رشته های دانشگاه علوم دریایی امام خمینی نوشهر
جمعه 21 مرداد 1390 11:19 PM
ديباچه: دريا سالار "الفرد تيرهامان" ابداع کننده استراتژي دريايي در اوايل قرن بيستم مي‌گويد:
"اقيانوس‌هاي کره زمين، حبابي پر آب هستند که جدار زمين را پوشانده‌اند. هر کشور و يا ائتلافي از کشورها که قدرت فرماندهي بر اين درياهاي بزرگ را داشته باشد، مي‌تواند ثروت دنيا را کنترل کند و از اين طريق بر کره زمين مسلط شود. البته شرط اساسي و لازم براي اين کار، وجود يک نيروي دريايي قدرتمند است که داراي پايگاه‌هاي عملياتي در داخل کشور و ماوراء درياها باشد و با انبوهي از کشتيراني تجارتي، تکميل و پشتيباني شود."اين استراتژي دريايي توسط قدرت‌هاي بزرگ جهاني در جنگ جهاني اول و بعدها در جنگ جهاني دوم و سالهاي جنگ سرد دنبال شد و با پيشرفت پر شتاب فناوري ناشي از جنگ جهاني دوم، آمريکا و شوروي سابق از استراتژي دريايي براي دست‌يابي به منافع ملي و اهداف استراتژيکي خود نهايت بهره را بردند. کشور آمريکا هم اکنون نيز از پيروان ثابت قدم استراتژي دريايي است و ناوگان رزمي و بازرگاني وابسته به آن در تمام آبهاي حساس جهان حضور داشته و قدرت خود را به منظور اعمال سياست‌هاي خارجي اين کشور مورد بهره‌برداري قرار مي‌دهد و اين قدرت را از محل‌هاي حضورشان به سرزمين‌هاي مورد نظر نفوذ داده و منتقل مي‌سازد.کشور ايران به دليل موقعيت جغرافيايي خاص (دسترسي به خليج فارس و درياي مازندران)، وسعت مناطق دريايي و شرايط آب و هوايي مناسب براي دريانوردي در اين مناطق، از موقعيت خوبي براي دريانوردي برخوردار است و براي حفظ منافع ملي حياتي در خليج فارس، درياي عمان، اقيانوس هند و درياي مازندران و شرکت در فعاليت‌هاي دريايي و دريانوردي اعم از اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ؛ بايد يک نيروي دريايي مقتدر، متفکر، متعهد، طراح و مطابق با معيارهاي مطرح در قرن بيست و يکم داشته باشد. دانشگاه علوم‌دريايي امام‌خميني(ره) واقع در نوشهر، مهرماه 1360 در همين راستا فعاليت خود را آغاز کرد. اين دانشگاه در حال حاضر در 5 رشته عرشه ، تفنگدار دريايي، مهندسي الکترونيک و مخابرات دريايي، مهندسي دريايي و مديريت و کميسر دريايي دانشجو مي‌پذيرد. که در اين ميان رشته مديريت و کميسر دريايي دانشجويان خود را از هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني، علوم‌تجربي و علوم‌انساني انتخاب مي‌کند که ما آن را در بخش رشته‌هاي شناور معرفي کرديم.
عرشه ( ناوبري و فرماندهي کشتي):
هدف اين رشته تربيت جواناني است که پس از فارغ‌التحصيلي بتوانند هدايت يگان‌هاي شناور نظامي يا بازرگاني را برعهده بگيرند. در اين راستا دانش و تخصص لازم را در زمينه ناوبري، عمليات دريايي، توپخانه و موشک، ملواني، ضد زيردريايي، هواشناسي، آبنگاري (شناخت لايه‌هاي مختلف آب)، غواصي، يگان‌هاي شناور سطحي و زير سطحي، مباني علوم پروازي و تخليه و بارگيري به دست مي‌آورند. البته دانشجويان شاخه نظامي به صورت تخصصي‌تر توپخانه، موشک و سلاح‌ها و تجهيزات زيرسطحي را مطالعه مي‌کنند و شاخه بازرگاني تخليه و بارگيري را به صورت گسترده‌تر و تخصصي‌تر مي‌خوانند. اما آنچه مهم است اين است که هدف اصلي دانشگاه علوم‌دريايي امام‌خميني تربيت ناوبر نظامي است و براي ناوبر تجاري در صورتي دانشجو پذيرفته مي‌شود که ارگان‌هاي ديگر اعم از شرکت ملي نفت‌کش، کشتيراني جمهوري اسلامي ايران و سازمان بنادر و شيلات اعلام نياز کنند. يعني؛ اين دسته از دانشجويان بورسيه ارگان‌ها و سازمان‌هاي ديگر هستند.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس پايه مشترک در دو شاخه نظامي و تجاري:
رياضي، برنامه‌نويسي کامپيوتر، فيزيک، شيمي عمومي.
