كشاورزان كهگيلويه و دردسر

هرکجا که سر مي‌زني و به هر نقطه از دشت‌هاي وسيع و حاصلخيز منطقه که پا مي‌‌نهي، با مزارع آکنده از هندوانه‌هاي بر زمين مانده و چهره‌هاي اندوهناک كشاورزان مواجه مي‌شوي. گرماي طاقت‌فرسا، كار شبانه‌روزي چندماهه، کمبود آب، هزينه‌هاي سرسام‌آور کاشت و داشت و شايد برداشت و استرس فراوان توليد محصول از يک طرف و اکنون در فصل برداشت، برزمين‌ماندن صدها تن هندوانه و ديگر محصولات جاليزي، برجاماندن بدهكاري‌هاي فراوان کشاورزان جوان و آرزوهاي محقق‌نشده براي صادرات محصول، همه دست‌به‌دست هم داده‌اند تا اين روزها چهره کشاورزان شهرستان‌هاي جنوبي استان کهگيلويه‌وبويراحمد به‌خصوص کهگليويه پريشان بنمايد.
براساس گزارش‌ها، بهار امسال بيش از يك‌هزارو500هكتار از زمين‌هاي حوزه كهگيلويه و چرام به اميد برداشت و فروش و شايد صادرات به کشورهاي همسايه زيركشت رفت؛ اما خروارها هندوانه جمع‌آوري‌شده صيفي‌كاران، در حال گنديده‌شدن و اوضاع کشاورزي منطقه در حال بحراني‌شدن است.

به گزارش ايرنا، كشاورزان چرامي مي‌گويند‌: امسال محصولات بسيار خوبي در منطقه به‌دست آمد؛ ولي به دليل اشباع بازار همگي بر روي دست صيفي‌كاران ماند و اين‌گونه نابود شد. يکي از کشاورزان كه 10هكتار زمين براي هندوانه‌كاري اجاره کرده و در طول دوره هندوانه‌كاري 4كارگر تمام‌وقت را به‌كار گرفته است، مي‌گويد: متأسفانه امسال به دليل بسته‌شدن مرز، هرآنچه مازاد نياز داخل بود، به دليل اشباع بازار و بدون هيچ استفاده‌اي بر روي دست كشاورزان ماند و گنديد. به دليل اينكه هندوانه‌هاي حوزه كهگيلويه و چرام به دنبال شهرهاي ديگر برداشت و روانه بازار مي‌شدند، هنگام فرارسيدن برداشت اين محصول در كهگيلويه، با بازار اشباع‌شده از قبل مواجه شديم و بيشترين زيان را در منطقه جنوب متوجه خود ديديم.كشاورزاني كه اشباع بازار را از قبل ديده بودند، از مسئولان استمداد طلبيدند و براي خروج از بن‌بست مكاتباتي انجام شد تا اين محصول مثل سال گذشته به كشور عراق صادر شود تا هم مشكل آن‌ها حل و هم حداقل ارزي وارد كشور شود؛ ولي ظاهراً هيچ اقدامي برداشته نشده است.

کشاورز ديگري هم گفت: از سه هكتار زميني كه به همراه برادرم اجاره كرديم، فقط توانستيم هندوانه كمتر از يك هكتار را به قيمت بسيار پايين و ناعادلانه‌اي به فروش برسانيم. وي از زيان پنج‌ميليون‌توماني خود گفت و ادامه داد: زحمت و بدبختي خودمان به كنار، مانده‌ايم پول‌هاي دستي را كه قرض گرفته‌ايم، چگونه و از چه راهي تأمين كنم، آخر ما كه به‌جز كشاورزي محدود و چندرغاز درآمد كارگري كه درآمدي نداريم.

براساس برآورد، هر هكتار زمين كشاورزي با احتساب هزينه اجاره، تخم، كود، پلاستيك، تأمين آب و بدون هزينه كارگر براي كاشت هندوانه، به‌طور متوسط حدود دوميليون تومان هزينه بر دوش كشاورز تحميل مي‌كند.

آن‌ها مي‌گويند سال گذشته متوسط برداشت از هر هكتار زمين 35تن بود و هر تن هم 150هزار تومان به فروش مي‌رسيد و با حسابي سرانگشتي هر هكتار زمين كشاورزي علاوه‌بر بازگردادندن هزينه‌هاي صورت‌گرفته، حدود سه‌ميليون‌و500هزار تومان سوددهي داشت و كشاورز مي‌توانست با اين مبلغ هم هزينه كارگران خود را بپردازد و هم معاش سال خود و خانواده را تأمين كند.

به‌نظر مي‌رسد امسال متوسط قيمت فروش هندوانه‌اي كه به فروش رسيد، از 50هزار تومان در هر تن تجاوز نمي‌كند و اين يعني اينكه هر هكتار زمين نتوانسته هزينه‌هاي صورت‌پذيرفته براي خود را بازگرداند و به‌طور متوسط يك‌ميليون‌و700هزار تومان فروش داشته و اگر به‌فرض محال، تمام محصول هم به فروش مي‌رسيد، درآن‌صورت باز هم زيان سنگيني ديده‌اند و اين در حالي است كه كمتر هندوانه‌كاري را مي‌توان پيدا كرد كه موفق شده باشد تمام محصول خود را به موقع فروخته باشد.

