تعمیر و نگهداری هواپیما
جمعه 21 مرداد 1390 11:24 PM
ديباچه: سال 1903 وقتي نخستين هواپيما توسط برادارن رايت به پرواز درآمد، مهمترين دغدغه آنها حفظ سلامت و ايمني هواپيما و سرنشينان آن بود. امروز نيز پس از گذشت يک قرن در حالي که بشر به اعماق فضاي خارج از جو زمين راه گشوده و به نرمي بر ماه فرود آمده است, سفينه‌هاي فضايي بدون سرنشين، سياره‌هاي مريخ، زهره, زحل و ... را عکس‌برداري و مطالعه کرده‌اند و هواپيماها در کوتاه‌ترين زمان اقيانوس‌ها و قاره‌هارا در مي‌نوردند؛ هنوز مهمترين مسأله براي کارخانه‌هاي هواپيماسازي و شرکت‌هاي هواپيمايي، پروازي ايمن و مطمئن است.امّا چگونه مي‌توان سلامت و ايمني يک پرواز را تضمين کرد؟ يکي از مهمترين کارها در اين زمينه، اطمينان از سلامت کامل بدنه، موتور و سيستم‌هاي داخلي يک هواپيما است. کاري که توسط متخصصان تعمير و نگهداري هواپيما انجام مي‌گيرد.
دانشجويان رشته تعمير و نگهداري هواپيما در چهار بخش، اطلاعات پايه را کسب مي‌کنند که اين چهار بخش عبارتند از:
الف) زبان انگليسي، زيرا اکثر کتب درسي اين رشته به زبان انگليسي است.
ب) دانش عمومي و پايه، شامل:
فيزيک، مکانيک، ترموديناميک و ...
پ) دانش تخصصي، شامل:
آئروديناميک، موتور جت، موتور پيستوله، بدنه هواپيما، سيستم‌هاي آلات دقيق هواپيما (دانشجويان کارگاه‌هاي عملي اين دروس را نيز مي‌گذرانند.)ت) کارگاه‌هاي تخصصي که شامل دروس عملي درس‌هاي تخصصي مي‌شود.پس از پايان تحصيلات دانشگاهي نيز فارغ‌التحصيلان اين رشته به هواپيمايي کشوري معرفي مي‌شوند تا در آزمون نهايي موتور يا بدنه هواپيما شرکت کنند و در صورت موفقيت در اين آزمون، به آنها مدرک پايه داده مي‌شود که براساس اين مدرک مي‌توانند در شرکت‌هاي حمل و نقل هوايي يا کارخانه‌هاي تعمير موتور و بدنه هواپيما استخدام شوند. گفتني است که بسياري از متخصصان تعمير و نگهداري هواپيما پس از چند سال فعاليت در يک شرکت يا کارخانه، و به دست آوردن تجربه و تخصص لازم، براساس نياز شرکت يا کارخانه مورد نظر براي آزمون تخصصي به هواپيمايي کشوري معرفي مي‌شوند. براي مثال يک متخصص تعمير و نگهداري هواپيما امکان دارد براي تخصص موتور بوئينگ 747 يا بدنه ايرباس و موارد ديگر به هواپيما کشوري معرفي شود و در صورتي که در آزمون تخصصي اين رشته موفق گردد به او مدرک تخصصي داده مي‌شود و براساس اين مدرک مي‌تواند به هواپيمايي که در آن تخصص پيدا کرده است، اجازه پرواز دهد و از لحاظ فني، صلاحيت پرواز هواپيماي مورد نظر را تأييد نمايد.