دروس اصلي و تخصصي شاخه ناوبري تجاري :
اصول مهندسي دريايي، معماري کشتي، مباني مهندسي برق، مباني و تئوريهاي مديريت، حقوق دريايي، اصول حسابداري، زبان خارجه تخصصي، ناوبري ساحلي، ناوبري نجومي، قوانين راه، ناوبري الکترونيکي، قطب‌نماي مغناطيسي و الکتريکي، ملواني، هواشناسي، مخابرات بصري، تخليه و بارگيري، تاريخ جنگهاي دريايي، اقيانوس‌شناسي، مانور با شناور، تخليه و بارگيري کالاهاي خطرناک در روي کشتي‌هاي بالاتر از 500 تن، ناوبري رادار و سيستم ARPA ، اصول مخابرات راديويي، بقا در دريا، مبارزه با آتش، ملواني، دريانوردي نجومي و ساحلي، عمليات نجات جان افراد، نگهباني در پل فرماندهي، راهبري موتورهاي رانش، دريانوردي ساحلي و تخميني، سيستم‌هاي کنترل سکان و هدايت، مخابرات و کاربرد زبان تخصصي راديويي، محاسبات مربوط به تعادل کشتي، کاربري سيستم‌هاي ناوبري الکترونيکي، کاربري دستگاههاي راديويي، آموزش استانداردهاي ويژه کشتي‌هاي خاص.
دروس اصلي و تخصصي شاخه ناوبري نظامي:
اصول مهندسي دريايي، معماري کشتي، مباني مهندسي برق، مباني و تئوريهاي مديريت، حقوق دريايي، مباني مهندسي الکترونيک، سيستم‌هاي مخابراتي و رادار دريايي، زبان خارجه تخصصي، ناوبري ساحلي، ناوبري نجومي، قوانين راه، قطب‌نماي مغناطيسي و الکتريکي، ملواني، توپخانه و مهمات، توپخانه و موشک، سلاح و تجهيزات زيرسطحي، سينماتيک و مانور، عمليات دريايي، مباني علوم پروازي، مخابرات راديويي و تاکتيکي، جنگهاي الکترونيکي، هواشناسي، مخابرات بصري، تخليه و بارگيري، پروژه، تاريخ جنگهاي دريايي، هنر جنگ دريايي، اقيانوس‌شناسي، مانور با شناور، دريانوردي، افسر نگهبان پل فرمانده.
تفنگدار دريايي :
دانشجويان رشته تفنگدار دريايي براي خدمت در تيپ‌هاي تفنگداري آموزش مي‌بينند و دروس تخصصي آنها شامل عمليات آبخاکي مي‌شود (هجوم از دريا به ساحل دشمن و تسخير خطوط ساحلي و سرپل‌ها) در واقع هنگام عمليات آبخاکي در مرحله اول تفنگداران دريايي عمليات خود را آغاز مي‌کنند و سپس نوبت به ساير نيروهاي نظامي مي‌شود. بنابراين فارغ‌التحصيلان اين رشته بايد توانايي غواصي در عمق کم و هدايت يگان‌هاي شناور کوچک و توپخانه را داشته باشند.
دروس پايه :
رياضي، فيزيک مکانيک، فيزيک حرارت، فيزيک موج و ارتعاش، شيمي عمومي، آشنايي با کامپيوتر و برنامه‌نويسي کامپيوتر، فيزيک الکتريسيته و مغناطيس.
