جان وین
دوشنبه 16 خرداد 1390 7:39 PM
جان وین
جان وین تنها بازیگر آمریکا بود که در زمان حیاتش سیمای اسطورهأی پیدا کرد. او با هیکل تنومند، حرکات نرم و صدای کلفت و دورگه اش از ابعاد انسانی بزرگتر بود...
وقتی
تفنگبه دست می گرفت و بر پشت اسب می نشست تماشاگر میدانست که از او کارهایی بر میآید که فراتر از محدودیتها و کمبودهای عادی بشری است . در عین حال که انسانی با تمام ضعفها و محدویتها باقی میماند. هیچ بازیگری در سینمای آمریکا مانند جان وین به ژانر یا شاخه سینمای وسترن هویت نداده است. همه بزرگان هالیوود از گری کوپر و کرک داگلاس تا برت لنکستر و جیمز استوارت و در سالهای نزدیک تر پل نیومن و رابرت ردفورد و استیو مک کویین به قهرمانان غرب وحشی جان دادهاند، اما هیچ یک از آنها به برازندگی و استواری جان وین در دل کوههای غریب و دشتهای پهناور و آسمانهای درخشان غرب جا نیفتادهاند. جان وین با قد افراشته، چهره سوخته و نگاه تیزش با چشم اندازهای طبیعت بکر و غریب یگانه بود. او در قالب گاوچران یا کلانتر، در سیمای ششلول بند یا سوارکار ارتش، مرد مألوف دنیای وسترن بود که گویی همان دم از دل چشمههای پاک و صخرههای سخت برجوشیده بود.
همفری بوگارت، هنری فوندا، جیمز استوارت و کری گرانت هنرپیشههایی زبردست بودند و از آن جا که بازیگران ماهری بودند نقشهای وسترن را هم استادانه ایفا میکردند. اما جان وین با همه آن ها فرق داشت: او خود یکپارچه وسترن بود. جان وین سراپا مرد غرب بود. او نمونه مثالی یا سیمای اسطورهأی زمین پهناور غرب شده بود. او نیاز نداشت نقش کاوبوی را بازی کند. درست برعکس: این کاوبوی بود که نیاز داشت از او تقلید کند تا به یک کاوبوی واقعی بدل شود. جان وین در نزدیک ۲۰۰ فیلم ایفای نقش کرده است، اما سیمای واقعی او در وسترن است که به کمال جان می گیرد و تبلور می یابد. در پهندشت های فراخ وسترن است که او سرشار از سرزندگی و شادابی با تمام قامت در برابر روشن آسمان قد میکشد. غولی زیبا که از بطن طبیعت وحشی زاده میشود، آماده، تا بر افقها و افلاک چیره شود.
جان وین متولد ۲۶ می سال ۱۹۰۷ در ایالت یوآی آمریکاست و در سال ۱۹۲۶ در زمان سینمای صامت بازیگری را شروع کرد. سالها بعد در سال ۱۹۳۹ بود که با وسترن برجسته جان فورد به نام "دلیجان" به شهرت رسید. در فیلمهای حماسی جان فورد بود که سیمای جان وین تا حد اسطورهأی زوال ناپذیر قوام گرفت. در فیلمهایی مانند "قلعه آپاچی"، "ریو گرانده"، "در جستوجوی خواهر"، "دختری با روبان زرد"، "آخرین فرمان"،"مردی که لیبرتی والانس را کشت" و "سواره نظام". همه این فیلمها امروزه به گنجینه کلاسیک سینما پیوسته اند. سینماگر بزرگ دیگری که در تکوین سیمای اسطورهأی جان وین سهم داشت هوارد هاکز است. او پس از ساختن یک وسترن نو و تکان دهنده به نام "رود سرخ"(۱۹۴۸ ) در سالهای بعد با سه گانهأی ظریف و استادانه موفق شد بلوغ بازیگری جان وین را به نمایش بگذارد. این سه گوهر سینمای وسترن عبارتند از: "ریو براوو"، "ریو لوبو" و "الدورادو". جان وین دو فیلم نیز کارگردانی کرد: وسترنی به نام "آلامو" (۱۹۵۹)و فیلم جنگی "کلاه سبزها" (۱۹۶۸ ).