توانايي‌هاي لازم :
متخصص تعمير و نگهداري هواپيما را مي‌توان پزشک هواپيما دانست چون همان‌طور که پزشک بايد بدن انسان را کاملاً بشناسد، يک متخصص تعمير و نگهداري هواپيما نيز بايد تمام اجزاي هواپيما را بشناسد تا اگر مشکلي پيش آمد، متوجه شود که اين مشکل مربوط به کدام قطعه است و با تعمير يا تعويض قطعه مورد نظر، ايمني يک پرواز را تضمين کند. از همين‌رو دانشجوي اين رشته بايد خلاقيت، پشتکار و علاقه فراوان به کارهاي فني داشته باشد تا بتواند دروس متفاوت و متنوع اين رشته را با موفقيت مطالعه کرده و در نهايت متخصص توانمندي شود.همچنين دانشجوي اين رشته بايد به رياضيات و فيزيک و مکانيک علاقه‌مند باشد. در ضمن دانشجويي که به فکر پشت ميزنشيني و کاري تميز و مرتب و خارج از محيط کارگاه باشد، در اين رشته موفق نخواهد شد. دانشجوي تعمير و نگهداري هواپيما بايد لباس کار بپوشد و از کارهاي بسيار ساده کارگاه حتي شستن قطعات هواپيما شروع کند و به تدريج مطالب را فرا بگيرد؛ بدون اين که از کار کردن و فعاليت در کارگاه ابايي داشته باشد.گفتني است که رشته تعمير و نگهداري هواپيما تنها از بين داوطلبان مرد دانشجو مي‌پذيرد.
موقعيت شغلي در ايران :
سازمان هواپيمايي ناظر و کنترل کننده صنعت تعمير و نگهداري هواپيما است به همين دليل بازار کار وسيعي براي فارغ‌التحصيلان اين رشته ندارد اما شرکت‌هاي حمل و نقل هوايي مثل آسمان، هما، کيش‌اير و شرکت‌هاي تعمير اساسي موتور و بدنه هواپيما مثل صنايع هواپيمايي ايران سها، هلي‌کوپتر سازي پنها و هواپيما سازي ايران هسا و بعضي از شرکت‌هايي که کارهاي جنبي در زمينه تعمير و نگهداي موتور و بدنه هواپيما انجام مي‌دهند، مراکز اصلي جذب فارغ‌التحصيلان اين رشته هستند. از سوي ديگر تعدادي از فارغ‌التحصيلان با توجه به اطلاعات خوبي که در زمينه مکانيک و الکترونيک دارند، جذب کارخانه‌ها و شرکت‌هاي ديگر مثل ايران خودرو مي‌شوند و در کل مي‌توان گفت که هيچ يک از فارغ‌التحصيلان توانمند اين رشته بيکار نمي‌مانند.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس پايه:
رياضي عمومي، فيزيک مکانيک، فيزيک حرارت، شيمي عمومي، فيزيک الکتريسته و مغناطيس، برنامه‌نويسي کامپيوتر، معادلات ديفرانسيل.
دروس اصلي و تخصصي:
استاتيک، مباني مهندسي برق الکترونيک، مقاومت مصالح، ديناميک عمومي، اصول ارتعاشات، تئوري ماشين، مکانيک سيالات عمومي، ترموديناميک عمومي، علم مواد، تکنولوژي و روش‌هاي جوشکاري، کارگاه جوشکاري، طراحي اجزاء ماشين، ايمني در محيط کار، انتقال حرارت عمومي، نقشه‌کشي صنعتي، اصول مديريت، آئروديناميک، کارگاه ماشين‌ابزار، پروسه‌هاي ساخت و مواد، مباني و کنترل خوردگي، تست‌هاي غيرمخرب، ساختمان هواپيما، مکانيک پرواز، موتورهاي پيستوني، کارگاه موتورهاي پيستوني، موتور جت، نقشه‌کشي تخصصي، کارگاه تعمير بال و بدنه، سيستم‌هاي الکتريکي هواپيما، سيستم‌هاي اندازه‌گيري و آلات دقيق هوايي، آناليز سيستم‌هاي هواپيما، کارگاه سيستم‌هاي هواپيما، زبان تخصصي سيستم‌هاي مکانيکي هواپيما مقرارت هواپيمايي، کارآموزي، پروژه تخصصي.(بسياري از درس‌هاي اين رشته همراه با آزمايشگاه است.)
پیامبر (ص): صبر اگر به بیقراری رسید دعا مستجاب می شود.
عزیز ما قرنهاست که چشم انتظار به ما دارد!