دروس اصلي و تخصصي:
اصول مهندسي دريايي، مباني مهندسي برق، مباني سيستم‌هاي مخابراتي و رادار، جغرافياي نظامي، اصول مديريت، حقوق دريايي، قوانين راه، اصول و قواعد اساسي رزم، تاکتيک آفندي (پدافندي)، سيستم‌هاي الکتريکي و الکترونيکي کشتي، پژوهش عملياتي، مديريت تدارکات، تحليل رفتاري، مديريت منابع انساني، مديريت پرسنلي در ارتش، تاريخ سياسي معاصر ايران، فنون و تجزيه و تحليل سيستم‌ها و روش‌ها، زبان خارجه تخصصي، جنگهاي آبخاکي، ناوبري، نقشه‌خواني، نقشه‌بردراي، غواصي، جنگ الکترونيکي، مخابرات راديويي و تاکتيکي، عمليات دريايي، جنگ‌افزارهاي تفنگداري دريايي، توپخانه و موشک، توپخانه و مهمات دريايي، هواشناسي، تخليه و بارگيري رزمي، تخريب و مواد منفجره، جنگهاي نوين، شناورها و خودروهاي آبخاکي، آبنگاري، پدافند هوايي، تاريخ و قدرت دريايي، مباني اطلاعات، ملواني، مين‌هاي دريايي و نحوه جمع‌آوري آنها.
مهندسي الکترونيک و مخابرات دريايي :
فارغ‌التحصيل مهندسي الکترونيک و مخابرات دريايي رهبري و هدايت صحيح، تعميرات و نگهداري تمامي دستگاههاي الکترونيکي موجود در ناو را برعهده مي‌گيرد. اهميت اين مسأله زماني آشکار مي‌شود که بدانيم دستگاههاي توپخانه و موشکي (هدايت آتش در يک ناو) کاملاً الکترونيکي است. گفتني است فارغ‌التحصيلان اين رشته بايد با مهندسي برق گرايش قدرت و مخابرات آشنا باشند.
دروس پايه:
رياضي، معادلات ديفرانسيل، آمار و احتمالات مهندسي، برنامه‌نويسي کامپيوتر، محاسبات عددي فيزيک.
دروس اصلي و تخصصي:
الکترومغناطيس، مدارهاي الکتريکي، الکترونيک، اندازه‌گيري الکتريکي، ماشين‌هاي الکتريکي، مدارهاي منطقي، رياضيات مهندسي، زبان خارجه تخصصي، مخابرات، اصول مهندسي دريايي، سيستم‌هاي کنترل خطي، اصول جنگ الکترونيک، مباني کنترل جنگ‌افزار، کارگاه عمومي برق، ميدان‌ها و امواج، مدارهاي مخابراتي، ماکروويو، اجزاء کامپيوتر، آنتن، اصول سيستم‌هاي رادار، تکنيک پالس، سيستم‌هاي مخابرات و الکترونيک دريايي، ميکروپروسسور، کارورزي (بسياري از درس‌هاي اين رشته همراه با آزمايشگاه است) .
مهندسي دريايي :
دو رکن مهم و اساسي براي هر ناو، شناور بودن و تحرک داشتن است. زيرا هر ناو قبل از آن که مأموريتي را انجام دهد، بايد در آب شناور باشد و سپس بتواند از اسکله فاصله گرفته و از نقطه‌اي به نقطه ديگر حرکت کند. مسؤوليت اين دو رکن مهم بر عهده فارغ‌التحصيلان مهندسي دريايي است. چون يک مهندس دريايي از عواملي که شناوري يک ناو را تهديد مي‌کند، جلوگيري کرده و در صورتي که کوچکترين سوراخي ايجاد گردد، به سرعت وارد عمل شده و از نفوذ آب به داخل ناو جلوگيري مي‌کند همچنين مسؤوليت نيروهاي محرکه يک ناو که مي‌تواند بخاري، ديزلي، توربين گاز يا ترکيبي باشد، بر عهده مهندس دريايي است تا تحرک ناو تضمين شود.
دروس پايه:
رياضي عمومي ، معادلات ديفرانسيل ، برنامه‌نويسي کامپيوتر، محاسبات عددي ، فيزيک.
دروس اصلي و تخصصي:
شيمي و خواص مواد، مباني مهندسي برق، رسم فني و طراحي مهندسي ، استاتيک، ترموديناميک ، انتقال حرارت ، ديناميک، مقاومت مصالح ، مکانيک سيالات، اصول مهندسي دريايي، اجزاي ماشين ، کنترل اتوماتيک و اندازه‌گيري، موتورهاي ديزل دريايي ، توربين‌هاي بخار دريايي ، توربين گاز دريايي ، ماشين‌آلات فرعي ، تأسيسات عمومي ، معماري کشتي (هيدرواستاتيک)، معماري کشتي (هيدروديناميک)، سيستم‌هاي الکتريکي در کشتي ، ديگ‌هاي بخار دريايي ، زبان تخصصي ، خوردگي در تجهيزات دريايي ، کارگاه تأسيسات ، کارگاه تجهيزات دريايي ، کارگاه توربين و ديگ بخار، کارگاه موتورهاي ديزل ، تکنولوژي کارگاهي ، دريانوردي.
