طبق نتايج سرشمارى عمومى نفوس و مسکن سال ۱۳۷۵، جمعيت استان کردستان ۳۸۳۳۴۶۱نفر بوده است که از اين تعداد ۵۲/۴۲درصد در نقاط شهرى و ۴۷/۵۸درصد در نقاط روستايى سکونت داشته‌اند. از جمعيت فوق، ۱۶۵۶۸۵نفر مرد و ۲۱۸۶۶۱نفر زن بوده‌اند. در اين استان در مقابل هر ۱۰۰نفر زن، ۱۰۴نفر مرد وجود داشته است. از جمعيت اين استان ۴۲/۷۶درصد در گروه سنى کمتر از ۱۵ساله، ۵۳/۶درصد در گروه سنى ۶۴-۱۵ساله و ۴/۱۸درصد در گروه سنى ۶۵ساله و بيشتر قرار داشته‌اند و سن بقيه افراد نيز نامشخص بوده است.
در سال مذکور، از جمعيت استان ۹۹/۹۰درصد را مسلمانان تشکيل مى‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى ۹۹/۸۶درصد و در نقاط روستايى ۹۹/۹۴درصد بوده است.
در فاصله سال‌هاى ۱۳۶۵تا ۱۳۷۵، ۹۰۹۲۴۳نفر به استان وارد و يا در داخل آن استان جابجا شدهاند. مقايسه محل اقامت قبلى مهاجران با محلى که در آن سرشمارى شدهاند، نشان مى‌دهد که ۴۷/۰۹درصد از مهاجران از روستا به شهر، ۲۵/۴۱درصد از شهر به شهر، ۱۰/۹۳درصد از روستا به روستا و ۱۲/۴۲درصد از شهر به روستا در طى ۱۰سال قبل از سرشمارى آبان ۱۳۷۵مهاجرت کرده‌اند. بيشترين تعداد مهاجران وارد شده و يا جابجا شده در نقاط شهرى مربوط به ۸سال قبل از سرشمارى در حدود ۲۲/۶۰درصد و براى نقاط روستايى مربوط به کمتر از يکسال قبل از سرشمارى حدود ۲۰/۲۵درصد بوده است.
در آبان ماه همان سال، از جمعيت ۶ساله و بيشتر استان، بيش از ۶۸درصد باسواد بوده‌اند. نسبت باسوادى در گروه سنى ۱۴-۶ساله ۹۱/۵۹درصد و در گروه سنى ۱۵ساله و بيشتر ۵۶/۸۹درصد بوده است. در بين افراد لازم‌التعليم (۱۴-۶ساله)، نسبت باسوادى در نقاط شهرى ۹۵/۸۸درصد و در نقاط روستايى ۸۷/۰۷درصد بوده است. در اين سال نسبت باسوادى استان در بين مردان ۷۸/۷۹درصد و در بين زنان ۵۷/۴۱درصد بوده است. اين نسبت در نقاط شهرى براى مردان و زنان به ترتيب ۸۵/۲۱درصد و ۶۷/۸۱درصد و در نقاط روستايى ۷۱/۱۸درصد و ۴۵/۹۶درصد بوده است. در همان سال از جمعيت استان، ۸۷/۷۶درصد از کودکان، ۷۱/۴۷درصد از نوجوانان و ۷۶/۲۶درصد از جوانان به تحصيل اشتغال داشته‌اند.
در آبان‌ماه ۱۳۷۵، در اين استان، افراد شاغل و افراد بيکار (جوياى کار) در مجموع ۳۶/۹۵درصد از جمعيت ده ساله و بيشتر را تشکيل مى‌داده‌اند. اين نسبت در نقاط شهرى ۳۴/۳۲درصد و در نقاط روستايى ۴۰/۰۴درصد بوده است. از جمعيت فعال اين استان، ۸۹/۲۵درصد را مردان و ۱۰/۷۵درصد را زنان تشکيل مى‌داده‌اند. بيشترين ميزان فعاليت، مربوط به گروه سنى ۴۴-۴۰ساله با ۵۳/۸۲درصد و کمترين ميزان مربوط به گروه سنى ۱۴-۱۰ساله با ۷/۳۸درصد بوده است. بالاترين ميزان فعاليت براى مردان مربوط به گروه سنى ۳۹-۳۵ساله با ۹۷/۲۴درصد و براى زنان مربوط به گروه سنى ۲۴-۲۰ساله با ۱۲/۶۵درصد است.
