پاسخ به:مجله هنر / نقاشی
دوشنبه 16 خرداد 1390 2:45 PM
|
ادوار مانه
|
 درهنر مثل اقتصاد، تقلید و وام گیری از یک شیوه با یک سبک خاص ، امری اساسی است و همچنان که لافونتن به فاصله ۲۳ فرن ، حکایتی از ایزوپ را به شعر درمی آورد ،ادوار مانه (۱۸۳۳-۱۸۳۲) نیز از یک هنرمند اسپانیول که دویست سال قبل از او می زیسته الهام می گیرد. مانه به سنت نقاشی فرانسوی بی اعتنا بود وتقابل معروف دلاکروابااینگرس ،همچنین تحریکات کوریه برایش اهمیتی نداشت کوربه حتی امروز هم برای اهل نقاشی در میان مدرن ها دانست یا آخرین نقاش کلاسیک به هر حال مانه نزدولاسکولز توانست راه حل هایی را که او را عمیقاً به سوی بیان تصویری جهان بینی و نگاه بودلری اش از زندگی مدن هدایت می کرد پیدا کند. گفته می شود که مانه گاهی بانوعی طنزآمیز از روی کارهای ولاسکوئز تقلید می کرد با این حال همه کارشناسان هنری اتفاق نظر دارند که درعرصه هنر نتیجه کار است که اهمیت دارد . مانه نیز توانست به نبوغ خودش به یک نقاش کامل درعصر خودش تبدیل شود و البته در این مسیر تقلیدی آگاهانه از هنر ولاسکوئزآگاهانه از هنر ولا سکوئز علم سحر انگیزش در استفاده از رنگ ها ، به ویژه در استفاده از رنگ های مشکی و خاکستری ،داشسته است بزرگترین و معروف ترین کارهای مانه مدیون ولاسکوئز هستند و درآنها چیزی از هنر نقاشی ولاسکوئز دیده می شود مسلم است که مانه ولاسکوئزرا کپی نمی کند بلکه این روح نقاشی ولا سکوئز است که درزمانی و قالبی دیگر متجلی میشود مثلاً او با الهام از «سرباز مرده »(اثر ایتالیایی قرن هفدهم که تا قرن نوزدهم تصور می شد متعلق به ولا سکوئز است) تابلوی «گاو بازمرده»(۶۵-۱۸۶۴) را نقاشی می کند که به نظر برخی ازکارشناسان این هنر بعد از سفر مانه درسال ۱۸۶۵ به اسپانیا رتوش شده است وقتی دو تابلو را مقایسه می کنیم متوجه می شویم که هنرمند فرانسوی مطمئناً تحت تاثیر رنگ های سیا استفاده شده در تابلوی «سربازمرده» قرار داشته است . «موزه یسین پیر» که امروز الماس درخشان وبی همتای «نشنال گالری» در واشنگتن است نیز گوشه چشمی به «نوشندگان » ولاسکوئز دارد. سحر رنگ سیا درتابلوهای ولاسکوئز را درتقریباتمام اثرهای عالی مانه مشاهده‌می‌کنیم. مانه همچنین می تواند از روی دست استادن دیگر اسپانیول نیز شاهکار آفرینی کند . یکی از جاه طلبانه ترین تابلوه ای او به لحاظ فرم و محتوی ،یعنی «اعدام ماکسیمیلیان » مهم از اثر معرف «ترس دمایو » از گویا« Goya »است مانه ازیک خبر سیاسی - تراژیک که نماد شکست سیاست خارجی ناپلئون سوم است و با الهام گرفته ازگویا ، یکی از کار آمدترین تابلوهای نقاشی تاریخ رامی آفریند تابلوهای نقاشی تاریخ را می آفریند مانه همچنین می تواند به عنوان خالق «المپیا» مثل گویا در تابلوی «دختران جوان» نگاهش را به یک حیوان اهلی موجود در کادر بدوزد و با چند حرکت مضاعف قلم نقاشی ، سگ کوچک روستا را به یک شاهکار تبدیل نماید. پرسشی که دراین جا مطرح می شود این است که این شیفتگی برای هرن نقاشی اسپانیول ازکجا نشات می گیرد ؟