توانايي‌هاي لازم :
کليه رشته‌هاي دانشگاه علوم دريايي امام خميني در دفترچه آزمون سراسري با يک کد معرفي مي‌شود و هر سال اوايل مرداد، سازمان سنجش آموزش کشور از بين داوطلبان علاقه‌مند به دانشگاه علوم دريايي حدود 20 برابر ظرفيت را به اين دانشگاه معرفي مي‌کند که از ميان اين تعداد، داوطلبان پس از معاينات پزشکي، مصاحبه و تست ورزش، 2 برابر ظرفيت به سازمان سنجش معرفي مي‌شوند و در نهايت سازمان سنجش با توجه به فرم انتخاب رشته اين دسته از داوطلبان، تعداد دانشجوي مورد نظر دانشگاه علوم دريايي امام خميني را معرفي مي‌کند. اين دانشجويان در يک روز مشخص به دفتر گزينش و استخدام نيروي دريايي مراجعه کرده و در حضور نماينده سازمان سنجش آموزش کشور از بين 5 رشته تخصصي دانشگاه علوم دريايي انتخاب رشته مي‌کنند، به اين صورت که بهترين رتبه گزينش شده در اين دانشگاه، در آغاز حق انتخاب رشته را دارد و سپس رتبه‌هاي بعدي به ترتيب مي‌توانند رشته مورد علاقه خود را انتخاب کنند البته اگر ظرفيت يکي از رشته‌ها تکميل شود، دانشجويان بعدي حق انتخاب آن رشته را ندارند. گفتني است که دانشجويان دانشگاه علوم دريايي بايد در دروس رياضي و فيزيک قوي بوده و به زبان انگليسي مسلط باشند چون از يک سو اکثر کتاب‌هاي تخصصي اين دانشگاه به زبان انگليسي است و از سوي ديگر وقتي يک ناو از ساحل دور شد و 12 مايل به طرف دريا رفت، در آبهاي بين‌المللي قرار مي‌گيرد و در اين هنگام کارکنان ناو براي ارتباط با شناورهاي ديگر بايد به زبان انگليسي مسلط باشند البته در اين دانشگاه به کمک کلاس‌هاي فوق برنامه تلاش مي‌شود که زبان انگليسي دانشجويان تقويت گردد، اما بهتر است که دانشجويان از ابتدا به زبان انگليسي مسلط باشند و معدل ديپلم‌شان نيز از 15 پايين‌تر نباشد تا دروس دانشگاه را به خوبي و با موفقيت پشت‌سر بگذارند. در نهايت دانشجوي علوم دريايي نبايد به خانواده خود خيلي وابستگي داشته باشد چون بعضي از اوقات يک افسر نيروي دريايي به مدت چند ماه روي آب است و نمي‌تواند در کنار خانواده خود باشد. همچنين دانشجويان بايد از سلامت جسماني کامل، ديد براي ناوبري و فرماندهي کشتي و تفنگدار دريايي و حداقل ديد براي بقيه رشته‌هاي دانشگاه برخوردار باشند تا بتوانند با مشکلات و سختي‌هاي زندگي در دريا کنار بيايند. در ضمن دانشگاه علوم دريايي بايد يکي از 9 اولويت اول انتخاب رشته داوطلبان باشد در غير اين صورت کد رشته دانشگاه علوم دريايي که پس از انتخاب رشته نهم باشد، حذف خواهد شد. گفتني است که اين دانشگاه تنها از بين داوطلبان مرد، دانشجو مي‌پذيرد.
موقعيت شغلي در ايران :
دانشجويان دانشگاه علوم دريايي امام خميني در طي تحصيل، شبانه‌روزي بوده و کليه هزينه‌هاي خوراک، پوشاک، کمک آموزشي و زيست آنان بر عهده نيروي دريايي است و پس از گذراندن 118 واحد موفق به اخذ درجه ناوبان دومي مي‌شوند و از نيروي دريايي حقوق دريافت مي‌کنند و پس از فارغ‌التحصيلي برابر قانون ارتش به درجات بالاتر مي‌روند
پیامبر (ص): صبر اگر به بیقراری رسید دعا مستجاب می شود.
عزیز ما قرنهاست که چشم انتظار به ما دارد!