رئيس جهاد كشاورزي شهرستان كهگيلويه با اذعان به مشكلات پيش‌آمده براي صيفي‌كاران گفت: كاري كه ما مي‌توانستيم انجام دهيم، نامه‌نگاري و مكاتبات با سازمان‌ها و نهادهاي مسئول بود كه انجام داديم و مستنداتش هم هست و به‌واقع هيچ كوتاهي از ما سر نزده كه به‌خاطر آن الان خود را شماتت كنيم. ولي موضوعي كه مهم است، اينكه كشاورزان ما بي‌رويه اقدام به كاشت هندوانه نمودند، بدون اينكه بازار فروش آن‌را در نظر بگيرند.

سيدعمران تقوي افزود: متأسفانه در بحث هندوانه هم چشم‌وهم‌چشمي ديده مي‌شود و بعضي بي‌گدار به آب زدند و به تصور سود سال‌هاي گذشته، اقدام به كاشت بي‌حساب و كتاب نمودند و اين موضوع باعث شد هم به سفره آب‌هاي زيرزميني خسارت وارد شود و هم خودشان متضرر.

تقوي ادامه مي‌دهد: بازار دست ما نيست و ما نمي‌توانيم در آن دخالتي داشته باشيم. ما به خاطر حل مشكل فروش محصول صيفي‌كاران و سروسامان‌دادن به كار كشاورزي، مقدمات تشكيل نظام صنفي كشاورزي را فراهم نموديم و با دراختيارگذاشتن دفتر و امكانات مورد نياز در ارديبهشت‌ماه سال جاري، از آن‌ها براي عضويت در اين سازمان صنفي دعوت نموديم؛ ولي عملاً مورد استقبال كشاورزان قرار نگرفت.

وي نظام صنفي كشاورزان را تشكلي مردمي دانست كه به منظور سروسامان‌دادن به وضعيت كشاورزان به‌خصوص بازاريابي براي محصولات آنان تشكيل گرديده و در اين‌گونه مواقع قادر خواهند بود از طريق شهرهاي ديگر بازاريابي كنند و با همكاري بين‌بخشي امكاناتي براي حمل محصول در اختيار بگيرند تا مشكلي از مشكلات كشاورزان مرتفع شود.

فرماندار شهرستان كه از نزديك در جريان مشكلات صيفي‌كاران قرار دارد و گفته مي‌شود در مراحلي خود براي بازديد از مزارع هندوانه سركشي داشته، با ابراز تأسف از وضعيت پيش‌آمده مي‌گويد: مشكل كنوني از آنجا به‌وجود آمد كه كشاورزان به توصيه‌هاي به‌عمل‌آمده درخصوص مراعات در كاشت هندوانه يا محصولات آب‌بر ديگر توجهي نشان ندادند و با علم به خشكسالي سال‌هاي اخير، بدون برنامه و بدون بازاريابي اوليه شروع به كاشت نمودند و چون بازار را در اختيار نداشتند و از طرفي نتوانستند با شهرهاي مجاور رقابت كنند.

اين موضوعي است كه در كوتاه‌مدت قابل مرتفع‌شدن نيست. نصرت‌الله انصاري افزود: رايزني‌هاي زيادي صورت پذيرفت، مجموعه اقتصادي هم دارند پيگيري مي‌كنند. اينكه به دليل بسته‌بودن مرز اين اشكالات به‌وجود آمده، بايد دانست بحث مرز تابع يك‌سري ضوابط كلي است؛ ولي ما در حال پيگيري موضوع از جانب مسئولان ارشد هستيم و اميدواريم گشايشي حاصل شود تا زيان بيشتر از آنچه هست، نشود. وي البته گفت: وضعيت اخير را قبول ندارم و يكي از راه‌هايي كه در دستور كارمان قرار دارد، اين است که ميزان خسارت و آسيب‌ وارده را برآورد و به مقامات بالا گزارش دهيم، باشد كه مفيد واقع شود.

رئيس مجمع امور صنفي شهرستان كهگيلويه گفت: مشكل اصلي باغداران و صيفي‌كاران شهرستان اين است كه واسطه محصولات آن‌ها را با قيمت بسيار پاييني خريداري و در بازار با قيمت بالايي به‌دست مصرف‌كننده مي‌رساند. عين‌الله اخوان افزود: راه‌اندازي بازار ميوه و تره‌بار خواهد توانست اين مشكل را به طريق اصولي براي سال‌هاي ديگر حل نمايد. وي ادامه داد: اگر تمام هندوانه توليدشده منطقه يكپارچه مي‌شد و از طريق ميدان عرضه گردد، مطمئناً افت قيمت به اين ميزان ديده نمي‌شد؛ چراكه در شرايط كنوني هر صيفي‌كار خود به دليل ترس از عدم فروش رأساً اقدام به فروش محصول خود، آن‌هم با قيمتي كه خريدار تعيين مي‌كند نموده و اين موضوعي است كه نبايد به‌وجود مي‌آمد.