مقدمه
در حدود 3 درصد افراد هر جامعه مبتلا به نوعی عقب ماندگی ذهنی می باشد ، شناسایی این قبیل کودکان و آموزش و پرورش آنان از ابعاد مختلف حائز کمال اهمیت می باشد.
در دین مبین اسلام افراد با هر نوع توان و استعداد حق برخورداری از موهبت الهی و حقوق اجتماعی را دارند و استعداد و توان آنها در هر حد و اندازه قابل پرورش و تربیت است بنابر این باید در حکومت جمهوری اسلامی امکانات بهره وری از مواهب الهی را برای همه افراد در سایه تعلیم و تربیت صحیح فراهم نمود. مسئله دیگری که در رابطه با تعلیم و تربیت این گروه مطرح است این است که عدم توجه به تعلیم و تربیت آنان موجب زیانهای اجتماعی و اقتصادی برای جامعه و در واقع هدر رفتن تعداد زیادی از افراد خواهد شد .مضافا باینکه با عنایت به شرایط جسمی و روانی این گروه اگر عدم توجه به آنان باعث انحرافات و اشکالات اجتماعی شود اثر مستقیم آن بر جامعه مترتب خواهد شد که در نزد خداوند مسئول خواهیم بود.
تعریف و هدف
کودکان و دانش آموزان استثنایی در پنج گروه مختلف تقسیم می شوند و در هر گروه تحت شرایطی خاص تحت تعلیم قرار می گیرند این پنج گروه عبارتند از :
1-عقب مانده ذهنی و معلول جسمی
2-ناشنوا و نیمه شنوا
3-نابینا و نیمه بینا
4-ناسازگار
5-تیزهوش
هدف از آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان استثنایی فراهم آوردن فرصتهای مناسب و امکانات آموزشی و یژه بمنظور استفاده از حداکثر توانائیهای ذهنی و جسمی کودکان با توجه به ویژگی های عقلانی و جسمانی آنان می باشد.
ضرورت و اهمّیت
با توجه به اینکه بطور متوسط 3 درصد افراد هر جامعه مبتلا به نوعی عقب ماندگی ذهنی می باشد شناسایی این قبیل کودکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است . لذا هدف این دوره تربیت افرادی است که بتوانند آموزش و پرورش کودکان استثنایی را عهده دار گردند.
طول دوره و شکل نظام
متوسط طول دوره کارشناسی آموزش و پرورش کودکان استثنایی 5 سال می باشد (حداقل 4و حداکثر 6 سال )و نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه مصوب ستاد انقلاب فرهنگی است .
کلیه دروس در هشت ترم برنامه ریزی شده و طول هر ترم 18 هفته در هر نیمسال تحصیلی است . زمان تدریس هر واحد از نوع نظری 18 ساعت ، از نوع عملی 36 ساعت و کارورزی 72 ساعت است.

سطوح رشته

دبیر مدارس دانش آموزان استثنایی (عقب مانده ذهنی )

مربی مراکز نگهداری کودکان عقب مانده ذهنی

مدیر مراکز کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی

کارشناس گزینش و تشخیص کودکان عقب مانده ذهنی

کارشناس آموزش و پرورش کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی در موسسات گوناگون از قبیل : وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی کشور.