اين رشته اهميت ويژه‌اي دارد و دانشجويان بايد در اين دروس توانمند و کارآمد باشند. همچنين لازم است به مطالعه و تحقيق علاقه‌مند بوده و مشتاق فهم دين و فهم اسلام باشند. رشته علوم حديث از جمله رشته‌هايي است که در آزمون سراسري از بين داوطلبان هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني، علوم تجربي و علوم انساني دانشجو مي‌پذيرد.
موقعيت شغلي در ايران :
فارغ‌التحصيل رشته علوم حديث مي‌تواند به عنوان کارشناس علوم اسلامي در دواير دولتي مشغول به کار شود و چون به زبان انگليسي نيز مسلط است، مي‌تواند به عنوان رايزن فرهنگي ايران در کشورهاي ديگر، مبلغ اسلام و اصول اسلامي گردد و در صورت ادامه تحصيل و کسب مدارج بالاتر به عنوان استاد در دانشگاه‌هاي داخل يا خارج از کشور فعاليت نمايد، چون در حال حاضر بعضي از دانشگاه‌هاي خارج از کشور مثل دانشگاه اردن يا لبنان علاقه‌مند به جذب متخصص علوم حديث شيعه از کشور ايران هستند. همچنين فارغ‌التحصيل اين رشته مي‌تواند در آموزش و پرورش به عنوان دبير ديني، مربي قرآن يا مربي امور تربيتي فعاليت نمايد.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه :
روش تحقيق ، اخلاق ، تاريخ اسلام ، سيره پيشوايان ديني ، زبان تخصصي ، منطق، آشنايي با کليات علوم عقلي، کلام و عقايد اسلامي ، تفسير مقدماتي ، صرف و نحو کاربردي ، قرائت و درک مفاهيم از متون حديثي، قرائت و درک مفاهيم از متون تفسيري، قرائت و درک مفاهيم از متون فقهي ، آشنايي با فقه مقدماتي، آشنايي با اصول فقه، قرائت و تجويد قرآن کريم، علوم بلاغي ، ترجمه عربي به فارسي، ترجمه فارسي به عربي، قرائت مطبوعات و استفاده از راديو ، مکالمه و محاضره (سمعي و بصري) ، آشنايي با فرق اسلامي، آشنايي با اديان توحيدي (زرتشتي، يهودي، مسيحيت).
دروس اصلي و تخصصي:
کتابت و تدوين حديث ، شناخت محدثان ، مصطلحات حديث ، طريق تحمل حديث ، جوامع حديثي متقدم و متأخر شيعه، جوامع حديثي متقدم و متأخر اهل سنت، اصحاب اجماع، توثيقات عام و خاص ، احاديث موضوعه ، ملاک‌هاي نقد حديث، فقه‌الحديث ، آشنايي با علم رجال، راويان عادل و موثق، راويان ضعيف، آشنايي با کتب رجال شيعه، آشنايي با کتب رجال اهل سنت، مطالعات جغرافيايي درباره رجال حديث، سيري در نهج‌البلاغه و شروح آن ، سنن‌النبي (ص)، تأثير حديث در ادبيات فارسي، سهم زنان در نشر احاديث
پیامبر (ص): صبر اگر به بیقراری رسید دعا مستجاب می شود.
عزیز ما قرنهاست که چشم انتظار به ما دارد!