در سال مذکور، از شاغلان ده ساله و بيشتر استان، ۳۷درصد در گروه عمدهٔکشاورزى، ۲۸/۹۴درصد در گروه عمدهٔصنعت ۳۸/۰۲درصد در گروه عمدهٔخدمات و ۱/۰۴درصد اظهار نشده گزارش شدهاند. اين نسبت‌ها در نقاط شهرى به ترتيب ۴/۳۵درصد، ۳۲/۰۳درصد، ۶۲/۳۳درصد و ۱/۲۸درصد و در نقاط روستايى به ترتيب ۵۹/۲۱درصد، ۲۵/۹۰درصد، ۱۴/۱۰درصد و ۰/۷۹درصد گزارش شده است.
در ترکيب اجتماعى استان کردستان جامعهٔعشايرى جايگاه ويژه‌اى دارد. عشاير اين استان از طوايف قديمى کرد ايران هستند که با زبان کردى سخن مى‌گويند و اکثريت آنان اسکان يافته‌اند و عمدتاً به دامپرورى مى‌پردازند.
عشاير کردستان بيشتر در مناطق بانه، سقز، مريوان، ديواندره، سنندج و اورامانات که کوهستان‌هاى بلند و دره‌هاى عميق دارد به سر مى‌برند. کوچ اين طوايف، کوتاه و محدود است و غالباً در کوهپايه‌هاى محل زندگى خود رمه‌گردانى مى‌کنند. اکثريت عشاير کردستان به زندگى کشاورزى و دامدارى اشتغال دارند و بخشى از آن‌ها نيمه کوچنده هستند و در داخل استان و حواشى نقاط مرزى جابه‌جا مى‌شوند. مهم‌ترين ايلات کردستان عبارتند از: شيخ اسماعيلى، دراجى، سورسورى، لک، کوماسى، گلباغى، منمى و قال قالي.
استان کردستان از لحاظ اقتصاد کشاورزى از مناطق قابل توجه و از لحاظ دامپرورى يکى از قطب‌هاى اساسى دامدارى کشور است. توليدات کشاورزى اين استان را به ترتيب اهميت، گندم، جو و حبوبات تشکيل مى‌دهد و با توجه به شرايط طبيعى، فعاليت‌هاى کشاورزى آن به شکل ديمى و آبى صورت مى‌پذيرد. از ميان دام‌‌ها، گوسفند و بره بيشترين اهميت و تعداد را دارد. از ديگر فعاليت‌هايى که در اين استان انجام مى‌گيرد، پرورش زنبور عسل است که در کردستان از رونق بسزايى برخوردار است.
فعاليت‌هاى صنعتى استان کردستان در مقايسه با ساير استان‌‌هاى کشور بسيار محدود است و از مناطق توسعه نيافتهٔصنعتى کشور به شمار مى‌رود. صنايع استان کردستان به دو گروه ماشينى و دستى تقسيم مى‌شوند:
- صنايع ماشينى: استان مشتمل بر گروه‌هاى صنايع کانى غيرفلزى، شيميايى، سلولزى، نساجى و چرم، غذايى، برق و الکترونيک مى‌باشند.
- صنايع دستى: استان بسيار متنوع‌اند و قدمتى ديرينه دارند. در حال حاضر در نقاط شهرى و روستايى کردستان عده کثيرى به توليد محصولات گوناگون دستى که هم مصرف خانگى و هم ارزش تجارى دارند مشغول هستند. اهم اين صنايع دستى عبارتند از : فرشبافى، گليم‌‌بافى، نساجى، نازک‌کارى چوب، گيوه‌دوزى، خراطى، سوزن‌دوزى، قلاب‌دوزى، پولک‌دوزى، منجوق‌دوزى و ساخت زينت‌آلات محلى.
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است، سپس خداوند به همین گونه، جهان را ایجاد می کند خداوند یقیناً بر هر چیز تواناست) /عنکبوت20