واقعیت این است که دردوران جوانی مانه ، اسپانیا مد روز بوده است . ناپلئون سوم امپراتوریس را از طبقه نجبای اپیری‌انتخاب کرد . درآن زمان فرانسوی ها با گذر از کوه های پیرنه ، هنر گاوبازی را کشف کردند که به وضوح در اشعال تئوفیل گوتپه ، شاعر پرآوازه قرن نوزدهمی فرانسه نیز به آن اشاره شده‌است . ● زیارت مادرید : آیا مانه در دوران نوجوانی ، هنگامی که باوالدین اش به دیدار کلکسیون نقاشی اسپانیول لویی فیلیپ (که اندکی بعد به لطف جمهوری دوم به موزه ها را یافت ) رفته بود؟تحت تاثیر ولاسکوئز و گویا قرار گرفت ؟ اطلاعات دقیقی در این مورد وجود ندارد در عوض این نکته مسلم است که اوبرای کپی کردن «پرتره فلیپ پنجم » که درآن زمان تصور می شد اثر ولاسکوئز است ، به موزه لوور رفته بود در واقع این تابلو به دست دل ماسو، داماد ولاسکوئز کشیده شده است با این حال این نقاشی به مانه کمک می کند بافضای اثر هنرمند اسپانیول و به ویژه شیوه استفاده از رنگ ها ازسوی وی آشنا شود. اما کشف حقیقی ولاسکوئز دراسل ۱۸۶۵ اتفاق می افتد زمانی که مانه در مادرید حضورمی یابد و درواقع به زیارت معبود هنری اش نایل می شود فقط آشپزی نامطبوع محلی است که مانه را واردمی کند پیش از موعد خسته و مریض به پاریس برگردد .اسپانیای آن دوره در برابر فرانسه روبه پیشرفت و شکوفا مثل یکی از کشورهای فعلی جهان سوم محسوب می شد. مانه درمادرید با صدای بلند خوشبختی اش را ازبابت کشف ولاسکوئز اعلام می کند ، «من نزداو ایده آل خودم درنقاشی را کشف کرده‌ام دیدار شاهکارهای (ولاسکوئز)امید واعتماد کامل را در دلم و ذهنم ایجاد کرده است » مانه همچنین در مادرید با تئو دور دوره یکی ازمنتقدان معروف و ماهر نقاشی درآن دوران، دیدارمی کند آشنایی این دو به کشیدن پرتره ای از دوره درسال ۱۸۶۷ منجر می گردد دوره درهنگام نقاشی متوجه می شود که مانه اشیایی مثل یک کوزه خالی آب ، کتاب و لیمو را درکنار پای او قرار می دهد این جا نیز درس هایی برگرفته از ولاسکوئز را مشاهد ه می کنیم که عادت داشت در پرتره ها نیز گوشه ای از تابلو را به طبیعت بی جان اختصاص دهد به ویژه این حالت در تابلوی «پریمو»کاملا معلوم است . ● تابلوی «امیل زولا» تابلوی «امیل زولا» اثر مانه پرتره ای کاملامعروف ازین نقاش بزر گ فرانسوی است که درکتب تاریخی و دایرة‌المعارفی متعدد و به ویژه درکتاب های تاریخ ادبیات فرانسه ،بسیار آمده است به نظر می‌رسد این تابلو نیز درسال ۱۸۶۸ با الهام از پرتره «دن دیه گودی آسدو» رمان نویش مشهور و پر فروش اسپانیول که به دست توانای ولاسکوئز کشیده شده پابه عرصه هنر گذاشته است کنتراست بین رنگ سفید کتاب پیش روی زولا و کت و زمینه سیاهرنگ ، به نوعی در اثر ولاسکوئز دیده می شود. درزمینه تابلوی مانه طرح مبهمی از «نوشندگان» اثر ولاسکوئز دیده می شود تا به قول فرانسواز گشن «مکالمات کارگاهی هنرمند فرانسوی از کورو« Corot » تا دگاه درمیانه قرن نوزدهم کاملات تحت تاثیر نقاشی اسپانیول قرار داشته اند دراین میان مانه با تاثیر پذیری آگاهانه از ولاسکوئز( بافاصله دوقرن)آثاری ماندگار ازخودش برجای گذاشته است که دین دوباره‌آنها در موزه اورسی (تاپنج ژانویه ۲۰۰۳ ) خالی از لطف نیست . |
| پی نوشت : شارل بودلر ،شاعر معروف قرن نوزدهم فرانسه که «گل های شر»شاهکاراوست.او علاقه فراوانی به جسم زن و مواد مخدر و مشروبات الکی داشت و درنهایت در اثر شدت استفاده از این ها مرد. |
| بنياد انديشه اسلامي |
