انگار گفته بودی لیلی / سپیده شاملو/ نشر مرکز/ چاپ دهم ،1387
شنبه 11 تیر 1390 11:49 AM
برندهی بهترین رمان بنیاد هوشنگ گلشیری ، سال 1379
« بمبها از آسمان ریختند روی خانهء همسایه . تو از ایوان پرت شدی و مردی. » یکی از غافلگیرانه ترین شروع های داستانی بود که تابحال خونده بودم. همین یک جمله کوتاه خبری کافی بود تا چنان گیج و بهت زده محو بقیه داستان شوم. در حالیکه تا قبل از این تعدد چاپ و برگزیده بنیاد گلشیری بودن سبب انتخاب کتاب شده بود. کمی هم عنوان دوست داشتنی ِ آن....
خاطرات شخصی و مرتبط دو زن طرح اصلی داستان است و به لحاظ محتوا و فرم روایی ساختار متفاوتی دارد. داستان از روندی خاص برخوردار است. فلاش بک های کاملا تصویری ، یکی از ویژگی های مثبت "انگار گفته بودی لیلی" محسوب می شود. تا آنجا که بعد از گذشت روزها از اتمام کتاب همچنان در ذهن جاریست. فضا سازی ها در راستای آماده سازی ذهن مخاطب برای درک حس رمان فوق العاده است.
" انگار گفته بودی لیلی از هشت فصل تشکیل میشود و شراره، مستانه، علی و محمود شخصیتهای سازندهء آن هستند. علی شخصیتی سایه است که در داستان حضور ندارد، اما عاملی سازنده در شکل گیری کنشها و واکنشها است. محمود از لحاظ زمانی در اواسط داستان آن هم به علت دوستی با علی و بعد مستانه وارد داستان میشود. شراره همسر علی، گویا قرار است زنی خودساخته باشد پس از علی به تنهایی بارسنگین زندگی را به دوش بکشد. حوادث رمان تنها از طریق شخصیتها بیان میشود و بنابراین سیر منظمی ندارد و با کنار هم چیدن فصلها به مانند پازل میتوان به اصل داستان رسید. "
و اما یکی از نقاط ضعف داستان زبان آن است. در دو فصل مجزا که یکی با زبان شراره و دیگری از زبان مستانه روایت می شود. هیچگونه وجه تمایز روایی دیده نمی شود تا انجا که خواننده تنها از نوع حوادث روایت شده آنه در نیمه فصل میتواند تغییر راوی داستان را تشخیص دهد و این تا حدی است که شخصیتهای مرد رمان نیز زبانی زنانه دارند. دیگری نوع شخصیت پردازیست. بطور مثال خواننده چيز زيادي راجع به محمود (یکی از عناصر اصلی داستان ) نميفهمد و آنچه را كه هم از زبان خودش پيش شراره و مستانه مي گويد تا حد زيادي باور نكردني است و غیر قابل درک است.
با همه این اوصاف "انگار گفته بودی لیلی" اثری جذاب و دوست داشتنیست که به سادگی نمی توان از کنار آن گذشت و جذابیت رواییش را انکار کرد. ضمن اینکه تجربه خواندن کتابی با چنین آغاز و پایان درخشان و بیاد ماندنی ، بینظیر است .
(+) لینک نقد کامل کتاب "انگار گفته بودی لیلی" وب سایت سخن