تغييراتي كه در زندگي انسان رخ مي دهد بر دو نوع است :

1 ) تغييراتي صحيح و اعتلائي 2 ) تغييرات ناصحيح و غيراعتلائي . آيا بايد با تغييراتي كه در زمان پيدا مي شود ،هماهنگي كرد يا مخالفت ؟ با تغييرات زمان نه بايد كاملاً هماهنگي كرد و نه صدرصد مخالفت . چون انسان ، زمان را مي سازد و اين  قابليت را دارد كه زمان را در جهت خوب يا بد تغيير دهد. پس با تغييراتي كه در جهت خوبي است بايد هماهنگي كرد و با تغييراتي كه در جهت بدي است مخالفت . قرآن كريم به دو استعداد وجودي انسان در كنار هم اشاره كرده مي فرمايد: 1) انا عرضنا الامانه 2) انه كان ظلوماً جهولاً. استعداد ابتكار بشر با استعداد ظلم وستمگري او اتحاد يافته، يعني قدرت ستمگري بشر، قدرت ابتكار او را در خدمت خود گرفته است . حكيم سنائي با همين مضمون سروده است : « چو علم آموختي ، از حرص آنكه ترسي كاندر شب ـــــ چو دزدي ، چراغ آيد ، گزيده‌تر برد كالا»