|
چه کسی تنش می خارد؟
|
بیماری گال یا جرب (Scabies) یك بیماری عفونی خارش‌دار و عامل آن بندپایی از گروه مایت‌ها یا هیره‌ها به‌نام ساركوپتس اسكابیه است . مایت‌ها موجوداتی شبیه كنه اما بسیار كوچكتر و میكروسكوپی هستند و اندازه ماده‌های آنها در حدود ۳/۰ میلی‌متر است. این بیماری شایع‌ترین بیماری پوستی خارش‌دار در جهان است و سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در دنیا به آن مبتلا می‌شوند.
مایت نر كه اندازه‌اش تقریباً نصف ماده است پس از بارور كردن جنس ماده، بعد از مدت كوتاهی می‌میرد. محل زندگی انگل داخل پوست انسان است و پس از انتقال به میزبان، قسمت سطحی پوست بدن را به‌صورت عمودی سوراخ كرده و سپس به ایجاد تونل در سطح افقی می‌پردازد. به‌طوری كه در هر شبانه‌روز حدود دو تا سه میلی‌متر پیشروی می‌كند و تخم‌هایش را داخل آن قرار می‌دهد . هیره ماده در طول زندگی چهار تا پنج هفته‌ای خود درون نقب‌های داخل جلدی ۴۰ تا ۵۰ تخم می‌گذارد كه بعد از سه تا پنج روز حدود ۱۰ درصد آنها باز می‌شوند و لاروهایی از آنها خارج می‌شوند كه از سلولهای پوست تغذیه كرده و تونل‌های جدیدی را ایجاد می‌كنند و نهایتاً به هیره بالغ تبدیل می‌شوند. دوره زندگی هیره از تخم تا تولد ۱۰ تا ۲۴ روز طول می‌كشد .
● راه اصلی انتقال
تماس نزدیك حداقل برای ۱۵ دقیقه با افراد آلوده و انتقال از طریق وسایل آلوده راه اصلی انتقال است.
سایر راه‌های انتقال بیماری شامل موارد زیر است:
۱) خوابیدن در بستر دیگران
۲) زندگی در محیط‌های اجتماعی شلوغ
۳) انتقال از راه لباس و یا وسایل آلوده مثل لباس خواب
۴) بازی كودكان با یكدیگر مخصوصاً در مهدكودك‌ها
۵ ) نگهداری از اشخاص آلوده
● چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به گال می‌باشند؟
عامل گال می‌تواند تمام افراد یك خانواده را در هر سنی كه باشند مبتلا كند. بیماری بیشتر از افرادی شروع می‌شود كه تماس نزدیك با فرد بیمار دارند .
بچه‌های كمتر از ۱۵ سال حساس هستند و معمولاً اولین كسانی كه درخانه علامت‌دار می‌شوند ، بچه‌های كوچك زیر ۱۵ سال می‌باشند.
● علایم بیماری
نشانه اصلی بیماری خارش است. خارش معمولاً شبانه و شدید است و هنگام خواب در بستر كه بدن شخص گرم می‌شود، اتفاق می‌افتد. انگل‌ها در اثر گرم شدن محیط و در بعضی مواقع به دنبال گرفتن دوش آب گرم نیز فعال شده و خارش شروع می‌شود. علایم دیگر شامل ضایعات پوستی قرمز رنگ و برجسته، تورم موضعی، بثورات جلدی و تونل‌های زیر پوستی به طول ۳ تا ۱۵ میلی‌متر است، دانه‌هایی به شكل مروارید كه محتوی مایع شفاف بوده و هاله‌ای قرمز رنگ دور آن را احاطه كرده روی پوست پدید می‌آیند كه اندازه هریك از دانه‌ها كه به‌صورت تاول قابل دیدن است معمولاً به‌اندازه ته سنجاق می‌باشد و ممكن است به علت خاراندن زیاد شكل خود را از دست داده و به‌صورت اثرات خراش یا به صورت زخم‌هایی در محل‌های آلوده دیده شود. هیره‌ها نقاطی از بدن انسان كه دارای پوست ظریف، چین‌خورده و مرطوب است مانند پشت، كف‌دست‌ها، بین انگشتان، مچ، آرنج، زیربغل و ناحیه كمر را آلوده می‌كنند. در شیرخواران صورت، كف و قوزك پا نیز ممكن است درگیر شود.
● راه‌های پیشگیری
باتوجه به اینكه ابتلا به بیماری گال مستقیماً به عدم رعایت بهداشت فردی و گروهی و نداشتن آگاهی‌های لازم بهداشتی مربوط می‌شود بنابراین آموزش بهداشت به گروه‌های زیرضروری است:
۱ ) دانش‌آموزان
۲) مسولان و سایر كاركنان مدارس
۳ ) اولیای دانش‌آموزان
این گروه‌ها باید با روش‌های زیر آشنا شوند:
۱) رعایت بهداشت فردی و پاكیزه نگاه‌داشتن لباس
۲)اجتناب از پوشیدن لباس‌های زیر دیگران
۳) جداسازی بیمار تا بهبودی كامل
۴) بیماریابی در سایر افراد خانواده زیرا معمولاً بقیه افراد خانواده نیز مبتلا می‌شوند
۵) درمان صحیح و كامل مبتلایان
۶ ) سم‌پاشی محل زندگی هیره
گاهی اوقات اگر درمان و پیشگیری غلط انجام شود، گال مزمن می‌شود و ضایعات جلدی به صورت تاول‌های بسیار خارش‌دار در بدن باقی می‌ماند.
|
|
خدیجه رفیعی
|
روزنامه سلامت
|
