مهندسی صنایع
جمعه 21 مرداد 1390 10:30 PM
ديباچه: "آيا اين بهترين روش است؟" اين سؤالي است که فکر يک مهندس صنايع را دائماً به خود مشغول مي‌کند تا به اين وسيله بهترين راه را براي توليد محصول و حل مسائل و مشکلات يک واحد صنعتي يا خدماتي پيدا کند. در واقع فارغ‌التحصيل اين رشته تلاش مي‌کند تا با يک نگرش سازمان يافته، مسائل و مشکلات کارخانه را تحليل کرده و به گونه‌اي عمل کند که با حداقل ورودي مواد، حداکثر خروجي را داشته باشد. زيرا امکان دارد که طراحان يک واحد صنعتي وقتي مشغول طراحي مي‌شوند به مسائل اقتصادي، افزايش بهره‌وري و ساير مسائل توجه کافي نداشته باشند، اما يک مهندس صنايع هنگام برنامه‌ريزي براي اداره کارخانه‌اي که داراي کارگران زياد و ماشين آلات بسيار است براي مثال به اين مسأله توجه مي‌کند که چگونه مي‌توان بيکاري ماشين‌آلات را به حداقل رساند و از نيروي انساني نيز بهترين استفاده را کرد و در ضمن محصول کارخانه کمترين ضايعات را داشته و نگهداري و تعميرات ماشين‌آلات نيز به بهترين نحو انجام بگيرد. اين رشته در دوره کارشناسي داراي چهار گرايش توليد صنعتي ، تحليل سيستمها، تکنولوژي صنعتي و ايمني صنعتي است. گرايش توليد صنعتي گرايش توليد صنعتي فن به‌کارگيري مهارت‌هاي تکنيکي ـ اقتصادي و استفاده مؤثر و نظام‌يافته از نيروي انساني، زمان، ماشين‌آلات، ساختمان و مواد به منظور توليد کالا با کيفيت مطلوب مي‌باشد. در واقع هدف اين گرايش تربيت مديران توليد واحدهاي صنعتي است.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس مشترک در گرايش‌هاي مختلف مهندسي صنايع:
رياضي، معادلات‌ديفرانسيل، برنامه‌نويسي کامپيوتر، محاسبات عددي، فيزيک ، شيمي عمومي ، مباني مهندسي برق ، اقتصاد مهندسي، نقشه‌کشي صنعتي ، استاتيک، مقاومت مصالح، علم مواد، اقتصاد عمومي ، اصول حسابداري و هزينه‌يابي، ارزيابي کار و زمان، طرح‌ريزي واحدهاي صنعتي، برنامه‌ريزي و کنترل توليد، موجودي‌ها ، کنترل پروژه، کنترل کيفيت آماري، تحقيق در عمليات ، روش‌هاي توليد ، تئوري احتمالات و کاربردهاي آن، آمار مهندسي، آزمايشگاه اندازه‌گيري دقيق، کارگاه ماشين‌ابزار ، کارگاه عمومي جوش، کارگاه ريخته‌گري.
دروس تخصصي گرايش توليد صنعتي :
زبان تخصصي، پروژه طراحي ايجاد صنايع، مهندسي فاکتورهاي انساني، برنامه‌ريزي توليد، برنامه‌ريزي و کنترل توليد و موجودي‌ها ، کاربرد کامپيوتر در مهندسي صنايع، برنامه‌ريزي نگهداري و تعميرات، اصول مديريت و تئوري سازمان، پروژه، کارآموزي.
گرايش برنامه‌ريزي و تحليل سيستمها
گرايش برنامه‌ريزي و تحليل سيستمها تا حدودي جنبه نرم‌افزاري دارد و بيشتر به ارائه راهکار سيستماتيک مي‌پردازد. در واقع هدف اين گرايش تربيت کارشناساني است که بتوانند با بهره‌گيري از روش‌هاي جديد و سيستماتيک و مدل‌هاي رياضي مسائل واحدهاي صنعتي بزرگ را تجزيه و تحليل نموده و بيشترين رهنمودها را براي استفاده از منابع موجود در عملکرد اجزاء تشکيل سيستم ارائه بدهند.
دروس تخصصي گرايش برنامه‌ريزي و تحليل سيستمها:
زبان تخصصي، برنامه‌ريزي حمل و نقل، اصول شبيه‌سازي، تحليل سيستمها، کاربرد کامپيوتر در مهندسي صنايع، پروژه پاياني، اصول مديريت و تئوري سازمان، کارآموزي، سيستم‌هاي اطلاعاتي و کنترل مديريت .
گرايش تکنولوژي صنعتي:
گرايش تکنولوژي صنعتي نسبت به گرايش‌هاي توليد صنعتي و تحليل سيستمها فني‌تر بوده و به مهندسي مکانيک نزديک‌تر مي‌باشد. هدف اين گرايش تربيت تکنولوژيست‌هاي کارخانه است.
دروس تخصصي گرايش تکنولوژي صنعتي:
ماشين‌هاي افزار ، قيد و بندها (جيک و فيکسچر)، طراحي قالب ، کنترل عددي، مونتاژ مکانيکي، عمليات حرارتي، زبان تخصصي، پروژه.
گرايش ايمني:
صنعتي گرايش ايمني صنعتي به مسائل مشکل‌ساز در صنعت از لحاظ ايمني مي‌پردازد؛ يعني تلاش مي‌کند تا با اجراي دستورالعمل‌ها از خطرات احتمالي جلوگيري کند و در صورت بروز مشکل يا خطري، راهي براي رفع آن پيدا نمايد. از جمله اين مسائل مي‌توان به کوره‌ها يا آلودگي هوا اشاره نمود.
دروس تخصصي گرايش ايمني:
ايمني در برق، اعلام و اطفاء حريق، ديگ‌ها و ظروف تحت فشار، عوامل شيميايي محيط کار، عوامل فيزيکي محيط کار، حفاظت صنعتي (ايمني صنعتي)، مهندسي احتراق، گازرساني.
توانايي‌هاي لازم :
اين رشته ارتباط نزديکي با مديريت دارد و دانشجوي آن بايد توانايي‌هاي مديريتي داشته و قدرت تحليل و درک بالايي داشته باشد. دانشجويان رشته مهندسي صنايع بايد در دو درس رياضي و فيزيک قوي باشند. بخصوص در درس رياضيات جديد که آمار و احتمالات اين درس تا حدي به مهندسي صنايع مربوط مي‌شود. همچنين يک دانشجوي مهندسي صنايع بايد از خلاقيت و نوآوري برخوردار باشد.
موقعيت شغلي در ايران :
اين رشته در چند سال اخير جايگاه خود را يافته است و اکثر مسؤولان و متخصصان نيز به اين موضوع واقف شده‌اند که جامعه نياز بسياري به تخصص فارغ‌التحصيلان اين رشته دارد. چرا که رشته مهندسي صنايع افراد را براي مديريت پرورش مي‌دهد و بهترين و نزديکترين رشته به کارهاي مديريتي و برنامه‌ريزي و اداره امور است و اگر قرار باشد براي مديريت بخش توليد يک واحد صنعتي بين مهندس مکانيک، برق و صنايع که داراي شرايط مساوي هستند، يک نفر را انتخاب کرد، مهندس صنايع اولويت اول را دارد. بنابراين اين رشته از نظر بازار کار مشکلي ندارد.
پیامبر (ص): صبر اگر به بیقراری رسید دعا مستجاب می شود.
عزیز ما قرنهاست که چشم انتظار به ما دارد!
